پاش ئەوەی دوێنی ٨-١١-٢٠٢١ بەسەدان پەنابەر بەڕێپوان و پاش ماندوبوونێکی سەخت وبڕینی چەندین ڕێگای سەخت هەوڵیاندا لە ووڵاتی بیلاڕوسیاوە بەرەو پۆلەندا بەڕێبکەون ، بەڵام لەوێدا لەلایەن هێزەکانی ئاسایش وسنوری پۆلەندا ڕووبەڕوبوونەوەتەوە و ئەم هێزانە زۆر نامرۆڤانە ودڕندانە ڕێگری لە دەرچوون و تێپەرینی پەنابەران دەکەن بەرەو ووڵاتانی ڕۆژئاوای ئەوروپا. بۆ ئەم مەبەستەش بە لێدان و بەردانی سەگی پۆلیسی بۆسەر پەنابەران و بەکارهێنانی ئامرازەکانی ترس وتۆقاندن ڕێگری دەکەن لە دەرچوونی ئەم پەنابەرانە، بە دەیان خێزان و منداڵ و کەسانی نەخۆش هەن لەنێو ڕێزەکانی پەنابەراندا، هاوکات ووڵاتی بیلاڕوسیا ئەوپەری نامرۆڤانە کەوتۆتە ئازاردانی پەنابەران ولیدان و بەهەمان شێوە ڕێگری لە گەڕاوانەوە و چوونی پەنابەران دەکات وبەرەو جێگاو شوێنیکی پارێزراو.
ئەم مامەڵە نامرۆڤانەی دەوڵەتانی بیلاڕوسیا و پۆلەندا ولیتوانیا ویەکیتی ئەوروپا، لە ئەنجامی سیاسەتی سات وسەودای ئەم حکومەتانەو و دەوڵەتانی یەکێتی ئەوروپایە بەژیان وچارەنوسی پەنابەرانەوە، لەلایەك حکومەتی بیلاڕوسیا دەیەوێت کەیسی پەنابەران وەک کارتێکی سیاسی بۆ سەر یەکێتی ئەوروپا بەکار بهێنێت ، هاوشێوەی ئەو سیاسەتە نامرۆڤانەی حکومەتەکەی ئۆردوغان کاتێك سنورەکانی بەرووی پەنابەراندا کردەوە بەرەو یۆنان ، بەهەمان شێوە حکومەتی بیلاڕوسیا دەیەوێت ئەم مامەڵەیە دووبارە بکاتەوە، لەلایەکی دیکەوە یەکیتی ئەوروپا بە سەرپەرشتی حکومەتی ئەڵمانیا فشارێکی زۆریان بۆ حکومەتی پۆلەندا هێناوە بە ئامانجی داخستنی سنورەکانی خۆی و بەرگرتن بەهاتنە ناوەوەی شەپۆلی پەنابەران و چوونیان بۆ ووڵاتانی ڕۆژئاوای ئەوروپا.دەرئەنجامی ئەم سیاسەتی سات وسەودا ومامەڵەی سیاسی وئابوری بەژیانی پەنابەرانەوە لە چەند مانگی ڕابوردودا بەسەدان پەنابەر دووچاری زیندانی وگرتن وبێ سەروشوێن بونەتەوە لە ووڵاتەکانی لیتوانیا و بیلاڕوسیا و پۆلەنداو چەندین پەنابەر لە ئەنجامی بارودۆخی سەختی ڕێگاو بان گیانیان لەدەستداوە وەیان لەگرتووخانە دەستبەسەرەکانی ئەم ووڵاتانەدا لەگەل ژیانی مەمرەومەژی بەرەوڕووکراونەتەوە وزەخت و زۆری دەرونیان بۆ دەهێنریت تا ناچاریان بکەن بە گەڕانەوە بۆ وولاتی خۆیان.
ئێمە لە فیدراسیۆنی سەراسەری پەنابەرانی عێراقی بەتوندی ئیدانەی مامەلەی نامرۆڤانەی پۆلیسی سنوری حکومەتی بیلارووسیا وپۆڵندا بەرامبەر پەنابەران دەکەین ، وە یەکێتی ئەوروپا بە بە بەرپرسی سەرەکی دەزانین لە پاراستنی ژیان و سەلامەتی تەندروستی و دابینکردنی ئەمنیەت و چارەنوسی پەنابەران، هاوکات داوا لە ڕیکخراوی نەتەوە یەکگرتوەکان بۆ کاروباری پەنابەران دەکەین کە بەهانای ئەو پەنابەرانەوە بچن لەسەر سنورەکانی بیلاڕسیا وپۆلەندا و هاوکاریان بن و ژیانیان لەمەترسی مەرگ رزگار بکەن . ئەم پەنابەرانە دەرئەنجانی زاڵبوونی دەسەڵاتێکی سەرکوتگەری سیاسی و میلیشیایی لە کوردستان وعێراقدا بەناچاری ڕێگای کۆچ و سەفەریان هەڵبژاردووە و پێویستە ڕێز لەژیان و گوزەرانیان بگیرێت. هاوکات داوا ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ وڕێکخراوەکانی داکۆیکار لە مافەکانی پەنابەران دەکەین فشار بهێنن بۆ ئەو حکومەتانەو رێکخراوی نەتەوەیەکگرتوەکان بۆ کاروباری پەنابەران کە:
١-- ده‌ستبه‌جێ کۆتایی بهێنرێت به‌سیاسه‌تی ڕاگرتنی په‌نابه‌ران لەسەر سنورەکان ولێدان ئازاردانی پەنابەران وڕزگاکردنیان لە مەترسی تیاچوون.
٢-ریکخراوی نەتەوەیەکگرتوەکان بۆ کاروباری پەنابەران دەستبەجێ بەهانای ئەو پەنابەرانەوە بچێت.
٣- کۆتایهێنان بەزەخت وزۆری سەر پەنابەران لە گرتووخانە دەستبەسەرەکانی لیتوانیا وپۆڵندا و ده‌ستبه‌جێ ئەو په‌نابه‌ران له‌گرتوخانه ده‌ستبه‌سه‌‌ره کان کە لەدۆخێکی نەشیاودا ڕاگیراون وەڵام بەداوای پەنابەراییان بدرێتەوە وئازاد بکرێن.
٤- به‌ڕه‌سمیه‌ت ناسینی مافی په‌نابه‌ری بۆ ئەو پەنابەرانە و دابەشکردنیان بەیەکسان لەنێو ووڵاتانی ئەوروپا وهاوکاریکرنیان بۆ ده‌ستپیکردنه‌وه‌ی ژیانی ئاساییان.
فیدراسیۆنی سەراسەری پەنابەرانی عێراقی
٩/١١/٢٠٢١
--
Dashty Jamal
Secretary
International Federation of Iraqi Refugees-IFIR
Tel:07856032991 Fax:08712664391
www.federationifir.com
www.csdiraq.com