سورياو وصنةي ئةسةدةكان … كاوة ئةمين

 

 

حيزبي بةعسي عةرةبي ئيشتراكي لة سوريا كة دةستةخوشكي حيزبي بةعسي هةصوةشاوةي عثراقة،لة ساصي 1963 بةدواوة حوكومذاني سوريا دةكات. حافز ئةسةد لة ساصي 1971 وة تا كاتي مردنةكةي، سةرؤكي پارت و دةوصةت و سوپاي ئةو ولآتة بوو، كورد وتةني هةمة كارة بوو. حافز ئةسةد كة خؤي وةك پثشةنگي پان-عةرةبيزم دةزاني،سةر بة مةزهةبي كةمينةي عةلةوييةكانة لةو ولآتةدا، هةر وةك چؤن سةددام حسثن سةر بة كةمينةي عةرةبي سوني عثراقة و 24 ساص بة فةرمي سةرؤككؤماري عثراق بوو، تا بةهاري 2003.

گةلثك جار، لة سوريا هةوص بؤ كودةتايي سةربازي دراوة و، هةندثك ذاپةذيني گچكةش بةدژيي ئةسةد و دارودةستةكةي پةرپا بوون،گةورةترينيان ذاپةريني ئيخوانةكان بوو كة بة كؤكوژيي شاري حةما لة ساصي 1982 و كؤتايي پثهات. ئةگةرچي سوريا هةميشة وةكو هاوپةيماني بلؤكي كؤمؤنيستي سؤضيةتي جاران چاويي لثكراوة، بةلآم هةمانكات ئةو ولآتة توانيويةتي پةيوةنديةكاني لةگةص دنيايي ذؤژئاواش تاذادةيةكي باش ذابگرث،هةروةها سوريا پةيوةندييةكي پتةوي لةگةص ئثران هةية، لة جةنگي هةشت ساصةي عثراق – ئثراندا،پشتيواني ئثراني كرد.ئيسرايل سوريا وةكو هةذةشةيةكي جدديي لة پثش خؤي دةبينث،بةرزاييةكاني جؤلانيش كة شوثنثكي ستراتيجي گرنگي هةية و ئثستا لةژثر دةستي ئيسرائيليةكانداية،هثندةي تر ناكؤكيةكاني نثوان ئةو دوو ولآتةي قوصتركردؤتةوة.

بةشثكي كوردستان لة سةرةتايي دامةزراندني سورياوة بة زؤر بةو ولآتةوة گرثدراوة،گةلي كورد لةو بةشةي كوردستاندا لةهةموو مافة مرؤضايةتيةكانيان بثبةشن،بةتايبةتي ژمارةيةكي زؤر هاوولآتي كورد خاوةني پثناسي هاوولآتثتي سوري نين كة ژمارةيان لة دوو سةد هةزار كةس زياترة،لةذاستيدا ئةو كوردانة خاوةني هيچ مافثك نين و بة ذؤژئاواي كوردستان و شارةكاني سوريادا بةرش و بلآوبوونةتةوة و، ژيانثكي ذةزالةتيان هةية.

لةگةص ئةو هةموو زوصم و زؤرةي سوريا،كوردةكان ئاستي وشياري نةتةوةييان بةرزة،ئةگةرچي دةيان ساصة لةبةرژوةندي باكوور و باشووري كوردستان خةباتيان كردووة و بةو ئاواتةوة ژياون كة ئةگةر ذؤژثك ئةو پارچانة ذزگاريان ببثت ئةوا ئةوانيش بة مافةكاني خؤيان بگةن،بةلآم دةرنجامةكان وةكو ئةوة دةرنةچوون كة ئةوانيش و كوردي پارچةكاني تريش چاوةذواني بوون. بؤية ئثستا كوردي باشووري ذؤژئاوا،بةتايبةتي دواي سةرهةصدانةكةي قاميشلؤ لة پؤزيشؤنثكي تردان،پثدةچثت هةندثك مافي كولتووري و مافي هاوولآتثتي بةدةست بخةن. هةر ئةو ذاپةريةنةي كوردةكان بوو كة وايان لة بةشار ئةسةد كرد كة لة گفتوگؤيةكي تةلةفزيؤنيدا بصثت:"كوردةكان هاوولآتي بنگةهي ئةم ولآتةن و كثشةي بث ناسنامةكان چارةسةر دةكةين".ئةمة جگة لةوةي كة سوريا بة پشتيواني كردن لة تيرؤريزم شان بةشاني كؤرياي باكوور و ئثران،ساص بة ساص تاوانبار دةكرثت و ئثستا لة ژثر فشارثكي توندي ئةمريكا داية. كثشةي كورد لة سوريا دةكرثت وةكو وةرةقةيةك بة دژيي ئةو ولآتة لةلايةن ئةمريكاوة بة كاربهثنرثت لة كاتي پثويستدا،دةسةلآتدارني سوريا زؤر باش لةوة گةيشتوون،بؤية ذةنگة لة داهاتوودا هةندثك نةرمي بةرانبةر كوردةكاني باشووري ذؤژئاوا نيشان بدات. ئةمريكا گةلثك جار ئةوةي بةبير سوريا هثناوةتةوة كة نابثت پشتيواني تيرؤريزم بكات،هةرةوةها ئةوةشيان لةبير نةچؤتةوة كة سوريا لة سةرةتايي ذوخاني دةوصةتي عثراقدا،داصدةي كؤنة بة عسيية عثراقيةكاني داوة،ژمارةيةكيش گوماني ئةوةيان لثدةكرثت كة تائثستا لةو ولآتةدا خؤيان حةشار دابثت.

جگة لةمانة حوكومةتي سوريي،لة ناو دةروني خؤيدا لةو پةري گةندةصيداية،بةرتيل خواردن و مشةخؤري بةرپرساني ئةو ولآتة گةيشؤتة ئاستثك كة شاردنةوة و پينةوپةذؤكردني محاصة و، بة بةرچاوي وثنةكاني ئةسةدي باوك كوذوة دةكرثت،بؤية پثناچثت تةمةني حيزبي بةعسي سوريش وةكو خؤيان نوقلآنةيان بؤ لثداوة هثندة درثژبثتةوة،چونكة نة سوريا لة عثراق بةهثزترةو نة ئةمريكاش چاوي گوماني لةسةر لادةبات.

www.welat.blogspot.com