25-02-2008 18:30

 

هةصبژاردني شارةوانيةكان لة توركيا و باكووري كوردستان. . . كاوة ئةمين

 

دةنگدان و هةصبژاردن، يةكثكة لة كؤصةكاني ديموكراسي، لة هةصبژاردني سةرؤك و ئةنداماني كؤمةصةيةكي ئيديالةوة بگرة هةتا دةگاتة پةرلةمان و شارةوانييةكاني ولآتثك. يةكثك لةو تايبةتمةنديةتيةي كة توركيا لة ولآتاني تري سةردةستي كوردستان جيادةكاتةوة هةصبژاردنة. لة توركيا پارت و ذثكخراوةكان دةتوانن بة شداري هةصبژاردن بكةن. ديارة لة باكووري كوردستان كة لة هةموو شتثكي توركيا جياوازي هةية و تا ماوةيةكي نة دوور لة ئثستا ذةوةشي نائاسايي باصي بةسةر ولآتي ئثمةدا كثشابوو، تا ئثستاش سيستةمي جاشايةتي گوندةكان هةصنةوشثنراوةتةوة و فشار لةسةر گةلي كورد بة شثوةيةكي سيستةماتيكي درثژةي هةية، هةصبژاردن لة هةلومةرجثكي وادا نةك بث كةمومكوذي نابث، بةصكو ناداتپةروةرانةش دةبثت.

گةلي كورد لة باكوور لة دواي ساصي 1990 وة چةندين پارتي سياسي ياسييان دمةزراندووة و بؤ ئةوةي لة ذثگاي دةنگدانةوة بتوانن دةسةلآتي سياسي خؤيان بة دةست بهثنن، لةم پثناوةشدا دةيان خةصكي ولآتپارثز گيانيان لة دةست داوةو، دةيان و بگرة هةزارنيش لة زيندانةكاني توركيا توند كراون، باشترين نمونةي بةرچاويش لةيلا زانا و هاورثكانيةتي كة ئةوة بؤ دة ساص دةچثت لة زينداندان.

هةموو كوردثك دذندةيي سيستةمي توركي دةزانثت بة دژي كورد، بؤية چاكترة باسي خؤمان بكةين و بزانين تاچ ذادةيةك دةرس لة هةصةكاني ذابردومان وةردةگرين ؟

لة ساصي 2002 دا كاتثك دةهاپ – پارتي ديموكراتي گةل، بةشداري هةصبژاردنةكاني پةرلةماني كرد، نزيكةي 7 دةرسةدي دةنگةكاني بةدست خست، لث نةيتواني ديواري دة دةرسةد تثپةرثنث كة مةرجي سةرةكية بؤ چونة نثو پةرلةمان. دةهاپ بؤ ذاكثشاني سةرنجداني گواية ذاي گشتي توركيا، لةگةص چةند پارتثكي چةپگةري توركيدا كة لة ذاستيدا هيچ لةبارا نةبوون لة ذوي ذثكخراوةيي و جةماوةريدا، بةرةيةكي ساز كرد، بةلآم وةك بينرا زةرةري لة قازانجي زياتر بوو، چونكة زياتر لة مليؤن و نيوثك كورد دةنگيان بة ئاكپ-پارتي عةدالةتة ودادپةرةوةري دا. هةصبةت ئةمة بةو ماناية نيية كة خةصكي كورد لةبةر ئةو بةرةية دةنگفيان داوة بة ئاكةپة، بةصكو زؤر هؤكاري تريش هةن وةكو فريوادني كورد بةوةي كة هةموومان ئيسلامين و يةك ئامانجمان هةية.

گةلي كورد لة مةرحةلةي ذزگاري نيشتيمانيداية، بؤية دةبثت هةوص بدرثت هةموو دةنگة كورديةكان لة بةرةيةكدا كؤ بكرثنةوة بة تايبةتي لة كوردستاندا، چونكة ئةو پارتة چةپة بچوكانةي توركيا كة ناتوانن لة ناو توركيا هيچ دةنگثك بةدةست بثنن و دةبن بةژثر دةست و قاچي پارتة شؤضثني و ئيسلاميةكاني توركياوة، ئيتر بؤ دةبثت لة كوردستاندا كة كةسيان نيية بكرثن بة بار بةسةر خةصكي كوردةوة و ژمارةيةكي زؤريش دةنگي كورد توذةبكةن و بة هيچي خؤذايي پاصيان پثوة بنرثت بةرةو

پارتثكي" ئيسلامي" وةكو ئاكةپة. گومان لةوةدا نيية كة زؤرينةي گةلي كورد موسصمانة، نابثت دةنگةكانيان بكرثتة قورباني ئايدؤلؤژياي نةزؤكي چةپگةرايي لة كوردستاندا، جثگاي داخة كة تا ئثستاش هةندثك كورد پثش ئةوةي خؤيان بة كورد بزانن خؤيان بة موسصمان دةزانن و بة برايةتي درؤزنانةي موسصمانثتئ نثوان گةلان دةستخةذؤ بوون، هةرةوةك چؤن بةشثكي تر لة خةوي برايةتي ئينتةرناسيؤناليزمي تورك و عةرةب و فارس و كورددان. دةهاپ بةوةشةوة ناوةستثت بةصكو دةرگاي خؤيان بؤ كةسثكي تاوانباري وةكو ئيسماعيل جةم، كراوةية، كة ئةوكاتةي وةزيري دةرةوة توركيا بوو، لة هيچ كارثكي ئةخلاقي و نائةخلاقي نةپرينگايةوة بؤ بة تيرؤريستكردني بزوتةنةوةي ذزگاريخوازي كورد لة باكووري كوردستان، تةنانةت وةكو عةشيرةتثكي چيايي لة كوردي باشووريشي دةذواني. هةروةك بينيمان لة هةصبژاردنةكاني پةرلةماندا لة 2002 دا لةلايةن گةلي تورك خؤيانةوة تذؤ كران و تةنانةت يةك دةرسةدي دةنگةكانيشيان نةهثنا.

هةصبژاردني 28 ئازاري 2004، هةلثكي گرنگة و دةكرثت بكرثتة ذيفراندؤمثك لة باكووري كوردستان، چونكة ئةگةر كورد هةموو بةلةديةكاني كوردستان بخاتة ژثر دةسةلآتي خؤي وةكو ئةوة واية كة كورد دةنگي بؤ سةربةخؤي دابثت. بةلآم بةداخةوة ئةگةر دةهاپ بة هةمان شةمةندةفةري ساصي 2002 وة بمةشثت، مةترسي ئةوة هةية كة نةك هةموو شارةوانيةكاني كوردستان بةصكو ئةو شارةوانيانةشي كة ئثستا لة دةستيانداية، كةم ببنةوة و ذيسكةي كورد وةك هةميشة ببثتةوة بة خوري و ئةگةر ئةمجارة لةسفريةشةوة دةست پث نةكةينةوة ئةوا شتثكي كةم نابثت لة سفرةوة.

لةدصةوة هيواي ئةوة دةخوازم من هةصة بم و، ئةو كاتة لة 30 ئازاردا داواي لثبووردن لة دةهاپ دةكةم. شتثكي ذوون و ئاشكراشة ئةو كوردانةي كة دةنگ دةدةن بة دةهاپ لة بةرخاتري كورد بوونيانة، نةك لةبةر ئةوةي چةپ و چةپخوازن.

25-01-2004