www.kurdistannet.org

بة حوكمي دةستوور، زيندانية سياسيةكان دةبص ئازاد بكرصن!!!!! ... هشام ئاكرةيي

 

 

طةرضي ياساي كاتي بةرصوةبردني عصراق كةم و كوري زؤري تصداية و هةر لايةنصك هةولَدةدات بة طوصرةي أؤلَ و بةرذةوةنديةكاني لصكي بداتةوة، بةتايبةت ئةو ئةندامة كوردانةي بةشداربوو لة ئافراندنيدا لة ئةنجوومةني دةسةلَاتي كاتي عصراقدا.

ضونكة ئةو ثصنج ئةندامة كوردة هصضي تريان ثص نةكرا ونةيانتواني فصدرالي جوطرافي نةتةوةيي بؤ كوردستان بةدي بصنن، دةيانةوص ئةو فصدرالية ئيداريية بكةن بة دةستكةوتصكي طةورة و سةركةوتنصك بص وصنة لة ديبلوماسيةتي كورديدا.

ئةم شصوةيةي هةلَسووكةوتي لايةنة كورديةكان، أاطةياندني هيتلةر و سةددام دةيهصنتة ياد، كاتص هةموو دؤأانصك و ذصركةوتنصكي سياسي و سةربازيان بة سةركةوتنيان لة قةلَةم دةدا.

لصرةدا بة ثصضةوانةي بوضووني سةرةوة، دةمةوص باس لة مافةكاني تاك بكةم لةم ياسايةدا كة دةبص لة هةموو عصراق بة كوردستانيشةوة جصبةجص بكرصت. ئةو ياسايةي كة لةوانةية دةسةلَاتي كوردي هةولَ بدات ثشتطوص بخات و هةرصمي كوردستان نةطرتةوة.

لة خالَي (ئةليفي) مادةي سصي دةستووردا هاتووة، "ئةمة بةرزترين ياساية لة ولَاتدا و دةبص هةموو عصراقي ملكةضي بن" واتة ئةو خالَانةي ئيستا باسيان لصوة دةكةم دةبص لة كوردستانيش أةضاو و جصبةجص بكرصن، ئةطينا بة طوصرةي مادةي 22ي دةستوور هةر كةسصك و طروثصك بؤيان هةية دذي هةر بةرثرسيارصكي حكومةتةكاني هةرصمةكان بة كوردستانيشةوة، داوا بةرزبكةنةوة بؤ دادطايةكي تايبةت و داواي قةرةبووي زيان بكةن. واتة لةمةو دوا لايةنصكي بةرزتر لة دادطاكاني كوردستان و دةسةلَاتي كوردستان هةية و لة وصوة كةسان و طرؤث دةتوانن داواي كافةكانيان بكةن.

بة طوصرةي مادةكاني 12 تاوةكوو 22، هةر كةسصك بؤي هةية:

ئازادانة أاي خؤي دةرببأص، ئازادي كؤبؤنةوة و ئةندامبوون لة كؤمةلَةكاندا و مافي دروستكردني ثارت و رصكخراوةكان، هاتوضؤي ئازادانة، مافي خؤثصشادان و مانطرتن، ئازادي ئاين و بيروأا، مافي ثاراستني ذياني تايبةت، كةس تاوانبار نية بةبص ئةوةي تاوانصكي ئةنجامدابصت، ثؤليس و موحةقق و دةسةلَاتداراني حكومي بؤيان نية حورمةتي خصزانةكان تصكبدةن. خالَصكي هةرة طرنط لة مادةي 15 خالَي (ج) هاتووة، كة دةلَصت: نابص كةس بصتة طرتن و (حجز) كردن بةشصوةيةكي ثصضةوانةي ياسا ونابص كةس بطيريت لةبةر بيروباوةي سياسي وئايني. خالَي (و) ي هةمان مادة دةلَصت: هةموو كةسصك مافي دادطاييكردني ئاشكرا و بةثةلةي هةية. هةر وةها (ئةشكةنجة) بة هةموو جوروكاني حةرامكراوة و نابص كةس دووجار لةبةر هةمان تاوان مةحكةمة بكرصت.

لة ثراكتيكدا ئةو ياسايانةي سةرةوة مافةكاني طشتي تاك و طرؤث طةرةنتي دةكةن و دةبص دةسةلَاتي كوردستان لة ماوةيةكي كورتدا كؤمةلَص طؤأانكاري لة سيستةمي دادطا و بةأصوةبرندندا دروست بكات ئةطينا لة بةغدا و لةبةدةم داطايةكي عةرةبي عصراقيدا دةبص ئامادةبن. بةشصك لةو طؤأانكاريانة ئةمانةي خوارةوةن:

1) هةموو زيندانيةسياسيةكان دةبص ئازاد بكرصن، يانيش تومةتي ناسياسي بؤيان دروست بكةن.

2) ئةو زيندانيانةي ضةند سالَة بةبص تومةت زيندانيكراون، دةبص دةمودةست دادطايي بكرصن يان ئازاد بكرصن و بؤيان هةية سكالَاي خؤيان بؤ بةغداش ببةن.

3) ضارةنووسي بزبووةكاني شةأي ناوخؤ دةبص ئاشكرا بكرصت، ئةطينا بؤيان هةية لة بةغدا داواي مافةكانيان بكةن و وابزانم "برا" عةرةبةكانيان خواخوايانة ناوي كورد بزأصنن و بة دكتاتوور و نامرؤظ لة قةلَةم بدةن.

4) بةطوصرةي ئةو ياساية هةموو كوردستانيةك بؤي هةية ئازادانة أاي خؤي دةرببأص و بلَاوي كاتةوة و كةس بؤي نية سزاي بدات يان دةمي بطرصت. بةم شصوةية دةبص هةموو سانسوورصك لاببرصت.

5) بةطوصرةي ئةو ياساية دةسةلَاتداراني هةصمي كوردستان بؤيان نية جؤلَانةوةي سياسي هةندص ثارتي كوردستاني يان عصراقي لة كوردستان قةدةغة بكةن. واتة ئةو ثارتانةي بةنهصني كاريان دةكرد يان تةنيا لة خواروو و ناوةوةي عصراقدا ضالاكي سياسيايان بةأصوةدةبرد، ئصستا لة كوردستانيش دةتوانن ضالاكي خؤيان بةأصوةببةن.

6) بة طوصرةي ئةو ياساية هةموو كةسصك مافي ئاسايش و خوصندن و فصربوون و ثاراستني تةندروستي و (زةماني ئيجتماعي) هةية، واتة لةمةو دوا كةس بؤي نية بة ناوي ثارت و بةرثرسيارةكان ئةم جؤرة كارانة بكا. بةلَكوو ئةمانة بةشصكن لة مافةكاني تاك و كةس لة طيرفاني خؤي خصر بة خةلَك ناكات.

ئةمة بةشصكي كةمي ئةو طؤأانكاريانةية كة دةبص بة طوصرةي دةستووري كاتي عصراق لة داهاتوودا لة كوردستان بكرصن.

هةلبةتة لايةنة نةتةوةثةرستةكاني عةرةب و ئيسلاميةكاني عصراق، هةولَ دةدةن لة أصطاي ئةو دةستوورة دةستكاري كاروباري ناوخؤي كوردستان بكةن. بةر لة ئصستا كة عصراق لة ذصر دةسةلَاتي سةددامةوة دةنالَاند، ئةو رصكخراوة عةرةبيانة وازيان لة سةددام و أذصمةكةي هصنابوو و باسييان لة ثصشصلكردني مافي مرؤظ و ذن و عةرةبةكان و مةسيحيةكان و توركمانةكان لة كوردستان دةكرد. ئصستا لة دواي نةماني سةددام و أؤداني هةندص طؤأانكاري ئةرصني لة عصراقي عةرةبيدا، دةتوانن ئةم كةم و كوأية ياساييانة و ئةم ثصشصلكاريانة لة مافة سياسيةكان و ئازادية سياسيةكان لة باشووري كوردستان بكةن بة بنةمايةك و ئةم جارة بة بةلَطةي دادطاي فصدرالي لة عصراق ناوي كورد و حكومةتةكةي بزأصنن و بؤ دونيا بضةقصنن كة مافي مرؤظ لة هةرصمي كوردستانيش ثصشصل دةكرصت.

لةبةر ئةوة دةسةلَاتي كوردي دةبص طؤأانطاري لة سيستةمي بةأصوةبردن و ماف و ئازادية سياسيةكاني تاك و كؤ دا دروست بكات، ئةطينا بة حوكمي ئةو دةستوورةي كة ئيمزايانكردوة، دةبص ديموكراسي لة كوردستان بةرقةرار بصت.