|
ده‌ستوری عێڕاق و بۆ چوونی جیا جیا. . . . هیوا موحه‌مه‌د
له‌وه‌ی که کورد تا ئه‌مڕۆ نه‌گه‌یشتووه به هه‌موو ئامانجه‌کانی، یاخود
ئامانجه کاتیه‌کانی، ده‌کریت هۆیه‌که‌ی بگه‌ڕێنینه‌وه بۆ ئه‌وه‌ی که زۆر
به دڵ پاکانه و بێ حساب کردن بۆ دوژمن چووینه‌ته پێشه‌وه له کاتی
دانوستاندن له‌گه‌ل ڕژێمه یه‌ک له دوای یه‌که‌کان. . هه‌ر بۆیه‌ش زۆر
خه‌نی بووین له‌وه‌ی که به‌که‌مترین شێوه دان به که‌مترین مافماندا نرا
بێت. گریمان ئه‌وه له‌سه‌رده‌مه‌کانی ڕابردوودا و به پێی هاوکێشه‌ی
هێزه‌کان و کارتێکه‌ری ناوچه‌یی و نێو ده‌وڵه‌تی نه‌مان توانیوه له‌وه
زیاتر بچینه پێش، به‌ڵام خۆ ئه‌ورۆ [به‌پێی قسه‌ی زۆرینه‌ی سه‌رکردایه‌تی
کورد] ،کارتی ئێمه گرنگه له یه‌ک لایی کردنه‌وه‌ی کێشه‌کان و قورساییمان
هه‌یه له‌سه‌ر هۆکاره‌کان، بۆیه چی دی پێویست ناکات به هه‌موو زۆرنایه‌ک
هه‌ڵپه‌رین. . . لێره‌وه ده‌ڵێم دانانی ده‌ستوور زامنی گشت مافه‌کانی
نه‌ته‌وه‌ی کورد ناکات، به‌لام له‌گه‌ل ئه‌وه‌شدا زۆر لایه‌نی چاکی تیادا
هه‌یه که ده‌کرێت به ده‌ست که‌وتی مێژوویی له قه‌له‌م بدرێن، له‌وانه‌ش
سیسته‌می فیدرالی، سه‌ربه‌خۆیی له پاراستنی هه‌رێم، سامان، زمانی
کوردی،دانانی پیلان بۆ که‌رکوک، دان نان به‌و هه‌یکه‌له‌ی ئێستای کوردستان.
. به‌لام پێویسته ئێمه هه‌میشه‌له گه‌وره‌ترین مافه‌وه بروانین بۆ
ئه‌وانی دیکه و چاوه‌روانی ئه‌وه نه‌بین که پێمان ببه‌خشن، چونکه
ئه‌وه‌ی له ده‌ستووردا چه‌سپی به ئاسانی ناگۆڕدرێت. له دێباجه‌دا
هاتووه که [ئێمه نه‌وه‌کانی دۆڵی ڕافیده‌ین نیشتیمانی پێغه‌مبه‌ران]
یاخود [له‌سه‌ر زه‌وی ئێمه ئه‌سحابه‌کان و ئاولیا کان نوێژیان کرد] ئه‌م
وه‌سفه دیاره که هی نیشتیمانی عه‌ره‌به نه هی کوردستان، ئێمه نه‌وه‌ی
دۆلی بالیسان و جافه‌تین نه‌ک رافیده‌ین. . نیشتیمانی شۆڕشگێڕانین ناک
پێغه‌مبه‌ران. . . له نووسیندا ئه‌گه‌ر بابه‌ت ناو بوو واتاناوی چه‌ند
که‌سێک ئه‌وه به پێی ئه‌لف بێ ڕیز ده‌کرێت به‌لام له ده‌ستووردا له
پێشه‌کیدا هه‌رباسێک له پێشتردا هات واتا گرنگ تره، له دیباجه‌دا
له‌دوای باسی، شاره پیرۆزه ئایینیه‌کان و راپه‌رینی شه‌عبان و ئه‌هوار و
دوجه‌یل باس له هه‌له‌بجه و ئه‌نفال ده‌کرێت. . . من پێم وایه ئه‌م
ده‌ستووره شێوه کشانێک [مگإگ} تیادایه که هه‌رکه‌سه به جۆرێک لێکی
ده‌داته‌وه. . . گوێم له به‌رنامه‌که‌ی به‌ریزان [سه‌رۆقادر و ئازا
حه‌سیب وئاریان فه‌ره‌ج] بووله [ته‌له‌فزیونی زاگرۆس4-9-2005] . که
مادده‌ی109 بڵێت [نه‌وت و گاز مۆلکی هه‌موو گه‌لی عێراقه له هه‌موو
هه‌رێم و پارێزگاکان.] هه‌روه‌ها به‌دوایدا مادده‌ی110 و به‌نده‌کانی 1 و 2
وه به‌م پێیه به یه‌کسانی و به پێی ژماره‌ی دانیشتوان و به‌سه‌ر
په‌رشتی حکومه‌تی ئیتیحادی ده‌بێت. ئیتر کاک ئازا حه‌سیب چۆن ده‌لێت سامان
هی خۆمان بۆ خۆمانه و کاک سه‌رۆش له‌ولاوه لایه‌نگر ده‌بێت و ده‌لێت؛ هیچ
فیدرالیه‌ک وه‌ک ئه‌وه‌ی ئێمه گرنگ نیه که ئه‌وه‌نده خاسیه‌تی تیادا
بێت،ئه‌مه له فیدرالیزم زیاتره و رۆیشتنه به‌ره‌و سه‌ربه‌خۆیی. . من
پێم وایه ئه‌مه لهو هۆنراوانه ده‌چیت که ده‌بی هۆنه‌ره‌که‌ی ماڵ به
ماڵ خۆی بچێت بۆ خوینه‌ری روون بکاته‌وه ده‌نا لێی تێ ناگه‌ن. کاک ئاریان
فه‌ره‌جیش به‌نۆبه‌ی خۆی ووتی؛ هه‌ندێک شت وه‌کو ئیمتیاز به ئێمه دراوه
و له‌ده‌ستووره‌دا نانووسریت وه‌کو زمانی کوردی!!!! پێم وایه ئه‌وه ئیتر
نزیک کردنه‌وه‌مانه له سه‌ر به‌خۆیی. به‌دواشیدا هه‌ر خۆی پێی وایه که
هه‌ل و مه‌رجه‌کان له‌بار نین که باس له هه‌قی چاره‌نووس بکه‌ین. مادده‌ی
118 به‌ندی 5 ده‌ڵێت [؛ حکومه‌تی هه‌ریم په‌یوه‌ند دار ده‌بێت به گشت
داواکاریه‌کانی ئیداره‌ی هه‌رێم به‌تایبه‌تی پێک هێنان و ڕێک خستنی هێزی
ئاسایشی ناو خۆی هه‌رێم وه‌کو پۆلیس و ئاسایش و پاسه‌وانانی هه‌رێم.] که‌چی
کاک ئاریان فه‌ره‌ج ده‌ڵێ:پێشمه‌رگه سه‌پێندراو جیا له‌وه‌ش ژماره دیاری
نه‌کراوه، ئه‌وه‌ش خۆی شتێکی باشه!!!من لاریم له‌وه نیه که ئه‌مه
ده‌ست که‌وتێکی باشه به‌لام ده‌کرا بنووسرێت هێزی پێشمه‌رگه‌ی کوردستان
به‌شێک ده‌بن لهو هێزانه، بۆ له مادده‌ی41 به‌ندی 1به برگه‌ی ئه‌لف باس
له رێو ڕه‌سمی حوسه‌ینی کراوه [که سه‌دان ساڵ له‌مه‌و پێش مردوه] بۆ
ده‌بێت ناوی پێشمه‌رگه نه‌برێت. کاک سه‌رۆ قادر ده‌لێت ؛ ده‌ستووری
هه‌رێمی کوردستان ده‌ستووری خۆمانه و هه‌ر به‌وه‌ش کار ده‌که‌ین، ئه‌ی چۆن
ئێمه ده‌توانین بڵێین به‌ڵێ بۆ ده‌ستووری عێراق که مادده‌ی 117 ده‌ڵێت:
[هه‌رێم هه‌ڵده‌ستێ به دارشتنی ده‌ستوورێک که هه‌یکه‌لی ده‌سته‌لاته‌کانی
هه‌رێم دیاری ده‌کات. له‌گه‌ڵ میکانیزمی پراکتیکی جێبه‌جێ کردنی ئه‌م
ده‌سته‌لاتانه به جۆرێک له‌گه‌ل ئه‌م ده‌ستووره پێچه‌وانه نه بێت.]
هه‌روه‌ها له مادده‌ی13 به‌ندی2 هاتووه: [نابێت یاسایه‌ک دابرێژرێت که
نه گونجاو بێت له‌گه‌ل ئه‌م ده‌ستووره وه رهه‌ر ده‌قێک له ده‌ستووری
هه‌رێمه‌کان یاخود هه‌ر ده‌قێکی یاسایی به‌تاڵه ئه‌گه‌ر له‌گه‌ڵ ئه‌م
ده‌ستووره پێچه‌وانه بێت. .] به‌رێز مونزر فه‌زڵ [زاگرۆس ته‌له‌فزیون
4-9-2005] ده‌ڵێت له‌باسی سه‌روه‌ت و سامان ئه‌وه‌ی که بۆ کورد گرنگه
ئه‌وه‌یه، ئه‌وه‌ی له ده‌ستووردا هاتووه باس لهو نه‌وت و گازه ده‌کات
که ده‌رده‌هێندرێت واتا به‌و پێیه ئه‌گه‌ر له شوێنێکی دیکه‌ی کوردستان
نه‌وت دۆزرایه‌وه ئه‌وه هه‌ر بۆ هه‌رێم خۆی ده‌بێت!! به‌لام من
ده‌ستووره‌که‌م هه‌مووی کێڵا مه‌به‌ستێکی وام به‌دی نه‌کرد، ئه‌گه‌ر هه‌ر
به‌رێزێکیش ئه‌و به‌نده‌م پیشان بدات مه‌منونی ده‌بم. من خۆم ڕه‌ش بین نیم
بۆ داهاتووی کورد له ڕوانگه‌ی ئه‌و ده‌ستووره‌وه، به‌لام پێم وایه هه‌ر
شته مافی خۆی بده‌ینێ و ئه‌و قه‌واره‌یه‌ی نه‌ده‌ینێ که له ده‌ست
که‌وته‌که زیاتر بێت، چونکه ئه‌وه‌ی که له ده‌ستووره‌که‌دا هاتووه پێم
وایه مانای ژێره‌وه‌ی نیه و ناشتوانین بۆی دانێین. . به‌رێز سه‌رۆک کۆمار
له کۆبوونه‌وه‌ی دوکانی هه‌ردوو سه‌رۆک [3-9-2005] ده‌لێت که‌رکوک له
هه‌مووان باشتری به‌رکه‌وتووه،ئه‌مه له کاتێکدا که ته‌نها دووپات
له‌سه‌ر ئه‌وه کراوه‌ته‌وه که مادده‌ی 58 ده‌بێت تا کۆتایی 2007 جێ
به‌جێ بکرێت و ریفراندۆمیشی تیادا بکرێت بۆ ئه‌وه‌ی که‌خه‌لکه‌که بریار
بده‌ن بۆ چ لایه‌ک ده‌بن. . . ئه‌م خاله‌ی دوایی شتێکی باشه به‌لام
دواخستنی بۆ ئه‌و ماوه زۆره له گرنگی ریفراندۆم که‌م ده‌کاته‌وه چونکه
ئه‌م دوا خستنه له‌سه‌ر داوای لیسته‌کانی دیکه و [فشاری تورکیا یه و
پێشنیاری ئه‌مریکایه] لیسته‌کانیش ئه‌گه‌ر به‌رنامه‌یه‌کیان له ژێر
سه‌ردا نه‌بیت داوای دوا خستنی ناکه‌ن. . که‌وابوو به پێچه‌وانه‌وه
دوانه‌خستنی له به‌رژه‌وه‌ندی که‌رکوک و کوردستان هه‌مووی بوو. . .
مادده‌ی29 به‌ندی 1 برگه‌ی ئه‌لف ده‌ڵێ [: خێزان بچینه‌ی کۆمه‌لگایه،
ده‌وله‌تیش کیان و به‌های ئایینی و ئه‌خلاقی و نیشتیمانی ده‌پارێزێت. .]
ئه‌گه‌ر بگه‌ڕێینه‌وه بۆ سه‌ره‌تا که له مادده‌ی2 به‌ندی 1 که ده‌لێت
[ئیسلام ئایینی ره‌سمی ده‌وله‌ته سه‌رچاوه‌ی بنه‌ره‌تی ته‌شریعه.]
هه‌روه‌ها بۆ برگه‌ی ئه‌لف لهو به‌نده که ده‌لێت: نابێت یاسایه‌ک
دابرێژرێت دژی حوکمه جێگیره‌کانی ئیسلام بێت. که‌وابوو کۆمارێکی ئیسلامی
داده‌مه‌زرێت و ئه‌و به‌ندانه‌ی دیکه‌ش له مادده‌ی 2 واتا ب و ج ئه‌و
رۆله‌یان نامێنێ. . وه ئازادییه تاکه که‌سیه‌کانیش لێره‌وه وه خۆ
ده‌بینێته‌وه که له ماوه‌ی 2 هه‌فته‌ی رابردوودا له نه‌جه‌ف 2
ئارایشتگای ژنان سووتێندراون. ئه‌مه‌یه یاسای شیعه [لیستی به‌رامبه‌رمان
ئه‌وه‌ی له‌گه‌لیان به ته‌وافوق کارده‌که‌ین] . . لهو ده‌ستووره‌وه یاسا
داده‌نێن که نابێت له فه‌رمانگه‌کان، قووتابخانه‌کان، دانشگا ئافره‌ت
سه‌ری ڕووت بێت. . به‌و ده‌ستووره یاسایه‌ک داده‌رێژن که نابێت نادی
ئه‌لکول خواردنه‌وه هه‌بێت. . له‌سه‌یران و ده‌شت سه‌ما و هه‌لپه‌رکێ و
تێکه‌ڵ بوون قه‌ده‌غه‌یه، ئافره‌ت نابێ گۆرانی بڵێت، ئه‌گه‌ر ده‌ستوور له
شه‌رعه‌تی ئیسلامه‌وه وه‌ربگیرێت، ئه‌مانه‌ی هه‌موو تیادا ده‌بێت. . .
ئه‌گه‌ر ئیسلامیش باوه‌ری به دیموکراتی هه‌بوایه ئه‌وه هه‌موو مرۆڤی
ئه‌م سه‌رزه‌ویه موسولمان ده‌بوو. . جابۆیه مادده‌ی2 به حساب به
[ته‌وافوق] دانراوه به‌لام به‌داخه‌وه دژی یه‌کن و [لایتوافقون] . .
مادده‌ی 29 به‌ندی2 ده‌ڵێت: [مافی منداڵ له‌سه‌ر باوکه‌کانیانه‌له
په‌روه‌رده‌و چاودێری و فێر کردن، وه باوکه‌کان مافیان له‌سه‌ر
منداله‌کانیان هه‌یه له رێز گرتن و چاو دیری تایبه‌ت له حاله‌ته‌کانی
نه‌توانین و پیری. .] من نازانم یه‌کسانی تاک له‌م ده‌ستووره دا له
کوێدایه ئه‌گه‌ر به‌شی شێڕ له مندالدا بۆ باوک بێت ئه‌و به‌خێوی بکات و
هه‌ر ئه‌ویش مافی ئه‌وه‌ی هه‌بێت که له‌لایه‌ن منداله‌وه پاداشتی
بدرێته‌وه، ئه‌ی ڕۆڵی دایک چی ده‌بێت؟ هه‌ر دروست کردن!!!؟ که‌واته مندال
واده‌هێندرێته به‌رهه‌م که باوک به‌خێو که‌ریه‌تی وئه‌رکی ده‌کێشێت بۆ
یه ئه‌و له دایکی گرنگ تر ده‌بێت بۆی. . . مادده‌ی 30 به‌ندی 1 ده‌ڵێت:
[ده‌وله‌ت زامنی تاک و خێزانه به‌تایبه‌ت منداڵ و ئافره‌ت له
ده‌سته‌به‌ری کۆمه‌لایه‌تی و ته‌ندروستی، وه بنه‌ما بنچینه‌ییه‌کان بۆ
ژیانێکی به‌خته‌وه‌ر، که ده‌رامه‌تێکی گونجاویان بۆ دابین بکات له‌گه‌ڵ
نیشته جێ بوونێکی ئارام. .] ئافره‌تی ئێمه داوای ئه‌وه‌ی نه‌کردوه که
وه‌کو منداڵ سه‌یر بکرت و به هاوشانی مندال دابندرێت،چونکه زۆر جاران
گوێمان لێ ده‌بێت که ده‌ووترێت مندال بێ تاوانه، یان ده‌ڵێن قسه له شێت
و منداڵ ناگیرێت، ئه‌ی چی وای له‌م هه‌موو پسپۆره پیاوه کردکه ئافره‌ت
له‌گه‌ل مندال حساب بکه‌ن. . . به‌رێز په‌خشان زه‌نگه‌نه له یه‌که‌مین
رۆژی گه‌رانه‌وه‌یان له به‌غدا، له‌گه‌ل سه‌رۆکی هه‌رێم کۆنگره‌یه‌کی
ڕۆژناماوانیان به‌ست، ووتی: ئێمه توانیومانه کارێک بکه‌ین که مافه‌کانی
ئافره‌ت پارێزراو بن!!! نازانم له‌کام وولاتی ئیسلامی که ئیسلام
سه‌رچاوه‌ی بنه‌ره‌تی ته‌شریع بێت ئافره‌ت ده‌توانێ مافه‌کانی خۆی به‌ده‌ست
بێنێ؟ئه‌و جار به‌مه‌شه‌وه کوا ئه‌و گرنگیه‌ی که به ئافره‌ت دراوه له‌م
ده‌ستووره‌دا؟ کامانه‌ن ئه‌و به‌ندانه‌ی که داکۆکی له ئافره‌ت
ده‌که‌ن؟له کاتێکدا که دادگای ئیتیحادی بالا له ژماره‌یه‌ک دادوه‌ر و
شاره‌زای فیقهی ئیسلامی و فوقه‌های یاسا پێک دێت. [مادده‌ی 90 به‌ندی 2] .
. . ده‌بێت ئه‌م جۆره پیاوانه چۆن له نێوان سیسته‌می دیموکراسی و
شه‌ریعه‌تی ئیسلامدا مافی ئافره‌ت بپارێزن و کاریان بۆ بکرێت [خوا
ده‌وامیان بدات] . . لێره‌وه ده‌ڵێم نه‌ک ئه‌م ده‌ستووره به‌لکو زۆر
زیاتر له به‌رژه‌وه‌ندی ئێمه بێت ئه‌گه‌ر کورد و سه‌رکردایه‌تی سیاسی
کورد زیاتر و زیاتر هه‌نگاوی یه‌کگرتوویی ماڵی کورد نه‌ده‌ن ئه‌وه نابینه
هیچ، باشترین هه‌نگاو یه‌ک خستنی هه‌ردوو ئیداره‌یه، بۆ ئه‌وه‌ی
هه‌رێمه‌که به هێز بێت، بۆ ئه‌وه‌ی پێمان نه‌ڵێن ئێوه سلێمانیتان بۆ
ناخرێته سه‌ر هه‌ولێر که له‌ژێر ده‌ستی خۆتاندایه ئیتر چۆن ده‌توانن
که‌رکوک بگه‌رێننه‌وه سه‌ر هه‌رێمی کوردستان. | 
