|
وه‌ڵامێک بۆ ڕێزلێنانه‌که‌ی رزگار کۆچه‌ر ... فه‌خره‌دین تاهیر
پێرێ له سایتی
کوردستان نێت له ڕۆژی پێنجشه‌مه رێکه‌وتی (1. 9. 2005) دا، وتارێکی رزگار
کۆچه‌ری خوارزامم له ژێر نێوی (رێزلێنان) دا، خوێنده‌وه. به پێویستی
ده‌زانم هه‌ندێک سه‌رنج و تێبینی خۆم له باره‌ی نووسینه‌که‌ی کاکه رزگار
و مووچه‌ی به‌ناو ڕێزلێنان بخه‌مه ڕوو.
به‌گوێره‌ی هه‌ر دوو
بڕیاری وه‌زاره‌تی ڕۆشنبیری و هه‌ردوو حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان، و
به‌نێوی (ڕێزلێنان) له هه‌ردوو
وه‌زاره‌تی ناوبراو، و دامه‌زراندی به‌ڕێوه‌به‌رییێک به نێوی
(به‌ڕێوه‌به‌ری ڕێزلێنان) و به فه‌رمی هه‌موار کراو، له هه‌ردوو
وه‌زاره‌تی ناوبراو له هه‌ولێر و له سلێمانیدا، که گوایه بۆ بایه‌خدان
به نووسه‌ر و هونه‌رمه‌ند و ڕۆژنامه‌نووسانه‌ی خودان ئه‌زموونێکن له
بواری پسپۆری خۆیاندا و ساڵانێک خزمه‌تی بێوه‌چانییان پێشکه‌ش به
میلله‌ته‌که‌یان کردووه، مووچه‌یه‌کی مانگانه‌یان به‌نێوی ڕێزلێنانه‌وه
بۆ بڕیونه‌ته‌وه.
من لێره‌دا نامه‌وێت
باسی ئه‌وه‌ی شاری سلێمانی بکه‌م، له ڕاستیدا زۆر زانیاریم ده‌رباره‌ی
وه‌زاره‌ته‌که‌ی سلێمانی نییه، به‌ڵام به حوکمی ئه‌م ماوه‌ییه‌ی که له
شاری هه‌ولێر بووم، هه‌روه‌ک له نێو کۆڕی دۆست و هاوڕێیه‌کانم و هه‌روه‌ها
شه‌قامی هه‌ولێردا به خه‌ستی باسی لێوه ده‌کرا، سه‌رباری ئه‌وه‌ش ئه‌م
گرفته په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆشی به منه‌وه هه‌بوو، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی
هه‌ندێک جار که‌سانی په‌یوه‌ندیدار به‌م
(ڕێزلێنان) ه، له‌گه‌ڵ مندا ئاخاوتنیان کردووه.
جارێ له سه‌ره‌تاوه
ناخوازم باسی گرفته‌که‌ی خۆم بکه‌م، به‌ڵام به باشی ده‌زانم ئاماژه
به‌وه بده‌م
کاتێک وه‌زاره‌تی
ڕۆشنبیری به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ڕێزلێنان داده‌مه‌زرێنێت و به‌ڕێوه‌به‌رێک بۆ
ئه‌م ده‌زگایه داده‌نێت، پێویسته پێشوه‌خت لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی چاک و
دروستی بکردابوایه و کۆمه‌ڵێک ڕاوێژکار نه‌ک کاوێژکاری ڕۆشنبیری، و
هه‌روه‌سا هونه‌ری و ڕۆژنامه‌وانی و که‌سانێکی پسپۆر و خودان ئه‌زموونی له
لێژنه‌یه‌کدا کۆبکردابوایه، نه‌ک ئه‌و لێژه‌نه و به‌ڕێوه‌به‌ره
سه‌قه‌ته‌ی ده‌ستنیشان کردووه، جارێ ئه‌ندامانی لێژه‌نه‌که به خزم
خزمانێ و براده‌رایه‌تی تا ئێستا کارییان له‌م لێژه‌نه‌یه‌دا کردووه، باسی
به‌ڕێوه‌به‌ره‌که‌شییان له‌وێ به‌وه‌ستێت که‌چی کردووه و چی ده‌کات.
هه‌وڵده‌ده‌م ئاماژه
به چه‌ند دیارده‌یێکی نامۆی به‌رێوه‌به‌رایه‌تی ئه‌و ڕێزلێنان
عه‌نتیکه‌یه بکه‌م.
*
ئه‌وکه‌سه‌ی به به‌ڕێوه‌به‌ری ڕێزلێنان داندراوه، که‌سێکه په‌یوه‌ندی
به‌هه‌ر شتێکه‌وه هه‌بێت، به‌ڵام هیچ
په‌یوه‌ندی به بواری ڕۆشنبیری کوردییه‌وه نه‌بووه و نییه، ئه‌گه‌ر
هه‌شیبێت، دوای ڕاپه‌رینی به‌هاری ساڵی 1991 دا، له‌سه‌ر نه‌زه‌رییه‌ی
قیڕوسیا به ڕێکه‌وت هاتۆته نێوه‌نده‌که، له شه‌قامی هه‌ولێر به‌م جۆره
که‌سانه‌یان ده‌گوت: ڕۆشنبیر یان نووسه‌ری ڕه‌شه‌با، من پێموایه ئه‌و
جۆره که‌سانه گوناهه پێیان بگوترێت نووسه‌ر یان رۆشنبیر.
**
ئه‌گه‌ر
که‌سێک بۆ ده‌زگایه‌کی له‌م جۆره ده‌ستنیشان بکرێت، گه‌ره‌که ئه‌و که‌سه
خودان ئه‌زموونێکی دوورو درێژ بێت له‌م رووه‌وه و هه‌روه‌ها ته‌واوی
نووسه‌ر و ڕۆشنبیر و هونه‌رمه‌ند و ڕۆژنامه‌نووسان بناسێت. که‌چی
به‌سته‌زمانه گێره‌ی له گوندی تۆبزاوه ده‌گه‌ڕێت. . . !!
***
ئه‌گه‌ر باسیش
له لێژنه‌که که له‌لایه‌ن وه‌زاره‌تی ناوبراوه‌وه ده‌ستنیشان کراوه
بکه‌ین. ئه‌م به‌ڕێزانه هه‌ندێکیشیان که دۆستی خۆمن، به‌ڵام مخابن هه‌ر
له ده‌ستپێکدا ئه‌م چه‌ند به‌ڕێزه
که‌وتنه خۆ و له وه‌جبه‌ی یه‌که‌مدا خزم و که‌س و کار و دۆسته
نزیکه‌کانی خۆیان مووچه‌ی ڕێزلێنانیان بۆ
جێ به جێ کردن. ئه‌مه‌شیان ناعه‌داله‌تێک بوو، به‌رامبه‌ر زۆرینه‌ی توێژی
ڕۆشنبیر و نووسه‌ر و هونه‌رمه‌ند و ڕۆژنامه‌نووسه‌کانمان ئه‌نجامییاندا،
سه‌یر له‌وه دابوو که‌سا‌نێک هه‌ن ڕۆژێک له ڕۆژان هه‌ر ته‌نیا یه‌کجار
به ڕێکه‌وت له‌سه‌ر شانۆ بینراون، یان گۆرانییێکی چڕیوه یانیش به
ڕێکه‌وت وه‌ک کۆمبارسێک له نمایشێکی شانۆییدا به‌شداری هه‌بووه، یان
کورته چیرۆکێکی بڵاوکردۆته‌وه، هیچی دیکه‌ی نه‌کردووه و له نێوه‌نده
ڕۆشنبیرییه‌که‌دا نه‌ماوه‌و بزر بووه و که‌چی ده‌بینین ڕێزلێنانێکیان بۆ
بڕیوه‌ته‌وه. به‌ڵام که‌سانێکیش هه‌ن و تا ئێستاکه‌ش له نێوه‌نده
ڕۆشنبیرییه‌که به‌رده‌وامن، مخابن هێشتا له چاوه‌ڕوانی گۆدۆیانه دان،
نازانن ئایا وه‌جبه‌ی سێیه‌م که دوا وه‌جبه‌یه، ڕێزلێنانه‌که‌یان
به‌رده‌که‌وێت یان نا. . ؟
****
که‌سانێکیش
ڕێزلێنانییان بۆ بڕاوه‌ته‌وه، ساڵانێکی دوور و درێژه له ئه‌وروپا
ده‌ژین، له‌وانه‌یه پێویستییان به‌م سه‌ده‌قه‌یه نه‌بێت. هه‌روه‌ها جۆره
که‌سێکی دیکه‌ش له ئه‌وروپا ده‌ژین هیچ یانیش نه‌کردووه، به‌ڵام ده‌ڵێن
ڕێزلێنانییان بۆ جێ به‌چی کراوه،چونکه ئه‌ندامی حیزبی ده‌ستهه‌ڵاتدارن،
وه‌ک له شه‌قامی هه‌لێر باس ده‌کرا، ئه‌و هه‌موو ساڵانه‌ی ئه‌وروپای وه‌ک
پێشمه‌رگه‌یه‌کی ڕۆشنبیریی شاخ بۆ حیساب کراوه. جۆرێکی دیکه‌ش هه‌ن
براده‌ری وه‌زیرن، به‌بێ گوێدانه په‌یره‌و پرۆگرامی ڕێزلێنانه‌که،
ڕێزلێنانی بۆ بڕاوه‌ته‌وه. له کاتێکدا له په‌یره‌و و پرۆگرامی
ڕێزلێنانه‌که وه‌ک باس ده‌که‌ن نه‌هاتووه خه‌ڵکی ئه‌وروپانشین
به‌ریده‌که‌وێت، ده‌بێت ئه‌وکه‌سانه بن که له کوردستان ده‌ژین و
به‌به‌رده‌وامی به‌رهه‌م یان هه‌یه. دیارده دزێوه‌کانی ئه‌و ڕێزلێنانه
له سلێمانیش له‌وه‌ی هه‌ولێر باشتر و چاکتر نییه، ئه‌وه‌ی له هه‌ولێر
نه‌یده‌نێ ده‌چێت له سلێمانی وه‌ریده‌گرێت و به پێچه‌وانه‌شه‌وه ئه‌وانی
له سلێمانی به هه‌ر چ هۆکارێک بێت به‌ریان ناکه‌وێت، ئه‌وه هی
هه‌ولێریان مسۆگه‌ره.
ئه‌گه‌ر که‌مێک باسی
خۆشم ده‌رباره‌ی ئه‌م ڕێزلێنانه بکه‌م، به حوکمی ئه‌وه‌یه من ده‌مێکه
به‌یه‌کجاری بڕیاری گه‌ڕانه‌وه‌م بۆ کوردستان داوه و له‌وێ ده‌ژیم، مافی
خۆمه داوای ئه‌م ڕێزلێنانه بکه‌م. له ده‌ستپێکدا بۆ زانیاری و چۆنیه‌تی
داواکردنی پرسیارم له چه‌ند که‌سێک کرد، که په‌یوه‌ندییان به
ڕێزلێنانه‌که‌وه هه‌بوو. له‌وانه دۆستێکی شانۆکار که هونه‌رمه‌ندێکی
ناسراوی شاری هه‌ولێره، و به‌ڕێزییان یه‌کێکه له ئه‌ندامانی لێژنه‌که،
له وه‌ڵامدا فه‌رمووی: (دره‌نگه بۆ تۆ، باوه‌ڕ ناکه‌م فریای وه‌جبه‌ی
سێیه‌میش بکه‌ویت. منیش وتم: ده‌ڵێن ئه‌گه‌ر ته‌زکیه‌یه‌کی له به‌رپرسێکی
گه‌وره بهێنیت ئه‌وه ڕێزلێنانت بۆ ده‌که‌ن به‌ڵکو له ڕۆژی یه‌که‌می
ڕێزلێناکه‌وه بۆت حیساب ده‌کرێت. مامۆستای شانۆکار وتی: ده‌باشه زوو
ته‌زکیه‌که جێ به جێ بکه و ڕێزلێنانی خۆت وه‌رگره) .
که‌سێکی دیکه له
نزیکه‌وه که له‌گه‌ڵ وه‌زیری ڕۆشنبیریی کار ده‌کات، له‌به‌ر چاوی
کۆمه‌ڵێک هاورێی خۆم پێگوتم: (بڕۆ ته‌کیه‌زیکمان
له‌لای ڕێزدار سیداد بارزانی بۆ بهێنا هه‌موو
ڕێزلێنانه‌که‌ت وه‌کو فلان که‌سی. . . . . . . .
. . بۆ ده‌که‌ین، که له یه‌که‌مین ڕۆژی ڕێزلێنانه‌که‌وه بۆی
بڕاوه‌ته‌وه و هه‌ر پێشه‌کی نزیکه‌ی چوار ملیۆن و نیو دیناری ئێستای
به‌یه‌کجاری وه‌رگرت و هه‌موو مانگێکیش سێسه‌د هه‌زار دینار وه‌رده‌گرێت،
تۆ ئه‌و ته‌زکیه‌م بۆ بهێنا به‌یه‌ک ڕۆژ بۆتان جێ به جێ ده‌که‌م. منیش له
وه‌ڵامدا پێگوت: ئه‌گه‌ر له ته‌مه‌نی هه‌ژده ساڵییه‌وه بۆم بژمێردرێت،
ئه‌وا 32 ساڵ خزمه‌تم هه‌یه و به‌رهه‌مه‌کانیشم به دیکۆمێنت هه‌یه، چ
پێویست ده‌کات، ته‌زکیه بهێنم، به‌رهه‌م و دوکۆمێنته‌کانم ته‌زکیه‌ی خۆمن،
ئه‌مه‌یان چ جۆره مه‌هزه‌له‌یه‌که، له وه‌ڵامدا به‌بێ شه‌رمانه له پێش
چاوی هه‌موو هاوڕێیه‌کانمدا، وتی: کاکه گیان ئێره ئه‌وروپا نییه و نابێت
به عه‌قڵیه‌تی ئه‌وێ قسه بکه‌یت، ئێره
کوردستانه ئه‌و قسانه‌ی تۆ ده‌یکه‌یت لێره نایخوات، ئه‌وه‌یه ده‌ته‌وێت
باشه، ناته‌وێت خۆت زه‌رمه‌ند ده‌بیت) .
جارێ ده‌رباره‌ی
کۆنه به‌عسییه‌کان و هه‌موو کۆنه هینه‌کانی دیکه‌ش، هیچ قسه‌ی له‌سه‌ر
نییه، ئه‌و ئیمتیازاتانه‌ی ئه‌وان هه‌یانه، باوه‌ڕ ناکه‌م نووسه‌رێکی
خه‌باتگێری سه‌رده‌می پێشمه‌رگایه‌تی هه‌ی بێت. لێره‌دا ڕووی ده‌مم له
کاکه رزگار کۆچه‌ر ده‌که‌م و ده‌ڵێم:
(ئه‌گه‌ر تۆ کوڕی شه‌هید کۆچه‌ری قاره‌مانی، نابێت دڵگیر بیت، هیچ کاتێک
چاوه‌ڕوانی ئه‌و ڕێزلێنانه مه‌به، مه‌دالیای ڕێزلێنانی تۆ خوێنی گه‌شی
شه‌هید کۆچه‌ری باوکه قاره‌مانه‌که‌ته) . له کورده‌واری خۆمان
ده‌بێژن: (له جێی شێران، ڕێوی ڵێی ده‌که‌ن
گێران) ، یان ده‌ڵێن:
(عاقڵ ده‌یکا، که‌ر ده‌یخوا) .
ستۆکهۆلم 2. 9. 2005
fakhradintahir@hotmail. com | 
