ئاساییشا پاسیڤ به لا سه رێ مه هه میانه‌!  ... محی الدین ئه‌حمه‌د

 

خه لكێ مه ل كوردستانێ رۆژانه تۆشی گه له ك به لا و ده رده سه ریان دبیت. هنده ک ژ وان تاوانان هند مه‌ زنن ناهێنه‌ ڤه‌شارتن. هنده‌ک ژی ب خۆ ئاشکرا دبن و هنه‌کان ژی ئاشکرا دکه‌ن.

 به‌لێ گه‌له‌ک تاوان هه‌نه‌ ناهێنه‌ ئاشکرا کرن، ل بن په‌ردان تێن ڤه‌‌شارتن. ناخازن ئاشکرا بکه‌ن، چونکی د به‌رژه‌وه‌ندیا هنده‌ک ژ به‌رپرسیاران، وه‌زیران ‌یان فیودالان دا نییه‌.

 گه‌له‌ک کارێن کوشتنێ، خوینداریێ و تۆلاستاندنێ ل پێش چاڤێن ده‌زگه‌هێن به‌رپرس رودده‌ن، به‌لێ موخابن ئاساییش، پۆلیس، پێشمه‌رگه‌ چاڤێن خۆ دگرن و نه‌ڤێت مایێ خۆ تێبکه‌ت. ئه‌ڤه‌ ژی دبیته‌ ه‌گه‌رێ سه‌رکی ژ بۆ چێبوونا گرۆپ و کۆمان.

هنده‌ک ژ وان گرۆپان ڤێ رێکێ بۆ خۆ بکارتینن دا کو خۆ بپاریزن و ژ گه‌له‌ک ئاریشان.

 هنده‌ک گرۆپ ژی چێدبن هه‌تا کو ب زۆری و زۆرداری حوکمێ خۆ ل سه‌ر خه‌لکێ دی فه‌رز بکه‌ن. ڤێ ره‌وشێ ب باشترین ده‌لیڤه‌ بۆ خۆ بکارتینن. ژ به‌رکو ئاساییش یا پاسیڤه‌ و نه‌شێت ب درستی ب کارێن خۆ راببیت. ئه‌و ژی ژبه‌ر گه‌له‌ک ئه‌گه‌ران.

 بۆ نمونه‌: ئه‌گه‌ر که‌سه‌کێ سه‌ر ب عه‌شیره‌ته‌کا بهێز کاره‌کێ دژی قانونێ ئه‌نجام دا، ئاساییش یان پۆلیس نه‌شین وان خرابکاران بگرن یان سزا بده‌ن. ژبه‌رکو هێزا عه‌شیره‌تێ ژ یا ئاساییش و پۆلیسان بهێز تر مه‌زنتره‌!.

 چاڤێ ئاساییشێ یێ لێ، ئه‌گه‌ر فه‌قیره‌کێ کاره‌کێ خراب ل ده‌ستان ده‌رکه‌ت، یان بێی ده‌ستێ وی هاته‌ کرن، هنگی ئاساییش و پۆلیس وه‌کی شێران دێ هاڤێژن سه‌ر مالا وان و ئێکسه‌ر دێ به‌نه‌ بنگه‌هی و پاشی بێ راوه‌ستان بۆ مه‌حکه‌مێ. هنگی مه‌حکه‌مه‌ژی هندا خورته‌، بێ راوه‌ستان دێ وی که‌سی حوکوم ده‌ن.

ب دیتنا من ئه‌ڤه‌ خرابترین و لاوازترین خالا ئاساییشێ یه‌. هه‌روه‌سا ئه‌ڤه‌ د بیته‌ بنگه‌ه ژ بو ڤه‌کرن و فره کرنا رێکێ بۆ گه‌له‌ک که‌سان کۆ خۆ بده‌ن ئێک و هێزا خۆ دیار بکه‌ن و ده‌ست ب کارێن خراب و چه‌په‌ل بکه‌ن.

 ئاساییش سه‌به‌بێ گه‌له‌ک خراب کاریانه‌، مینا کوشتن، تالان دزی. . . . . . . . .

یه‌عنی ئاساییش ده‌رگه‌هێ سه‌ره‌کی یه‌ ژ‌ بۆ تێکدانا ره‌وشا ئێمناهیا کوردستانێ. نه‌کو خه‌مخۆرێ هه‌ڤوه‌لاتیانه‌!

ئاساییش و حکومه‌تا کوردستانێ، هه‌تا نوکه‌ نه‌شیایه‌ دیاردا چه‌کداریێ ل کوردستانێ چاره‌سه‌ر بکه‌ت. ئه‌ڤه‌ دیارده‌یه‌کا گه‌له‌کا نه‌شارستانی و کرێته‌. دگه‌ل ره‌وشا نها دا رێک ناکه‌ڤیت. ئه‌گه‌ره‌که‌ ژ بۆ مان به‌رده‌وامیا سسته‌ما عه‌شره‌تی و مالباتێی، یان کو ئه‌گه‌ره‌که‌ ژ بۆ پاش ئێخستنا جڤاکا کوردی و رێکا پێشکه‌فتنێ لێ دگریت.

 هه‌ر ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ ژی یه‌ کو هێشتا دیاردا کوشتن و تۆلڤه‌کرنێ د کوردستانێ دا یا به‌رده‌وامه‌ و ئه‌گه‌ره‌کێ مه‌زنه‌ ژ بۆ تێکدانا ره‌وشا ناڤخۆ یا کوردستانێ. ئه‌گه‌ر پێویست بیت مرۆڤ دشێت چه‌ندین نمونا رێزبکه‌ت. وه‌زیرێ ناڤخۆ کاک که‌ریم شه‌نگاری پتر ژ هه‌موو که‌سان ئاگه‌هداری ڤێ ره‌وشێ و خه‌مساریێ یه‌. ئه‌و ب خۆ پتر ژ هه‌می که‌سان چاڤێن خۆ ژ تاوان باران دنقینیت و رێکا خۆ لێ لاده‌ت. یان راستتر وی نه‌ڤێت وان تشتان ببینیت یان گۆه بده‌تێ.

 ژ بۆ ڤان کارێن کوشتنێ یێن ناڤخۆ یان کریارێن خوینداریێ، کاک که‌ریم هاتیه‌ ئاگه‌هدار کرن، به‌لێ هه‌ر تشت ب پشتگۆهێ خۆ ڤه‌ هاڤێتنه‌. نمونه‌ ژی هه‌نه‌!

 ئه‌ڤ پاسیڤیا ئاساییشێ د گه‌هیته‌ وی حددی کو هنده‌ک ژ وی خه‌لکێن دلسۆز و زه‌حمه‌تکێش مه‌جبور بکه‌ن رێکا خۆ بگۆهرن یان ژی ده‌ست ب کارێن تێکده‌ریێ بکه‌ن یان ژی هزر و بیروباوه‌ر و چه‌په‌رێ خۆ بگۆهرن. د ئه‌نجام دا ببنه‌ ئه‌گه‌رێ ژ ناڤبرنا سه‌رێ خۆ و هنده‌کێن دی ژی. هنگی ژی ئاساییش ده‌ست ب کارێ خۆ بکه‌ت یان نه‌که‌ت چ فایده‌ نینه‌.

هه‌روه‌سا د بن سها ڤێ ره‌وشێ دا، رێک ژ بۆ گه‌له‌ک که‌سێن وه‌کو شێخ زانا ڤه‌دبێت کو دبن سیها لاوازی وخه‌‌مساریا ئاساییشێ دا ده‌ست ب کارێن خۆ بکه‌ن و پیلانێن دوژمنان د ناڤ مالا مه‌دا و د بن سیبه‌را ئاساییشێ دا ئه‌نجام بده‌ن و روویێ ملله‌تێ مه‌ ژی ره‌ش بکه‌ن.

ئه‌گه‌ر ئاساییش ل سه‌ر ڤێ رێکا خۆ یا خه‌له‌ت به‌رده‌وام ببیت، د ئه‌نجام دا دێ کوردستانێ به‌ر ب مالوێرانیی به‌ت. زێده‌بارێ ڤێ به‌ره‌للا یا کو هه‌ی دێ هێشتا خراب تر لێکه‌ت. یان کو دێ کوردستان بیته‌ بنگه‌هێ ته‌رۆریستان و دێ خه‌لکێ کوردستانێ ژی هاریکاریا وان که‌ت و دێ بنه‌ رێنشانده‌رێن وان.

 لازمه‌ پارتی و حوکمه‌ت و ئاساییشا خه‌مسار و پاسیڤا خۆ چاره‌ بکه‌ن. نه‌گه‌هیته‌ وی حه‌دی کو خه‌لکێ کوردستانێ ب چاڤه‌کێ کرێت ل ڤێ ئاساییشێ بنێرن. ئه‌و ئاساییشا کو نه‌شێت ئێمناهیا خه‌لکی بپارێزیت، نه‌بیت بشتره‌. هه‌ر وه‌ختێ ڤالاهی د ناڤبه‌را خه‌لک و ئاساییشێ دا چێ بوو، ئاساییش لێ به‌رپرسه‌.

ئه‌گه‌ر هات و ئه‌ڤ ره‌وشه‌ به‌رده‌وام بوو، پاشی دێ ره‌وش ل ده‌ست پارتی ده‌رکه‌ڤیت و ره‌نگه‌ مالوێرانی ببیته‌ به‌هرا مه‌ هه‌میان.

 ‌هه‌روه‌کو بارزانی گۆتیه‌: هه‌گه‌ر دلێ ملله‌تی دگه‌ل مه‌ بیت دوژمن هزار جاران بهێزتر بیت نه‌شێت مه‌ بشکێنیت، به‌لێ ئه‌گه‌ر دلێ ملله‌ت دگه‌ل مه‌ نه‌بیت، چ جاران ئه‌م ب سه‌ر ناکه‌ڤین.

محی الدین احمد/ سوێد