www.kurdistannet.org

 

نرخي ماندوو بوون و ثيرؤزي سةركردةكان بزانن ..!محةمةد أةفعةت

 

سةركردة گوزارش و نوثنةر و دةنگي هةموو ميللةتة. ئةو بة كؤمةصثك تايبةتمةندي سةروو سروشتي دةناسرثتةوة كة لة تاكة ئاساييةكاني ناو كؤمةصدا بةدي ناكرثن، بليمةتي و لثوةشاوةيي و بذياري حةكيمانة بةشثكن لةو بةها و تايبةتمةنديانةي ئةو.

پذؤسةي دةرهاويشتني سةركردة لةهةناوي كؤمةص دياردةيةكي مثژوويي دةگمةنة، بؤية لةلايةك وةك كةسثكي سةروو ئاساي ناو كؤمةص دةردةكةوثت و لةلايةكي تريشةوة وةك هةر دةگمةنثكي تر لة پيرؤزي و قودسيةتي بةرچاو بةهرةمةندة. بؤ پاراستن و لةدةست نةداني ئةو بةهاو وثنة دةگمةنانة و لةكةدار نةبوون و بث خةوش مانةوةيان پثويست دةكات كة لةنثوان سةركردة و كؤمةص دا بؤشاييةك دروست ببثت، لة ئةنجامي ئةوةشدا شكؤي سةرؤك و ذابةر وةك هةر پيرؤزةيةكي تر، خؤبةخؤ مؤركي ئةزةلي بوون و هةتا هةتايي بةدةست دةهثنن.

سث " باز "ي گرنگ پثويستن بؤ گةيشتن بةم ئاستة. گرنگ نيية لةكوث و چؤن و بؤچي؟، گرنگ ئةوةية كةسايةتيةك شانسي هثنا و بؤ يةك جار بوو بةذابةر يان سةرؤكي حيزبثك، ئةمة بازي يةكةمة و هةر هثندةش تواني لةسةر پث بوةستثت و سةركةوتووبثت لة پذؤسةي وةدةرنان و دوور خستنةوةي سةركثش و نةياران و خةلآت كردن و نزيك خستنةوةي لايةنگر و گوثذايةلآن وة سةرخستنيان بؤ ئاستي هةصقةي ذابةرايةتي. ئيتر ئةم (مةقام)ةي وةك تاپؤيةكي بث چةند و چوون دةبثتة بةشثك لة ياسا و داب و نةريتثكي پةيذةو كراو، لة عةقص و زةهنيةتي ئةندام و لايةنگر و دؤستاني ئةم حيزبةدا دةچةسپث.

بازي دووةميش لةوثوة دةست پث دةكات كاتثك لة دةورةيةكي مثژوويي جولآنةوةيةكدا، جا چ سةركةوتوو بثت يان شكست خواردوو، حيزب دةور و نةخشي سةرةكي يان بةرچاو بگثذثت. ئةم هةنگاوة وادةكات كة پانتايي بووني حيزب بة قةد پانتايي جولآنةوةكة فراوان بثت، واتة پانتايي ئةم جولآنةوةية لة خؤ دةگرثت و زؤربةي جارةكانيش پانتايي پارتةكة لةم سنوورةش تثپةذ دةكات و لةبري ئةوةي كة حيزب بة جولآنةوةكةوة بناسرثتةوة، كردةكة ئاراستةيةكي پثچةوانة وةر دةگرثت و بزوتنةوةكة بة پارتةكةوة دةناسرثتةوة. لةم پذؤسةيةدا سوننةتة باوةكاني ناو حيزب خود بةخودي دةبنة سوننةت و جياكةرةوةكاني جولآنةوةكة و گرنگترينيشيان ئةوةية كة سةركردة بةهةمان قورسايي ناو حيزبةكةي دثتة ناو جولآنةوةكة. لثرةدا بازنةي پةيوةندية جثكةوتةكاني نثوان ذابةر لةگةص دةور و پشتيدا فراوانتر دةبثت و لة جوغزي گوثذايةصي و وةلائي نثوان سةرؤك و ئةنداماني حيزبةكةيدا تث پةذ دةكات.

بة پةرة سةندن و گةشة كردني جولآنةوةكة بؤ ئاستي ذوبةذوبونةوةي چةكداري و سةرهةصدان و شؤذش كردن،بةواديرةكاني بازي سثيةم دةردةكةون كة ئةويش قودسيةت و پيرؤزي سةركردةية بةدةرةجةي يةكةم و حيزبيش وةك هةر مومتةلةكثكي پيرؤزي ذابةر بة پلةي دووةم. بةشي سةرةكي ئةم قودسيةت پةيدا كردنة لةو ئامانج و داواكاريانةوة دثت كة شؤذشي لةپثناودا دةكرثت، لثرةدا حيزب و شؤذش دةبنة دوو ناوي هاوتا، سةرةتا سةركردة دةبثتة ذابةري شؤذش و لة دوا وثستگةشدا شؤذش دةبثتة داهثنراوي سةركردة.

ئةو سةركردانةي كة لةم پذؤسانةدا پث دةگةن، دةبنة سيمبؤلي شؤذش و جولآنةوة و تةنانةت نةتةوةكةشيان، لةبةر ئةوةي بةهةموو پثوانةكان ئةوة كةسايةتي سةركردةية كة هةريةك لة حيزب و جولآنةوة و دوا جاريش شؤذشي هثناوةتة بةرهةم، سةرةنجام گةورةيي هةموو ئامانجةكاني شؤذش و پيرؤزي گياني هةموو ئةوانةي كة خؤيان كردة قورباني ئةو ئامانجانة لة كةسايةتي ئةودا بةرجةستة دةبن و تا خوثن و گياني زياتر لةم پثناوةدا ببةخشرثت مةقامي سةركردة پيرؤزتر و بةرزتر دةبثت و لثرةدا هيلالةيةكي پيرؤز دةوري سةرؤك دةگرثت و تةجاوز كردني ئةم هيلالةيةش لةلايةن تاكة سادةكاني كؤمةص بة يةكثك لة تابؤ و حةرامةكان لةقةصةم دةدرثت.

لةم دةور و نةخشةي سةركردة لة ناو حيزب و كؤمةصدا، دةرةنجامثكي تر دثتة كاية ئةويش مافي سةرؤكة بةسةر خةصكدا يان قةرزار بووني جةماوةرة بة سةركردة و پارتةكةي و تةنانةت بنةماصةكةي، لة بةرامبةر ئةم قةرزباريةشدا وة لةبةر لثوةشاوةيي سةركردة و هةموو ئةو فةزلانةي بةسةر گةلةوة هةيةتي، جةماوةر كليلي چارةسةر كردني سةرجةم كثشةكاني بةو زاتة دةسپثرثت. بذيار دان لةسةر شةذ و ئاشتي وة شؤذش و ئاشبةتاص كردن، دياري كردني دؤست و دوژمن، ئاست و جؤري داواكاريةكاني گةل، ئامانج و تاكتيكةكاني شؤذش هةمووي دةبثتة سةلاحيةتي بث چةند و چوني ئةو.

دانا و زانايي سةركردة و ذابةري لةم جؤرة هيچ گومانثك هةصناگرثت، ئةوان سياسي بث هاوتان و لة هةموو شتثك دةزانن و شارةزان، هةموو هةنگاوثكيان بثجگة لة خزمةت كردن و بةرژةوةندي گةل و ولآت هيچ تةفسير و مانايةكي تر هةصناگرثت. دونياي ئةوان دونيايةكي بث خةوشة، هةصة و درؤ و خيانةت لة فةرهةنگي ئةواندا بةدي ناكرثت.

 لة هةر كؤمةصگايةكدا سةرؤك يان ذابةرثكي لةو بابةتة هةصكةوثت، ئةم كؤمةصگاية حةساوة دةبثت. پثويست ناكات كة تاكةكاني لة چارةنوسي خؤيان و كؤمةصةكةيان نيگةران بن،ئةركي سياسةت كردن و هةصوثست وةرگرتن و بذياردان لةسةر مةسةلة ورد و درشتةكان لةسةر شاني خةصك لادةچثت و ذابةر زؤر دصسؤزانة هةموو ئةوانة جث بةجث دةكات، تاكة زةحمةتثك كة خةصك بيكثشثت سةرلةقاندن و تةئيد كردني سةركردةية و شانازي كردن و سةرسامي نيشاندانة بة لثوةشاوةيي و توانايي ئةوةوة. لةم هاوكثشةي ئةرك و ماف دابةش كردنةدا خةصك ئامؤژگاري دةكرثت كة لة ذةخنة و پرتة و بؤصة دوور بكةوثتةوة و سةرؤك و ذابةريش مافي ئةوةي دةبثت كة گوث لة جةماوةر نةگرثت. لة هةقيقةتيشدا مادام سةركردة لة هةموو كةس زانا و شارةزا و دصسؤز ترة، چ پثويست دةكات كة كاتة بةنرخةكاني خؤي لةم بوارةدا بةهةدةر بدات. كارثكي سروشتيية كة جياوازي نثوان فيداكاري و بليمةتي و گةورةيي سةركردة وة بث توانايي و بث ئاگايي و سادةيي باقي تاكةكاني كؤمةص بؤشايي وكةلثني گةورة بخاتة نثوان ئةو دوو توخمة لةيةك جياوازةي مرؤض.

ذاستة گةلي كورد ژثردةستة و چةوساوة و بث دةوصةتي سةربةخؤية، بةلآم لةبري ئةوة سةركردة و ذابةر و سةرؤكي بث وثنةي هةية. خؤشبةختانة ئثمة لة كوردستاني عثذاقدا لةبري تاكثك جوتثك سةركردةمان هةية، ئةوانةي ئثمة هةموو ئةم وةسفانةي سةرةوةيان بؤ دةگونجثت.

ئةوان لةلايةكةوة لة هةموو بوارةكاندا لة سةرجةم خةصكي كوردستان شارةزا ترن و سةريان لةهةموو كاروبارةكاني گةلةكةمان دةردةچثت، بؤية وةك مافثكي سةرةتايي خؤيان ئامادة نين و پثويست ناكات كة ئاوذ لة خةصكثك بدةنةوة كة لةچاو ئةوان بث ئةزموون و ناشارةزا و بث ئاگان، هةر لةسةر ئةم بناغةيةشة كة ذاي گشتي خةصك لة كوردستاندا پثويست نةبووة و نابثت، تا پثشةواي لةم جؤرة هةبثت ذاي شةقامي كوردي هيچ مانايةك نابةخشثت. وة لةلايةكي تريشةوة بةهاي هيچ يةك لة ترؤپكي پؤستة ئيداري و حكووميةكان لة كوردستان ناگةنة ئةژنؤي لياقةت و بةهاي سةركردةكانمان و بوون بة سةرؤك حكومةتي هةرثم يان سةرؤك پةرلةمان بؤ ئةم دوو زاتة وةك هةر مةحاصثكي تر ئيمكاني نية و لة كةسايةتي و تثكؤشةري سةركردة و پيرؤزي ئةو كةمدةكاتةوة، پةرلةمان و حكومةت پثويستة بگةذثنةوة لاي بةذثزيان بؤ يةكلايي كردنةوةي ئةو مةسةلانةي كة سةريان لث دةرناچثت وة فةرمايشت و ئيلهام لةوان وةربگرن.

 پثويستة هةمووكةس ذثز لةو هةقيقةتة بگرثت كة سةركردةكاني كورد بة زيرةكي و بةهرةي خؤيان شؤذشيان كردووة و قوربانيان داوة و كورديان بة جيهان ناساندووة، پةرلةمان، فيدذاصي، حكومةتي هةرثم هةموويان زادةي ذةنج و قورباني و ماندووبووني ئةوانن و خؤيان خاوةني ئةوص و ئةخيري ئةم دةسكةوتانةن. هةركةسث تؤزقاصثك ويژداني هةبثت دان بةو ذاستية دا ئةنثت : ئةگةر ئةوان نةبووناية گةلي كورد گورگان خواردوو دةبوون و ئاسةواريشي نةدةما. لة بةرامبةر ئةم ماندوو بوون و دةسكةوتانةي سةركردةكانيشدا تاكي سادةي كورد تةنها دةستي بةكلآوي خؤيةوة گرتووة و با نةيبا،لة ذةوتي ذوداوةكاندا غايب بووة و هةموو هونةر و حيكمةتي خةصكي تةنها ئةوة بووة كة هاتوونةتة سةر حازري و تا بتوانن تثر بخؤن و تثر بخةون، بة واتايةكي تر هةموو تاكثكي كورد چاو بةرةژثر و منةتباري سةركردةكانيانن.

ذةوايي هةصوثستي پيرؤزانةي سةركردةكانمان لةم ذوانگةيةوةية و ئةو مافةيان لثرةوة سةرچاوة دةگرثت كة نةك لة ئاستي چةند دةنگثك بةصكوو ئةگةر هةموو خةصكي كوردستانيش دةنگ بةرز بكةنةوة، لاي ئةوان فلسثكي قةصپ نةهثنث و خؤيان بكةنة كةذةي شةربةت. ئةوان هةقي خؤيانة كة لة هةر مةسةلةيةكدا ورد بثت يان درشت، شةذ بثت يان ئاشتي بة بث ئاگاداري جةماوةر بذياري خؤيان بدةن، ئةوان لة ئةزمووني دوور و درثژي سياسةت و خةبات كردني خؤيانةوة فثر بوون كة لةوة مةترسي دارتر نية كة ذيشي خؤيان بخةنة دةست جةماوةر وة لةوةش بثوةي تر نيية كة خواست و ذاي خةصكي فةرامؤش بكرثت.

ئةوانةي دصسؤز و وةفادار و بة پةرؤشن بؤ ذابةرايةتي كورد و پثي ئاشنان،لةوة حاصي دةبن كة پثشةواكاني كورد لة هةموو گوناهثك مةعسومن و هةر شةذ و ئاشتيةك وة هةموو بگرة و بةردةيةك كة لةنثوان خؤاياندا يان لةگةص ئةملاو ئةلا كردويانة لة پثناوي گةلي كورد بووة و با زؤربةي خةصكيش وا تث نةگات، ئةمةش پاساوثكي واقيعي هةية ئةويش ئةو هةقيقةتةية كة ئةوان لة ئثمة باشتر دةزانن.

ئةوان لةداخي كةساسي و بث كةسي و چةوساوةيي كوردان بوو لة حةفتا و هةشتاكاني سةدةي ذابردوودا كةوتنة گياني يةكتري و داستانةكاني هةكاري،قذناقاو پشتئاشان، چةنداني تريان حوصقاند. هةر سث مانگ جارثك وةزيراني توركيا و ئثران و عثذاق بة پيلان و سةرپةرةشتي پةكةكة و لة ئةشكةوتثكي ژثر دةسةلآتي ئةم پارتةدا بؤ لةبار بردني ئةزموونة ساواكةي ئةوسا كؤ دةبوونةوة و بؤية يةكةم بذياري پةذلةماني كوردستان بؤ پوچةص كردنةوةي ئةم پلانة گلآوانة بوو، بؤ ئةم مةبةستةش لةسةري مارةكةوة دةستيان پث كرد و كةوتنة لثداني پةكةكة. شةذي ناوخؤش تةنها تاكتيكثكي سةربازي و جؤرة مانؤذثك بوو بؤ هثز نيشاندان و چاوترساندني ئةو ولآتانةي كة چاويان بذيبووة خاكي كوردستان. لةبةر بث حكومةتي و بث كةسي كوردان بوو بذياريان دا كة لةبري لةتثك دوو لةتة حكومةتمان هةبثت، 31 ئاب و " پي ئثم ئثف " كلآو خستنة سةري داگيركةراني كوردستان و ئيستيغلال كردن و سوود وةرگرتن بوو لة ساويلكةيي و دةبةنگي ئةو دةوصةتانة بة جاش كردني سوپاي ئةو ولآتانة بوو، ئةمانة كة مشتثكن لة خةرواري ئةو داهثنانةي كة زادةي لثزاني و دصسؤزي ئةم دوو ذابةرةن، تاكة شتثك كة بؤ گةلي كورد دةمثنثتةوة ئةوةية كة بؤ ذابردووي پاكي سةركردةكان بصثن ماشاصلآ.

بةدواي ذوخاني ذژثمةكةي سةدامدا قؤناغثكي تازةي داهثنان و تواناي سةرسوذهثنةري سةركردةكاني كورد دةستي پثكرد و خؤشبةختانة لةگةص دامةزراندن و سةرلةنوث دروست كردنةوةي عثذاقي تازةدا گةيشتة لوتكة. لثوةشاوةيي و ماندو بوون و دةسكةوتي ئةوان بؤ عثذاقي هيوا و ئاشتي بؤتة مايةي سةرسام كردن و ذازي كردني هةموو ئوممةي عةذةبي و ئيسلامي، لةپثش هةموشيان ولآتاني دراوسث. ئةگةر هةوص و توانا و لةخؤ بووردةيي سةركردة خؤشةويستةكانمان نةبواية، هةرگيز لةم گةذة لاوژةي (شيعة و سووني، عيلماني و ئوسوصي، نةتةوةپةرستي شؤضثني و عةشيرةگةري سةرسةخت،دةرچواني پةنتاگؤن و دةزگاي سي ئاي ئةي و فةقثكاني قوم و تاران، بةعسية كؤنة تذؤ كراوةكاني دوثنث و بةعسية تازة دص شكاوةكاني ئةمذؤ) ئةم كؤذاصة مونسةجيمة نةدةهاتة ئاراوة و لةم هةموو دذك و داصة ئةم چةپكة گوصة ذازاوةية كة پثي دةوترثت حكومةتي عثذاقي يةك گرتوو دروست نةدةبوو.

بة پثچةوانةي چوار پثنج مليؤن كورد خوا بةهرةي ئةوةي بةو جوتة سةكردةية بةخشيووة كة دؤست و دوژمن،ئامانجة ورد و درشتةكان، ئةركة هةنوكةيي و دواذؤژيةكان لةيةك جيا بكةنةوة و وةك هةميشة لثيان چاوةذوان دةكرثت بة بةهرةي خؤيان هةرچي توانيان زؤر دصسؤزانة كرديان و لةخؤبوردويي و سةبر و تةحةموولثكي بث ئةندازةيان لةم بوارةدا نواندووة. يةكثك لة نموونةكاني بةقوصدا چووني فكري ئةوان و سادةيي و ساويلكةيي خةصكي، تثذوانينة بؤ سوپاو ئةمن و پؤليسي عثذاق، لة كاتثكدا كة زؤربةي خةصكي كوردستان لةبةر بث ئةزمووني و بث ئاگاييان، سص نةك هةر لة بينين تةنانةت لة بيستني ناوي سوپا و زرثپؤش و ئةمن و پؤليسي عثذاقي دةكةنةوة و پثي نيگةران دةبن، بةلآم بة پثچةوانةوة سةركردةكانمان زؤر بة پةرؤشن بؤ سةرلةنوث پثك هثنانةوةي سوپاي عثذاقي و تاسة و تامةزرؤي ئةوذؤژةن كة چاويان بة ديتني سوپايةكي بةهثزي عثذاقي ذؤشن دةبثت. تةنها ذامانثك لةم دوو هةصوثستة دژ بةيةكةي خةصك و سةركردة ئةوة ذون دةبثتةوة كة سةركردةكان لة هيچةوة نةگيشتونةتة ئةو مةقامة و لة خؤذاش لةسةر ئةوان تاپؤ نةبووة. ئةزمووني دةيان ساصةي خةبات و تثكؤشانيان، موفاوةزات و چونة شاخيان هثندةي دةرس داون كة ئةوة بزانن كة پثويستة دةوصةت و دةزگايةك هةبثت كة داواكاري كوردي بخرثتة بةردةم، ئةگةر لة عثذاقدا دةوصةت نةبثت و ولآت بث سةرؤك بثت ئةوان ليستي داواكاريةكانيان بخةنة بةردةم كث و كث بذيار بدات كة ئةم داوايانة زؤرن يان كةم؟.ئةگةر تاكة پؤليسثك و دانة ئةمنثك و سةربازثكي عثذاقي نةبثت ئةوان بةرةنگاري كث ببنةوة ئةگةر مافةكاني كورد ذةت كرانةوة، لةم بؤچونة مةنتيقيةي سةركردةكانةوةية كة دامةزراندنةوةي عثذاقثكي يةك گرتوو و بةهثز بؤتة سةرليستي هةموو ئامانجةكان و باقي وردة مةسةلةكاني تر وةك فيدذاصي و كةركوك و ئاوارةكان دةكرثت دوا بخرثت بؤ چةند ساص و عةيامثكي تر، تا كاتثك كة سوپا و دةزگاكاني پؤليس و ئاسايشي ولآتپارثز و نةتةوة پارثزي عثذاق دادةمةزرثت و بةغدا هةناسةيةك هةصدةكثشث و هؤشثكي دثتةوة بةر و حكومةتي ئةم ولآتة بةتةواوي بةسةر ناحةزةكانيدا سةر دةكةوثت و دةكةوثتة سةر پثي خؤي، ئةوسا بة شثنةيي كات و هةل بؤ چاو خشاندن بة داواكارية موتةوازيعةكاني سةركردةكان دةذةخسثت. ئةم ذوانگةية بؤتة سةرچاوة و ئيلهام بةخشي ذابةرانمان كة هةست بكةن بة ناسكي و گةورةيي مةسةلةكاني عثذاقي عةزيز و وشيار ببنةوة لة مةترسي پارچة بووني ئةم ولآتة پيرؤزة و خؤپاراستن لة گوناهي ئيحذاج بوون و ذيسوا بوون و شكست هثناني بةرنامة و بةرژةوةنديةكاني ئةمةريكاي هاوپةيمان. هةر بة تةنها خةمخؤري بوو بؤ كورد كة واي لةوان كرد بوثرانةتر لةهةموو سةركردة و بنكردةكاني عثذاقي ذؤص ببينن ولةگةص ماريننزةكاندا و پثش ياوةر و عةلاوي و برا گةورةكاني ترمان بگةنةوة بةغداو پثشبذكثي پثكةوة لكاندنةوةي پارچةكاني عثذاق بكةن.

 ئثمةي كورد كة ذابةر و پثشةواي ئاوا مةزن (خاوةن)مانن، پثويست ناكات بير لةوة بكةينةوة كة ببينة (خاوةن)ي هيچ شتثك چونكة لةسايةي ئةواندا ئايندة و داهاتوويةكي پذشنگدار چاوةذثمان دةكات، تا ئةوان لةژياندا مابن قةت بة تةنيا و بث سةركردة بةجثمان ناهثصن و لة پثناو ئةم گةلة هةژارةي (كة سةري ذةشيان بؤ سپي كرد) ئةو مةقامة پيرؤزةي خؤيان (ذابةريةتي كردني حيزب و جولآنةوة و كورد) وةك بيلبيلةي چاوةكانيان دةپارثزن و لةدواي خؤشيان بث گومان كوذ وكوذةزاكانيان هةمان ذؤصي ئةوان دةبينن و سوور دةبن لةسةر ذثبازي پيرؤزيان تا بةدي هثناني گشت ئاواتةكان و بةدةست هثناني (حوكمي زاتي ذاستةقينة) بؤ گةلي كورد. ئثمةي كورديش پثويستة وةك هةميشة نرخي ماندوو بوون و پيرؤزي ئةو سةركردة بث هاوتايانةمان بزانين.