كثشةكةي عبدوللآ ئاگرين و حةمة سةعيد حةسةن و چةند قسةيةك. . . هاوبيرثك

 

ئةو كاتةي كة حةمة سةعيد حةسةن وتارة تةنز ئامثزةكةي لة سةر عبدوللة ئاگرين نووسي ويستم چةند پةيضثكي لة سةر بنووسم، بةلآم كة ئاگرين بث دةنگي هةصبژارد منيش پشت گوثم خست. ئثستاش كة پاش يةك دوو مانگ ئاگرين بة بيري هاتؤتةوة و نامةيةكي نووسيووة، بذيارمدا ئةم چةند دثذة بنووسم. مةبةست لةم چةند دثذة پشتيواني لة ئاگرين نيية كة دادگايةكي مؤدثري وةكو ئةوةي هةولثر لة پشتة، بةصكو كورد وتةني ذاوي ذثوي لؤ كةوصيةتي، منيش دةمةوثت لةسةر هةلپةرستي حةمة سةعيد بووةستم كة بة حوكومي ئةوةي كؤنة عثراقچيية دژي بيري كوردستاني و كوردايةتي بووة.

گومان لةوةدا نيية ئةگةر يةكيةتي نةبواية ئةوا حةمة سةعيديش وةكو نووسةرثك ئاوا ناوي دةرنةدةكرد، چونكة ئةو زياتر بةهؤي ئةوةي گواية كة خةصكي ناوچةي يةكيةتية شارةزايي زياترة و گةندةصيةكاني ئةوان دةكاتة نيشانة. ئةگةرچي ئةمة لة ذاستي بةدورة، خؤ كريس كؤچثرا خةصكي سلثماني نيية و بة دةيان وتار و تةنانةت كتثبيشي لةسةر كورد و يةكيةتي نووسيوة و بةهةموو نوسينةكاني حةمة سةعيد هثندةي وتارثكي ئةو بابةتيانة نةنووسراون.

حةمة سةعيد بؤ ئةوةي لةژثر باراني ذةخنةي ئةوةي كة پارة لة پارتي وةردةگرث و ذةخنةيان لث ناگرث، دةرچثت، هةستا پةلاماري عبدوللة ئاگريني دا، كة لةناو پارتيدا هةروةك هاوبيرة كؤنةكاني ملازم شوان و ئةواني تر مةبةستم كادثرةكاني پاسؤكة كة چونة ناو پارتييةوة خراوةتة پةراوثزةوة، مةگةر بة ذثكةوت دةنا هةر ناويشيان نابةن، بؤية حةمة سةعيديش ئةوي كرد بة نيشانة. هةروةك مامؤستا هةژار بة تودةييةكان دةصث "دووئاتةشة"، حةمة سةعيد بة حوكومي ئةوةي كة كؤنة شيوعي و عثراقچييةكي دووئاتةشة بووة، گةلثك جار پةلاماري هاوبيراني نةتةوةيي پاسؤكي داوة، نامةكةي ئاگرين گةواهي ئةوة دةدات. ئةوةتا هةر لة 18/8/1982 دا بةبث موناسةبة جنثوي ناشيرين بة گؤري شةهيدي نةمر كاك فةتاح ئاغا دةدات، لاي كةس شاراوة نيية كة شةهيد فةتاح كةسثكي قةومي بووة و تةنانةت يةكةيتي لة هةشتاكانا پاسؤكي بة جةماعةتي شةهيد فةتاح ئاغا ناوزةد دةكرد، پاسؤكيش بة شةهيدي خؤياني دةزانن. حةمة سةعيد لة نامةكةيدا لؤ ئاگرين دةصثت گوية لة ساصي 1982 دا ئاگري نامة بؤ دةروثش ئاغاي براي فةتاح ئاغا (ئةگةرچي ئةمة ذاست نيية بة پثي زانياري من دةروثش براي شةهيد فةتاح نيية و ئامؤزايةتي، پثم وابثت ئةو كاتة لة دةرةوةش نةبوو) ، كة واتة دةبثت ئاگرين نامةي بؤ براكةي شةهيد عةبدوللة ئاغا ناردبثت ئةو كاتة، ئث خؤ عةوللة لة خؤيةوة سوار گاي هار نةبووة نامة بنوسثت، ئةي ئةگةر بةعسي بووبثت بة قسةي حةمة سةعيد لؤ تةكليفي لة بةعس نةكردووة كة حةمة سةعيدي لؤ تةمبث بكةن، بةلآم حةمة سةعيدثك بة غةززةي خةمناك و مثزةرةكةي عةرةفاتيا هةصدا بثت كة هةميشة دژي كورد بوون ئيتر بؤ لة گوص كاصتر بة حةمة سةعيد بصثن، پاشان حةمة سةعيد شيوعي بووة و شيوعيش پياوي بةعس بوون، خؤ ناكرثت حةمة سةعيد نكصؤلي لةمةشياندا بكات.

 پاشان لة جنثو نامةكةي كة لة خةرمانةدا بلآوي كردةوة بة دژي كاك حةكيم كاكةوةيس دةيان جار ناوي پاسؤك و پثشمةرگةكاني بة خراپة دةهثنث كة من شةرم دةكةم نمونةي لث بهثنمةوة، كةچي زؤر دوذوانة ذةخنة لة ئاگرين دةگرثت كة چؤن وشةي ناشيريني خستؤتة ذستةوة. مةگةر نووسينةكاني حةمة سةعيد حةسةن كة بةناوي ذةخنةوة بلآوي كردوونةوة لةسةر ذةفيق سابير و شثركؤ بثكةس پذنين لة جنثو و كةسايةتي ئةو دوو زاتةي تيرؤر نةكردووة، بةلآم دةصثن ذةفيق سابير وتويةتي ئةگةر شةقيش بةرثت بة وشيةك وةلآمي ناداتةوة. ئةي ئةو كتثبةي كة پارةيةكي باشيشي پث وةرگرت لة دةوصةتي سوثد بةناوي "هونةري ذاوة ژن"، كة ناوي كتثبةكة بؤ خؤي سوكايةتية بة ژن، تيرؤري شةخسي هاورثيةكي خؤي و بنةماصةكةي نيية.

ئثستاش كة حةمة سةعيد دةستي لة بني هةمانةكةوة دةرچووة و دةركةوت كة بوختانةكاني كة بؤ عبدوللة ئاگريني هةصبةستبوو ذةنگة لة ذاستييةوة دوور بن، ئةويش نةك بة قسةي ئاگرين خؤي بةصكو گةلثك كةس دةصثت كة بوختانن، بؤية لةو وةلآمةي بؤ ئاگريني نووسيوة هيچي پث نيية و بة چةند قسةيةكي هةلةق و مةلةق خؤي دةرباز دةكات و دةصثت كام كةلي بةرزة بيگرة. ديارة پشتي قايمة، بذاوا ناكةم پارتي هثندةي داصدةي كؤنة شيوعيةكان دةدات و لةسةريان دةكاتةوة لةسةر قةوميةكان بثتة جواب بؤ نمونة مةگةر لة خةباتدا حةمة سةعيد بة ذوناكبيري گةورةي گةلةكةمان لةسةر وةزني دؤستي دثريني گةلةكةمان ناوازةد ناكرثت و هةموو هةضتةيةك لة گولآندا وتارة كؤنةكاني ئينتةرنثتي بؤ بلآو ناكةنةوة. ئث خؤ ئاگرين ئةگةر ئةندامي كؤميتةي ناوةندي پارتيش بثت هثندةي سةرؤ قادري كؤنة شيوعي و عثراقچي ذةواجي نيية لةناو پارتيدا. ئاخر خؤ پارتي لة خؤيةوة پارچة زةوي نادات بة حةمة سةعيد حةسةن ئةگةر خثرثكي بؤيان نةبثت. حةمة سةعيد تا ئثستا ئةوةي ذةتنةكردؤتةوة كة زةوي لة پارتي وةرگرتووة.

وةختي خؤي حةمة سةعيد نووسيبوي كة سةري هيچ پارتثكي نةتةوةي كوردي ناگاتة پاژنةي پثي حيزبي شيوعي عثراقي، منيش دةصثم سةري هيچ شيوعيةك بة كؤن و نوثيانةوة ناگاتة پاژةنةي پثي كةسثكي نةتةوةي كة كورديان پث لة خةصك كةمتر و زياتر نيية. هةموو ئةو عثراقچيانةي كة ئيمذؤ بة ناوي ذوناكبير و شتي ترةوة دثنة سةر تثضثكان و خؤيان بة "قةومي دووئاتةشة"ناو زةد دةكةن، ذةنگة سبةينث لةگةص بايةكي تردا كة پوصثكي باشتري تثدابثت شةن بكةن. ئةوةي كة حةمة سةعيد و هاورثكاني ئيمذؤ بةناوي كوردستاني بوونةوة بة خةصكي دةفرؤشن، كاك فةتاح ئاغا و هاوبيرةكانيان لة شةستةكاندا بانگاشةيان بؤ كردووة و خؤثنيان بؤ ذشتووة، ئةو كاتة و زؤر دواي ئةوةش حةمة سةعيد و هاورثكاني بالؤرةيان بؤ سؤضيةت و عثراقي عروبة لث دةدا و بارزانيان بة كؤنةپةرست دةزاني.

كةسثك شيعرةكةي حةمة سةعيد كة بؤ شةهيد ئارامي نوسيووة بخوثنثتةوة، دةزانثت كة چةند بذواي بة عثراقچثتي هةبووة ئةوةتا دةفةرموثت:

هؤ ئارامة نة سةروتةكة

چاوم لث بوو نة دةسرةوتي،

ئارامت لة بةر بذا بوو،

ئةصقةي خةمي ذةنجدةراني قةرةداخ و

جووتيارة هةژارةكاني زؤنگاوةكاني عةممارةت

بةيةكةوة گرث دابوو.

بةو شثوةية حةمة سةعيد بةردةوام دةبثت چاوةذواني ئةوةي كردووة كة كاك ئارام عثراقي بؤ ذزگاركا، ئثستاش هثندة نمةك بة حةرامة تةنانةت شةرم دةكات هاوولآتي عثراقي بثت، كة ئثمةي خةصكاني نةتةوةيي بة درثژايي ژيانمان ذقمان لة عثراق بووة نةك بة گةنجي وةكو سةرؤ و حةمة و كاراوان و كؤمةصةيةكان دژي قةوميةت و كوردايةتي بوون و، ئثستاش خوام لةو خواية كةسثك پثان بصث عثراقي، ئةوةش پيرؤزة زةرةر لة نيوةي بگةرثتةوة هةر قازانجة.

بةذاستي شثخ ذةزاي نةمر وتةني خةصكانثك چةرمي ذويان زؤر قايمة، نةك شمشثري ميسري بةصكو سؤضثتي و سويديش نايبذث.