13-05-2011 05:06

 ضةكي كومةلَ كوذ يان تةبريري ئةخلاقي؟. . . . . . . خاليدمةجيد فةرةج

 

دواي روخاني رذصمي حوكمي سةدام حسصن هةولَي سةرةكي هصزةكاني هاوثيمانان بةتايبةتي ئةمةريكا بؤ دؤزينةوةي ئةو ضةكانة بوو كة شةرةكةيان لة ثصناودا بةرثا كرد، بةلآم وا بؤ سالَصك دةضي وئةو هصزانة كؤنترولَي عصراقيان كردوة و هيض ئةسةرصكي ئةو ضةكانة نية، ئةوةش ئيدارةي سةرةك بؤشي لةلايةن ثارتي ديموكراسي و ئةوولآتانةي كة نةياري خؤتص هةلَقورتاندني عةسكةري بوون بؤ طؤريني سيستمي سياسي وولآتان، روو بة رووي ثرسيارصكي سةرةكي كردؤتةوة كة ئايا تةبريرةكاني ئةو ئيدارةية بةتايبةتي ئةوبالَةي كة بة هةلَؤكان ناسراون وةهم بوون وةيان ثشتيان بة زانياري هةلَبةستراولةسةر ئيمكاناتي سةدام حسصن كةلةلايةن نةيارةكانيةوة ثصشكةشيان كراوة بةستووة؟

ئةمةش لةكاتصكدا ية كة داهاتووي سياسي ئةمةريكا لة ضةند مانطصكي داهاتوو دا جارصكي تر ضاوي ثيا ئةخشصنرصتةوةو دةنطدةران بريار لة سةر ئةو حيزبة لة رصطةي ثالَصوراوةكةيةوة بؤ ثؤستي سةرؤك كؤماري ئةدةن و كانديدي حيزبي ديموكراسيش مةسةلةي ناردني هصزةكاني ئةو وولآتةي بؤ عصراق بة بيانووي ضةكي كؤمةلَ كوذ كردوة بة مةسةلةي سةرةكي ثرؤثاطاندةي هةولَةكاني بؤ دابين كردني زؤر ترين دةنط بؤخؤي لةو بةريشةوة دةبينين سةرةك بؤش وطةورة ياوةراني وةكو رامسفيلد وكولن ثاوةلَ و هتد كةوتونة تة هةلَوصستي بةرطري لة بريارةكةيان بؤ بةر ثاكردني ئةو جةنطةو رةوايي تةبراتةكانيان كة بةراي من دةبوو هةر لة سةرةتاوة ئةمةريكا وةكو هصزصكي طةورةي جيهاني وئازادي خواز تاكة تةبريري بؤ ئةو شةرة عاميلة ئةخلاقية كة بواية كة ئةو هةموو ثصشصل كردنانةي مافي مرؤظ و ثاوانكردني دةسةلآت و طؤري بةكؤمةلَ و كوشتني ضةندين شارو دصهات بة طازي كيمياوي و راطؤصزاني سةدةها هةزار كةس لة زصدي بابو باثيرانيان و سةر برين و لة سص دارةداني هةزارةهاو راوناني مليونةها لة خةلَكي عصراق و كردنيان بة ثةنابةر لة وولآتان وجينوسايد كردني طةلي كورد و تصكداني ذينطة و بةر ثاكردني جةنط دذي دةرو دراوسصكان و زؤري تريش لة خؤ دةطرص كة هةموو ئةو تاوانانة بةثصي بةندةكاني جارنامةي مافي مرؤظ و قانونةكانة نصو دةولَةتيةكان تةحريم كراون هةر بؤية ئةركي سةر شاني كؤمةلَةي شارستاني بووكة هةموو ثصكةوة ئةو خروقاتانة بوةستصنن نةك بة تةنها ئيشي ولآتصك يان دوابصت، ئةطةر سةرةك بؤش هةر لةسةرةتاوة ثشت بةو ئةركة ئةخلاقية شةرةكةي دةست ثصبكرداية نةوةك خؤي لة ضوارضصوةي بوون يان نةبووني ضةكة كؤمةلَ كوذةكاندا لة قالَب بداية. ئصستا هةزارو يةك تةبريري ماقولَي لةبةر دةستا بوو بؤ دةم كوت كردني ئةوانةي نة دؤزينةوةي ئةو ضةكانة يةيان كرؤتة كارتصكي بة هصزو هةرةشةي نةك هةر لةو ئيدارةية بةلَكو لة ضارةنوسي سياس حيزبي جةمهوريش بؤ سالآنصكي دوور ثص دةكةن جارصكي تر من ثصم واية ثشت كردنة كوردةكان كة تاكة ثشتيواني ئةمةريكيةكانن لة ناوضةكةودةست بأينيان وجارصكي تر لة بار بردني هيواو ئاواتةكانيان دواين بزمار دةبص لة تابوتي شةرعيةتي ئةو شةرة ضونكة دؤزي كورد لةو بة شةدا سةرتؤثي تةبريرة ئةخلاقيةكانة كة سةرةك بؤش و حيزبةكةي ئةمرؤ لة هةموورؤذصك زياتر ثصويستيان ثصيةتي بؤ رزطاربونيان لةو قةيرانةي كة تص يكةوتوون.