لة يادي (12) سالةي دامةزراندني ثارتي ثارصزطاراني كوردستان

ئةو ئةركة هةنووكةيي  و مصذووييانةي دةكةونة ئةستؤي حزبة كوردستانييةكان

سامي ستار -سةرنووسةري رؤذنامةي ثارصزطاران

سةرةتايةكي مصذوويي بؤ يادي دامةزراندني ثارتي ثارصزطاراني كوردستان :

06-09-2003 01:02

 

ثارتي ثارصزطاراني كوردستان لة 4/9/1991 هاتة دامةزراندن و بة دامةزراندنيشي كؤمةلَصك كؤت و بةندي رصسا كؤن و بةسةرضووةكاني شكاند، ثارصزطاران لةسةرةتاوة بةشصوازصك دةست داية خةبات كة ئةولةوييةت تةنها بؤ بةرز راطرتني بةرذةوةنديية بالآكاني طةلةكةمان بوو، ثارصزطاران بة بةردةوام تا بة ئةمرِؤ دةطات (12) سالَ لةتةمني خؤي لةثصناو سةرخستني كصشةي رةواي طةلةكةمان و ئازادي و سةرفرازيدا بةسةر برد و هةر بؤيةش لةسةرةتاي دامةزراندنيةوة تواني ئاشناياتيةكي بةرضاو لةطةلأ جةماوةر دروست بكات و ثةيوةندي راستةوخؤشي بةذيان و طوزةراني خةلَكةوة هةبصت، ئيدي لةوص رؤذصوة ثصرصزطاران تصكؤشان و خةباتي خؤي بةئاراستةيةكدا بردووة كة سوودمةندي سةرةكي تصدا طةل و نيشتمانةكةمان بصت، لةمةيداني كوردايةتي و سووربوون و ثصداطرتن لةسةر مافة رةواكاني كوردو طوصنةدان بةهةولَي نةزؤكانةي دوذمنان ثصشةنطي كارواني سةربةخؤيي و سةرفرازي كوردستان بووة، ثارتي ثارصزطاراني كوردستان (12) سالَة بص درصغي كردن لة ئاست ئةركة نيشتمانييةكان و نةتةوةييةكان قؤلَي لي هةلَمالَيوةو لةكؤمةلَصك بواري طرنطدا ئةسثي خؤي تاوداوة كة نةك خاوةني كؤمةلَصك دةستكةوتي ثرِبايةخ و بةهاية بةلَكو مصذووش لةسةر لاثةرِة زصرِينةكاني خؤي ئةم هةولَة بةردةواماني ثارصزطاران تؤمار دةكات، ضونكة لةو كات و ساتة ناسكانةي لة دواي راثةرِين و لةو سةردةمةي كة دوذمن هةرِةشةي بةردةوامي بؤ سةر كوردستان لةئارادا بوو ثارصزطاران دروشمي سةربةخؤيي و بةرزكردنةوةي ئالآي كوردستان وةك ضاكترين وةلآمي ئةو سةردةمة بؤ دوذمنان و بةرثةضدانةوةيان هصناية ئاراوة، ثارصزطاران لةو سةردةمةدا بووة جصطاي ئةوةي رؤذانة دوذمنان لة رصطاي كةنالَة جياجياكانيانةوة هةرِةشةي لةبةين بردني لصبكةن و ثيلانيطلآوي بؤ دابرِصذن كة ئةطةر هيض بةكةمترين شصواز زياني ثصبطةيةنن، بةلآم هةر لةو كاتةو لةبةرئةوةي لةباكطراوندي كاركردن و خةباتي سياسيانةي ثارصزطاراندا هيض كاتصك تةنها ئاماذةيةكي بضوكيش بؤ كاركردن لةذصر ثةردة بةدي نةدةكرا، هةلَوصستةكاني هصندةي تر بةهصزو بيروبؤضوونةكان هصندةي تر ضرِتر بوونةوة تا واي لصهات ثارصزطاران بتوانصت لةماوةيةكي كةم و لة تةمةنصكي كورتداو لةكؤمةلَصك بواري جياجيا بةرنامة و ثرؤطرامي خؤي بخاتة كار و لةزؤربةشيان سةركةوتني بةرضاو بةدةست بهصنص.

ئةوةي لةثصشةوةدا باسم كرد سةرةتايةكي مصذوويي بوو لةخةباتي (12) سالَةي ثارتي ثارصزطاراني كوردستان كة بصطومان ئةمةش مشتصكة لةخةرواري تةمةني (12) سالَةي ثارتي ثارصزطاراني كوردستان، خؤ ئةطةر بةوردي بضينة نصو مصذووي تةمةني ثارصزطاران ئةوا زؤر ئةستةمة لةدةرفةتصكي وةها بتوانين سةرجةم ئةو سةروةريانة باس بكةين كة ثارصزطاران بةدةستي هصناون، بةلآم ئةمة بؤ مصذوو لصدةطةرِصن و با خةلَك خؤيان داوةر بن لةو نصوانةدا.

بصطومان يادي ئةمسالَي ثارتي ثارصزطاراني كوردستان لة كاتصكداية كة تصكرِاي طةلي عصراق بةطشتي و طةلي كورد بةتايبةتي سةرسةختترين دوذمن و ديكتاتؤري سةردةميان لةناوضووةو ئصستا عصراق ولآتصكي ئازادةو ضاوةرِصش دةكرص ببصتة ضاكترين نموونةي بةرجةستةبووني ديموكراسي لة ناوضةكةدا، بؤ بيناكردني عصراقي نوص و سةرخستني ثرؤسةي ديموكراسي لةولآتدا لايةني كوردي بة شايةتي دؤست و دوذمنان لايةنصكي ثصشةنطة ضونكة ئصمة لة ئةزمووني حوكمرِاني خؤماندا لةماوةي ضةند سالَي رابردوو توانيومانة ضاكترين و جوانترين نموونةي ديموكراسي ثصشكةش بكةين بؤ لةمةودواش حزب و لايةنة سياسيةكاني كوردستان كؤمةلَصك ئةركي مصذووييان دةكةوصتة سةرشان كة طرتطترينيان لةضةند خالَصكدا كؤدةكةينةوة.

يةكةم :- هاوهةلَوصستي سياسي و ثتةوكردني زياتر ريزةكاني نصوانمان

زؤر بةداخةوة دةلَصم كة ئصمةي كورد يةكصك لة خالَة هةرة سلبيةكاني نصو مصذوومان نةبووني يةكصتييةكي بةهصزو هاوهةلَوصستيةكي سياسي بةردةوام بووة، كة لصرةدا ناتوانم بؤ ئةو رؤذطارانة بطةرِصمةوة كة بةهؤي ثةرتةوازةييةوة لة رابردوودا ضةندان شكست و نسكؤمان بةسةردا هاتووة، كةواتة ضاكترين ثةند كةلة رابردوو وةربطرين بؤ ئةمرِؤش كة لةكردارو هةلَوصستةكانماندا رةنط بداتةوة بريتيية لة هاوهةلَوصستي سياسي و يةكخستني طوتاري سياسي نصوان حزبة كوردستانييةكان كة بصطومان بةمةش دةتوانين رؤذ لةدواي رؤذ دةستكةوتي زيارت بخةينة سةر دةستكةوتة بةديهاتووةكاني طةلةكةمان بةتايبةتي لة قؤناغي ئةمرِؤمانداو لةعصراقي تازة ئازاد كراودا ئةمة ضاكترين هةلي مصذوويية لةبةردةم طةلةكةمان تاوةكو بتوانين خةونة بةدينةهاتووةكاني طةلةكةمان سةوز بكةين و بؤ هةتاهةتايةش داطيركاري و زولَم و زؤرداري ديكتاتؤرةكان لةهزري تاكي كوردي دووربخةينةوة.

ثصويستة ئةمرِؤ حزبة كوردستانييةكان شتة لاوةكيةكان وةلاوة بنصن و مةسةلة جةوهةريةكان لةنصوان خؤياندا تاوتوص بكةن و بةيةك دةنط راو بؤضووني واقيعيانةي خؤيان لةوبارةيةوة دةرببرِن حزبة كوردستانييةكان ثصويستة لة رصطاي جةماوةري خؤيانةوة راي طشتي خةلَك لةطةلأ بةرنامةو بيروبؤضوونةكاني خؤيان تصكةلأ بكةن و بةئاراستةيةكدا بيبةن كة جارصكي تصكرِاي طةلي كورد بةسةرجةم ضين و توصذييةكانيةوة بةشدار بصت لةداواكردني مافة رةواكاني و برِياردان لةسةر ضارةنووسي خؤي.

ئةمرِؤ كاتي ئةوة نيية هيض لايةنصك تةنها لةديدو بؤضووني خؤيةوة تةماشاي ئايندة بكات و يةك لايةنةش برِيار لةسةر ئايندةو ضارةنووسي خةلَك بدات، ضونكة بةتةئكيد بةلةدةستداني ئةو هةلةمصذووييةي ئصستا هاتؤتة ثصشةوة طةورةترين ئؤبالأ لة ئةستؤي حزبةكانةو لةسةروو هةمووشيانةوة هةردوو حزبة سةرةكي دةسةلآتدارةكةي كوردستان (ثارتي و يةكصتي) كة هةردووكيان لايةني برِيار بةدةست و فةرمانرِةوان لةكوردستاندا ثصويستة ئةوان لةزووترين كاتدا ناكؤكيةكاني نصوانيان كؤتايي ثي بهصنن و هةولأ بدةن لةنزيكترين ساتةوةختدا هةردوو ئيدارةكةي حكومةتي هةرصمي كوردستان يةكبخةن و ئاشتيةكي سةرتاسةري لة كوردستاندا سةقامطير بكةن كة جصطاي تانةو تةشةري ناحةزاني طةلةكةماني تصدا نةبصتةوة، ثصويستة هةردوو لايةن بةهةماهةنطي لةطةلأ حزبة سياسيةكاني كوردستان و رصكخراوة جةماوةري و ديموكراتييةكان طوص بؤ داواكرييةكاني خةلَك شل بكةن و هةنطاونانيان لةئاست داواكاريةكاني خةلَكدا بصت ئةمةش زياتر لةرصي كؤرِو كؤبوونةوةي جةماوةرييةوة دةبصت.

بصطومان ئةمرِؤ لة عصراقدا ئةنجومةني حوكم بةشةرعيترين دةسةلآتي سياسي خؤيي عصراق دادةنرصت و نيشانةي سةركةوتن و بةهصزيي ئيرادةي طةلاني عصراقة رووة ئايندةيةكي باشترو طرتنة دةستي دةسةلآت، لة نصو ئةنجومةنةكةشدا لايةني كوردي جصطةيةكي ديارو ثصطةيةكي بةهصزي هةيةو حسابي تايبةتيش بؤ راوبؤضضونةكاني كورد دةكرص ئةمةش خؤي لةخؤيدا طةلصك مانا دةبةخشص، لةلايةكي ديكةشةوة بةشداري كاريطةراني كورد لة حكومةتي ئينتيقاليدا جصطاي دلَخؤشي هةموو لايةكة كة ئةمةش دووبارة دةكرص بةهؤي يةكطرتوويي نصوانمان دةستكةوتي زياتر و بةرضاوتر بةدةست بهصنين، ثصويستة بةيةكدةنط ثالَثشتي لة نوصنةران و وةزيرةكاني كورد بكةين بؤ ئةوةي ئةوانيش بةهؤي ثالَثشتي هةموو لايةكمان هةنطاوي بةرضاوترو سةركةوتني زياتر بةدةست بهصنن، لةسةرصكي ديكةشةوة دةبص ئةوانيش درك بةوة بكةن كة تةنها نوصنةري حزبةكاني خؤيان نين بةلَكو هي تصكرِاي طةلي كوردن و ميللةتةكةمان شانازيان ثصوة دةكةن.

دووةم:- ثالَثشتي و ثصداطري لةسةر ضةسثاندني فيدرالَي بؤ كوردستان

 (فيدرالَي بؤ كوردستان) ئةمة دروشمصكة ضةندان سالَة طةلي كورد بةرزي كردؤتةوة وك دروشمي سةردةمانةو طونجاوي واقيعي كوردستان و عصراق كاري بؤ كردووةو ثةرلةماني كوردستانيش هةر لةسةرةتاي دامةزراندني بةتصكرِاي دةنط ثةسةندي كردووةو لة قؤناغي ئةمرِؤشدا كة ضاكترين دةرفةتي لةبارة بؤ داواكردني مافة رةواكانمان، هةر تةنها فيدرالَي بةطونجاوترين ضارةسةر بؤ كصشةكةمان لةلايةن كوردةوة طةلآلَة كراوة بصطومان طةلي كورد وةك سةرجةم طةلاني تري دونيا هةقي خؤيةتي خاوةن دةولَةت و كيان سةربةخؤ بصت، هيض كوردصكي دلَسؤزيش نيية بةرهةلَستي لة سةربةخؤيي كوردستان بكات.

قوربانيداني بص وصنةو خةباتي ضةندان سالَةمان لةثصناو رزطاريو سةرفرازيدا شاياني دةولضةتي سةربةخؤو جيابوونةوةمانة، بةلآم لةقؤناغي ئةمرِؤماندا فيدرالَي ضاكترين داواكاري سةردةمانةي طةلي كوردة لةعصراقي ئايندةدا، بةمةرجصك بةجؤرصك بصت كةسةرجةم مافة سياسي و ئابووري و كؤمةلآيةتي و كةلتوري و. . . . هتد تصدا ثارصزراو بصت، بةتةنها ديكؤرصك نةبصت بؤ كث كردنةوةي دةنطي كوردي، ئةمرِؤ ثالَثشتي كردن لة ثرؤذةي فيدرالَي بؤ كوردستان ضاكترين هةلَوصستي مةردانةي كوردة بؤ ئةوةي قؤناغ لةدواي قؤناغ بةتصكرِاي مافةكانمان شاد بين.

زؤر جار لصرة و لةوص باس لة سازداني ريفراندؤم دةكرصت بؤئةوةي خةلَك خؤي لةبرِياردان لةسةر ضارةنووس و ئايندةي خؤي بةشداربصت، كةئةمةش بةئاراستةيةكدا براوة بؤ ئةوةي دةنط لةسةر سةربةخؤيي و جيابوونةوة لة عصراق بدرصت بةلآم ثصويستة ئةمرِؤ ئةو ئاراستةية بطؤرِدرصت ضونكة زؤر بة راشكاوي دةلَصم ئةمرِؤ داواكردني سةربةخؤيي بؤ كوردستان داوايةكة لةطةلأ ئةوةي كة مافي رةواي خؤمانة رصطا لةبةردةم دوذمنان خؤشتر دةكات بؤ ئةوةي وةك ضؤن هةميش لةبؤسةدان دةست لةكاروبارمان وةربدةن و طورزي كوشندةمان لي بوةشصنن، ئةمرِؤش هةر هةمان بؤسةيان طرتووةو لةبيانويةك دةطةرِصن بؤ ئةوةي سةرلةنوص ريسةكةمان بكةنةوة بةخوري و برِو بيانووي ئةوة بدؤزنةوة كة كورد هةولَي تصكداني ئارامي و بارودؤخي ناوضةكة دةدات، هةر بؤية لةثصناو دةم كوتكردن و ثووضةلأ كردنةوةي هةولَة نةزؤكةكاني دوذمنان ئةمرِؤ دةكرص فيدرالَي بكةينة سةرةتايةكي تؤكمة بؤ قؤناغصكي تر تا ئةو كاتةي زةمينةيةكي لةبارتر دةرِةخسصت و دةتوانين بص منةتانة لةطةلأ دوذمنان طفتوطؤ بكةين ضونكة ئصمة هصشتا خؤمان نةمانتوانيوة ئةو زةمينةية برِةخسصنين و هةموو لايةك بطةيةنة ئةو راستيةي كة دروستبووني دةولَةتي كوردي نةك زةرةري بؤ هيض لايةك نيية بةلَكو لةضةندان رووةوة قازانجي بؤ ئةوانيش دةبصت، هةر بؤية دةكرص لةرصي فيدرالَيةوة ئةو زةمينةية خؤش بكةين بؤ هةتا هةتاية خؤمان لةذصر ضةثؤكي داطيركةران و دوذمناني سةرسةختي طةلةكةمان دةربهصنين، بؤ داواكردني فيدرالَيش ثالَثشتيةكي طةورةي نصوخؤو دةرةكي هةية، هةم برا عةرةبةكانمان لة عصراق و هةم ئةمريكاو هاوثةيمانةكانيش ئةو داوايةي كورد بة داوايةكي رةوا لةبارودؤخي ئةمرؤي كوردستان و عصراق لةقةلَةم دةدةن، بؤ شصوازي فيدرالَي و شصوة جوطرافي و سنووريةكاني ثصويستة ريفراندؤمصكي سةرتاسةري و طشتي لةسةرجةم ناوضة كوردنشينةكان ئةنجام بدرص و بةهاوكاري نةتةوة يةكطرتوةكان و خةلَك خؤي لةو ريفراندؤمةدا دةنط بؤ شصوازةكةي بدات و هةموو ئةو ئديعايانةش رةت بكاتةوة كة لةلايةن دوذمنانةوة دةكرصت طواية نةتةوةي تر لة كوردستان و عصراقدا رصذةيةكي زؤري دانيشتوان ثصك دةهصنن و كورديش مايةي تصكداني بارودؤخي ئةمنيي ناوضةكةية.

سصيةم:- سوود وةرطرتن لة دؤستايةتي ئةمريكاو ولآتاني تري جيهان

لة خةباتي بص وضان و دةيان سالَةي طةلةكةمان لةثصناو ئازادي و سةرفرازيدا طةلصك جار ولآتاني دونيا ثشتيان لة كصشةي رةواي طةلةكةمان كردووة، ياخود لةطةلأ دوذمن هاوبةش بوون بؤ قةتلَوعام كردني كوردو كاولكردني كوردستان، زؤر جار كورد هاواري خؤي طةياندؤتةوة زؤربةي ولآتاني دونيا بةلآم طوصي لي نةطيراوة و كصشةي كورديش هةميشة وةك كصشةيةكي نصوخؤيي ناوبراوةو لةئاست ئةو زولَم و زؤريةي لة كورديش كراوة طوصي خؤيان كةرِ و ضاوي خؤيشيان نابينا كردووة، بةلآم ئةمرِؤ رصك بةثصضةوانةي سالآني رابردوو كورد دؤست و هاوثةيماني ولآتة زلهيضزةكاني دونيايةوبةضاوصكي ترةوة ئةمرِؤ سةيري كصشةي كورد دةكرص، بةتايبةتيش ولآتة يةكطرتووةكاني ئةمريكا كة بةدؤستصكي هةرة نزيكي طةلي كورد لةقةلَةم دةدرص و داواكاري و هةلوصستةكانيشمان بةهةمان شصوةي خؤي ثشتطيرييان لصدةكرص، كةواتة ئةمرِؤ تةنها (ضياكان دؤستي كورد نين) بةلَكو ولآتي تري زلهصزو برشيار بةدةستي دونيا ثالَثشتي لة كورد دةكةن، هةر بؤية ثصويستة ئةمرِؤ ئصمة سوود لةو دؤستايةتيية وةرطرين و بةقازانج و بةرذةوةندي طشتي بيشكصنينةوة، ثصويستة دؤستايةتي ئةمريكا و ولآتاني تري دونيا وةكةلي هاتني سةركيترين مافي طةلي كوردي ليضوة بةدي بصت.

ئةمرِؤ رؤذانة لصرةو لةوص و لةسةر ئاستي بةرزو جياجيا ثصشوازي لةوةفدي كوردي دةكرص كة دةكرص ئةم وةفدانةش هةر بةتةنها بة نوصنةرايةتي حزبةكانيان نةضن بةلَكو بةناوي كوردةوة قسة بكةن كة بة تةئكيد بةو شصوةية سةنطصكي تريان دةبصت، لةلايةكي ترةوة ئةوةي جصطاي دلَخؤشيية لة حكومةتي ئينتيقالي عصراق وةزارةتي دةرةوة دراوة بة كورد، كة ئةمةش ثالَنةرصكي تري بةهصز دةبصت كة دةكرص لةثةنا ئيش و كارة رةسميةكاني دةولَةتي عصراق كار بؤ توندو تؤلأ كردني ثةيوةندي نصوان كوردو ولآتانيش ئةركصكي تري ئةستؤي وةزيري دةرةوةي عصراق دةبصت، بةمةش دةتوانين لة رصطاي دؤستايةتي بةردةوام لةطةلأ ولآتاني دونيا دؤستايةتي طةلي كورديش ثتةوتر بكرصت بةمةش ئصمة دةتوانين لة رصطاي ئةو دؤستايةتيةوة كؤمةلَيضك دةستكةوتي مةزن وةدةست بصنين و لةنصو كؤمةلَطةي نصودةولَةتيش دةنط و راوبؤضووني خؤمان هةبصت.

ئةمة ضةند نموونةيةك بوون لة ئةركة هةنووكةيي و مصذووييةكاني حزبة كوردستانييةكان بة تايبةتي لةقؤناغي ئةمرِؤماندا ثصويستييةكي سةردةمانةو زةرورةتصكي مصذوويي واقيعين، بةبيانووي يادي (12) سالَةي دامةزراندني ثارتي ثارصزطاراني كوردستان ئةو دةرفةتةمان بؤ رةخسا لصرةدا باسيان بكةين و هةلَوصستي خؤمان لةمةرِ ئةو ئةركانة ئاشكرا بكةين.