20-09-2003 01:09

لةثيناو 8ي مارس و كلارا زتكيندا "ديسان لةوةلام بةبةريز مةهابات قةرةداخيدا"  ...  كةذال حةمة رةشيد

 

kazhalh@yahoo. com

سةرةتائةمةوي ئةوة بؤ خوينةراني بةريز روون كةمةوة كة من لةم نووسينةدا نايةم سةبارةت بةو كيشةيةي كة لة نيوان بةريزان (مةهابات قةرةداخي و ضةند ئةنداميكي حككع) دا هاتوةتة ئاراوة، قسة بكةم لايةنطري لةلايةك بكةم و هيرش بكةمة سةر لايةكي تر.

من لة بابةتةكةي ثيشوومدا هةلويستي خؤم بةرامبةر بة برياري طؤريني 8ي مارس بة رؤذي لةدايكبووني فاتيمةي زةهرا نيشاندا و ضةند رةخنةيةكي سياسي خؤشم لة بةريز مةهابات قةرةداخي طرت سةبارةت بة ثيشنيارةكاني لةثةيوةند بةرؤذي ذنانةوة. ئيستاش ديسان ضةند سةرنج و تيبينيةكم هةية لةسةر بؤضونةكاني ئةو ضةند قسةيةكي تري كة كردويةتي بة دواي ئةو بابةتةدا.

لةويوة دةست ثي ئةكةم كة قسةكردن لة كيشةكاني ذنان و ئالوطؤريةكاني ئةو بزووتنةوةيةو طفتوطؤو راطؤرينةوة لةسةري نةك هةر بةئةركيك ئةزانم بةلكو ئةمانة ثيداويستية مةعنةوي و حةياتيةكاني ئةو بزووتنةوةية ئةيان هينيتة مةيدان، كةسيكيش كة هةلويست ئةطريت لةم بارةيةوة و ئامادةية ثليميكي سياسي سازبدات، جا ئةطةر بة رةخنة طرتن بيت لة بيرو راو بؤضووني كةساني تر يان ثيشنيار كردن و خستنة سةري هةنطاوي تربيت، ئةوة دلسؤزو خةمخؤري ئةو بزووتنةوةيةية. بؤية بةثيضةوانةي راي ئةوة بةريزةوة ئةليم ئيتر ئةوةيان كاغةز رةش كردنةوةية كة تؤ بؤ ئاسودةكردني دلي خؤت راو ثيشنياري خؤت بنوسيت و بليت ثيووست ناكات وةلام بدةنةوة. لةلايةكي تر وةلامدانةوة و رةخنةطرتن نةك كارناكاتة سةر ئازادي بيرو راي بةرامبةرةكةي بةلكو بةثيضةوانةوة رةخنةو ثليميك بةشيكي طةورةي ئازادي بيرو راو ئازادي رؤذنامةطةريش ثيك دةهينيت1.

خةلكي كوردستان شاهيدي ئةوةن كة بزووتنةوةي ذنان لةكوردستاندا لةلاين كؤمؤنستةكانةوة رابةرايةتي كراوة، تةنانةت حزبةكاني كوردستان و كةسايةتية سيسيةكانيش ناتوانن ئينكاري لةو راستية بكةن. ئةم كارةو ئةم بزووتنةوةية لة ئازاري 1991وة تا ئيستا بةكؤمؤنيستةكاندا دةناسريتةوة. لةهةناوي بزووتنةوةي شورايي 1991دا دروشمي يةكساني ذن و ثياو بوو بةدروشميكي ثرشنطداري شوراكان و كؤمةلطةي كوردستان لةناوةندة سياسي و كؤمةلايةتيةكاندا طفتوطؤو ليكدانةوةي لةسةر ئةكرا. هةر لةو دةورانةدا لةكاتيكدا شةثؤلي تيرؤري ذنان ئةوةندةي تر ثةرةي سةندبو ديسان لةلايةن كؤمؤنيستةكان ضةندين جؤر ضالاكي بةريخرا بةشيوةيةك قةومثةرستان و حيزبةكاني هةراسان ببون تا كار طةيشتة ئةوةي بلين "ئةوانة بةدرةوشتن حةقي كوشتنيان هةية"، ئةمانةو داواكاري طؤريني ياساكاني ئةحوال شخسي كة ئةحزابي حاكم بة جؤرةها برو بيانوو خؤيان لي ئةدزيةوة، هةروةها ضةندين داواكاري تري ذنان و تةواي بزووتنةوةكة بةشيك بوة لةبزووتنةوةي كؤمؤنستي.

8ي مارسيش هةر ئةو بزووتنةوةية لة كوردستاندا زيندوي كردةوةو بةسةر بزووتنةوةي ميلليء حزبةكانيدا سةثانديء ناضاركران بةوةي 8ي مارس بةرةسمي بناسن. كة بةداخةوة بزووتنةوةي ميللي و حيزبةكاني و هاوبيرةكاني تا ئيستا بةهةر بةلطةو بيانويةكةوةية نةخشةو ثلان دةكيشن بؤ بي ئةهميةت كردن و سرينةوةي ئةو رؤذة جيهاني و ضينايةتية لة دةرووني ذناندا. ئيستاش ئةوةتا ئيمة ئةوانةي كة باوةرمان بة كؤمؤنيزمة لة ثيناو زيندو راطرتني 8ي مارس و خةبات و تيكؤشاني كلارا زتكين و هاوريبازةكانيدا هاتينة وةلام. ئيتر ئةم بزووتنةوةية بةهةر كةم و كوريةكةوةية خاوةني ئةم مةسةلةيةية كةضي بةريز مةهابات ئةليت كؤمؤنيستةكان لةبةرامبةر بريارةكةي مجلسي حكم دا هةلويستيان نةبوو2 كة لة كاتيكدا نووسينةكةي خؤي سةبارةت بةبريارةكة ناتوانيت بضيتة ريزي ئةو ووتارو بابةتانةي ديفاعيان لة 8ي مارس و كلاراو رؤزاكرد. بة ثيضةوانةوة بؤضون و ثيشنيارةكاني ئةو بةريزة و هاوبيرةكاني وةك ئةوو تةبليغ كردنيان بؤ ئةو رؤذانةو ئةو كةسايةتية قةوم ثةرستانةي كة بزووتنةوةي ميللي ثيادةناسريتةوة لةجياتي 8ي مارس و رابةرة جيهانيةكاني بزووتنةوةي ذنان، بةشيكة لةو كارو تةبليغاتة ئةفيوناويةي كة ناسيؤناليزم دةيان سالة ئةيكات بةدةرووني ذنان و خةلكي كريكارو زةحمةتكيشدا تا بزووتنةوة واقعيةكةي خؤيان بيربةريتةوة. كة بةداخةوة ئةمة كاريطةري طةورةي لةسةر ذنان و خةلكي كوردستان داناوة هةر بؤية بزووتنةوةي ذنان تا ئيستا كةمءكوري خؤي هةيةو لة ئاستي ثيويستدا نية.

جاريكيتر بيمةوة سةر ئةوةي تيكةلاوكردني رابةران و ناوداراني بزووتنةوةي ميللي و مةيدانةكاني تر بة رابةراني واقعي بزووتنةوةي ذنان كاريكة قسة هةلئةطريت و جيطاي وةلامدانةوةية. ئةو بةريزة ئةليت فلان و فيسار وةك ذن ناودارن و لة ميذوودا باس ئةكرين يان فلانة شاعير ليهاتوبوة شايةني ئةوةية بكرين بة سيمبولي ذنان، ئاخر خؤ تةنها ذن بوون و ليهاتويي كةس ناكات بة رابةري ئةو بزووتنةوةية ئةنديرا طاندي و تانسوا ضيلةرو بنازير بؤتؤو مادلين ئؤلبرايت و مارطريت تاتشر و ضةندين كةسايةتي وةك ئةوانة ذن بوون و لة ذنة ناودارةكاني جيهانن بةلام ئةوانة ضيان كردوة لةم بارةيةوة؟ تركيا لةسايةي دةسةلاتي ضيلةر و نموونةكاني ئةو دا طةرمترين بازاري لةشفرؤشي ذناني تيا بةريوة دةضوو كة تائيستاش هةر بةردةوامة، بنازير بؤتؤ سةرثؤشةكةي كردوة بة قةيديكي ئةزةلي بؤ ذناني ثاكستان كة لة سايةي دةسةلاتي ئةودا لة نموونةي ذناني بيبةشي دونيا دةذميردرين. مارطريت تاتشر باشترين نموونةية كة ثيويست بة كةس ناكات بلي ئةو ناودارة. ئةو لةناوةندة سياسيةكاني دونيادا بة (المراة حديدية) ناسراوة لة كاتيكدا كة ئةو بةدريذايي تةمةني لةكاردابوني لة وةزارةتي دةرةوةي بةريتانيا ضةكوشة ئاسنينةكةي سةرسةري كريكاران بوو و لةطةورةترين كيشةدا بوو لةطةل نارةزايةتيةكاني كريكاراني مةعدةنضياندا كة لةبةر بيمافيةكانيان بؤ ماوةي يةك سال مانيان طرت. تاتشر هةموو تواناو هيزيكي لةبةرامبةر نارةزايةتيةكاني ئةواندا بةكاردةهينا لة ثيناو بةهيزكردني طةورةترين دةسةلاتي سةربازيدا. هةر لةو دةورانةدا بؤ تيكشكاندني مانطرتن و نارةزايةتيةكاني كريكاران بانطةوازي ذناني دةكرد كة بضنةوة مالةكانيان و ثيياني دةووت ضيتر كاري كورةخانةو كارطةكان بةدةردي ئيوة ناخوات. ئةمانةو دةيان نموونةي تري لةم بابةتانة….

بؤية من جاريكي تر ئةليم ناوداربووني ميذويي كةس ناكات بةرابةر ئةطةر ميذوةكةي لة ثةيوةند بةبزووتنةوةي ذنانةوة سةرضاوةي نةطرتبي.

Sept-18-03

""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""

تيبينيةكان:

1-ناو براو لة بابةتي (خيلي كؤمؤنستي سةر بةتةريقةتي مةنسوري، ، ،) دا ئةليت (كةذال حةمة رةشيد هةر رؤذيك دواي بابةتةكةي من دا بابةتيكي بلاو كردةوة و تيايدا رةخنةي لة بابةتةكةي من طرتبوو ثيم وا نةبوو ثيوويست بة وةلام دانةوة بكات، ضونكة هةركةس ئازادة ضؤن بير لة دياردةيةك دةكاتةوة.)

2-هةر لةو بابةتةو ئةو ثةرةطرافةدا ئةليت (كؤمؤنستةكان لة بةرامبةر بريارةكةي مجلسي حكمدا هةلويستيان نةبوو، ئاطاشيان لة بابةتةكة نةبوو) .