عيَراق دةولَةتيَكي عةرةبي ني ية! ..... عبداللة مةحمود

 

15-09-2003 12:05

 

 

ئةنجومةني حوكمي كاتي! عيَراق، دواي ئةوةي حكومةتي كاتي! لة 25وةزير ثيَكهيَناو رِاطةياند، ثؤستي وةزارةتي دةرةوةي عيَراقي بة "هوشيار زيَباري"سثارد، ئةويش لةسةر رِاسثاردةي ئةنجومةني حوكم و لةيةكةمين هةنطاويدا سةرداني جامعةي عةرةبي كردو لةيةكةمين كؤبونةوةيدا رِاي طةياند كة"عيَراق دةولَةتيَكي عةرةبي ية". بةوثيَ ية ثةيامي ئةنجومةني حوكمي كاتي عيَراقي طةياندة بةرزترين كؤبونةوةي ناسيوناليزمي عةرةب لة جيهاني عةرةبدا، جامعةي عةرةبيش بة قةدردانيةكي بيَويَنةوة، ستايشي دةولَةت و حكومةتي كاتي عيَراقي كردو كورسيةك"مةقعةديك"ي بؤ حكومةتي تازةي عيراق دياري كرد. ئةمكاردانةوةيةي جامعةي عةرةبيش لةلايةن حكومةتي كاتي عيراقةوة بة يةكيك لةدةسكةوتةكاني حكومةتي كاتي ليَكدرايةوة.

ليرةدا يةكةمين ثرسياريَك كة ديَتة ثيَشةوة ئةوةية، ئايا ئةم رِاطةياندنةي وةزيري دةرةوةي ئيَستاي عيَراق كة بيَطومان رِةنطدانةوةي سياسةتي ناوخؤشيةتي، ض جياوازيةكي لةطةلَ ثةيامي وةزيري دةرةوةي سةردةمي دةسةلآتي بةعس هةية؟خؤ هةموو كةس دةزانيَت كة رِذيَمي لةدةسةلآت كةوتوي بةعس وسياسةتي دةرةوةكةي لةطةلَ جيهاني عةرةبيدا هةر لةسةر بنةماي " عيراق دةولَةتيَكي عةرةبية" دامةزرابوو.

دواي نةماني رِذيَمي بةعس لةسةر دةسةلآت و وةزيرة خارجيةكاني ثيَشووي، ئةو ثةيامة بةياني كام حةقيقةت، ئةكات؟وة هةلَطري ض ئايندةيةك و نيشاندةري ماهيةتي ض جؤرة حكومةتيَكة؟زور ثرسياري تريش. . .

طومان لةوةدا نية هيض جؤرة جياوازيةك لة مةبناي سياسةتي دةرةوةي حكومةتي كاتي ئيَستاي عيَراق و سياسةتي دةرةوةي رِذيَمي درِندةي ثيَشوي بةعسدا كة تارق عةزيز وتةها جةزراوي. . . . "ئةويش كورد بوو"ني ية، سياسةتي دةرةوةي رذيَمي بةعس لةسةر بناغةي ئةوةي كة وولآتي عيَراق بةشيَكة لة نيشتماني عةرةب و خةلَكةكةشي بةشيَكن لة نةتةوةي عةرةب دامةزرابوو، بةوثيَيةش ثيَكهاتةي دةولَةت و حكومةت ناسنامةي عةرةبي بوو، خةلَكي كورد زمان تورك زمان وةباقي كةمينة نةتةوةيةكاني تر لة ضوارضيَوةي ئةم حكومةت و دةولَةتة عةرةبيةدا وةكو هاولآتي دةرةجة لةخوارتر تةماشا ئةكران و جودا سازي لةسةر بنةماي ئةم ناسنامة قةومي ية بة بالآي دانيشتواني خةلَكي عيراقدا برِابوو. لةوةش واوةتر قبولَنةكردني ئةم دةرةجةبةنديةو بةكةم تر تةماشاكردنة لة لايةن رِذيَم و ئةم حكومةت و دةولَةتة عةرةبي يةوة، وةكو سةرضاوةي ثيَشيل كردني سةروةري نةتةوةيي و هةرِةشة بؤ سةر ئةمني قةومي عةرةبي و نيشتماني عةرةبي تةماشا دةكرا، لة ضوارضيَوةيةكي ئاوادا بوو كة زيندان و شكنجة، رِاوةدونان و ثةتي سيَدارة و طوللة باران كردن، رِاطواستن و ئاوارةكردن، تادةطات بة كيميا باران و ئةنفال و سةرئةنجام كردني عيَراق بة زيندانيَكي طةورة تةواو بوو، طرتنةوةبةري ئةم سياسةتة لة لايةن حكومةتي كاتي عيَراقةوةو تةعريف كردنةوةي عيَراق وةكو دةولَةتيَكي عةرةبي، جطة لةدووبارةكردنةوةي هةمان سيناريؤي سةردةمي بةعس ض شتيَكي تر بةيان ئةكات؟.

 حكومةتي كاتي عيراق، و ثةياميَك كة وةزيري دةرةوةي رِايطةياند، تةنها بةياني سياسةتي دةرةوةي ني ية، بةلكو هاوكات بةياني كؤنةثةرستانةي سياسةتي ناوخؤشيةتي.

ئةطةر سياسةتي دةوةوةي حكومةتي كاتي عيراق لةسةر بنةماي عيراق دةولَةتيَكي عةرةبية، ئةوا سياسةتي ناوخؤي ئةم حكومةتة تةنها دةتواني لةسةر ثايةي وةرِخستني ديكتايؤريةت و بيَمافي هةمةلايةنة وهةلآواردني خةلَكي زمانة جياوازةكان لةيةكتري، وةثيَشيَلكردني مافة فةردي و مةدةنيةكان. . تةواو بيَت.

بةلآم ديسان ئةمة هةموو لايةني مةسةلةكة نية، هاوكات لة لايةكي تريشةوة مةسةلةي ئةوةي كة حكومةتي كاتي عيَراق ثيَ لةسةر ئةوة دائةطريَت، كة عيَراق وولآتيَكي ئيسلامية و بةشيَكة لة جيهاني ئيسلامي، دةولَةت تيَكةلَي دين دةكات، ئةوا ئةمجارةش هةمان ئةلطؤي بةعس لةسةر ئاستي ناوخؤش ثيادة دةكاتةوة، بةثيَي بةشداري زؤرينةي شيعة مةزهةب لة حكومةتي كاتي عيَراقدا، مةزهةبي بالآدةستي ناو دةولةتي تازة ثيَكهاتووي عيَراق ئةمجارة ياساو مقةرةرات لةسةر بنةماي ولايةتي فقهي و تةعاليمةكاني ئيمام عةلي و حةسةن و حسين و عاشورا و. . . دائةريَذيَت هةلآواردني دينيش لةطةلَ هةلآواردني قةومي و تايفيدا دائةسةثيَنيَت، و سةرئةنجام فاشيزمي قةومي و ديني دةكريَتة ملؤزمي كؤمةلَطاي عيَراق، ئةمة هةر ئةو راستيةية كة ئيَمة لة حزبي كؤمؤنيستي كرَيكاريي عيَراق بةر لة دةستثيَكرني جةنط رِامان طةياندو ووتمان ئةم جةنطة ثةيوةندي بةرِزطاركردني خةلَكي عيَراقةوة نيةو كؤمةلَطاي عيَراق رِوبةرِوي سيناريؤيةكي رِةش ئةكات، ووتمان دةمارطيري قةومي و رِةطةزثةرستي، ووتمان عورف و عادةتي كؤنةثةرستانةي تايفي، ووتمان هةرِةشةي بةيةكداداني قةومي و ديني و تايفي هةرِةشة لةم كؤمةلَطاية ئةكات، ووتمان بةرةي نؤكةري ئةمريكا بة ئةندازةي تالَة دةزويةك ثةيوةندي بة هيض خواستيَكي خةلَكي عيَراقةوة نيةو لةسةر بنةماي دذايةتي كردني ئةم خواستانةي خةلَك و داسةثاندني كؤنةثةرستي كؤكن و. . . . تاد.

ئةمرؤ ئةم واقعيةتانة بةكردةوة نمايش ئةكرين، "عيَراق دةولَةتيَكي عةرةبي" و ئيسلامية كة بةشانازيةوة هوشيار زيباري و حكومةتي كاتي رِايئةطةيةنن، هةلَرِشتني فايرؤسي قةومي و ديني و دامالَيني خةلَكي عيَرقة لة ناسنامةي ئينساني بوون و هاولآتي بوون.

 جطة لةوانة بة هةموو ثيَوانةيةك عيَراق نة دةولَةتيَكي عةرةبيةو نة ئيسلاميشة. لةوكاتةوةي دةولَةتي عيَراق ثيَكهاتووة ثيَكهاتةي ئةم وولآتة بريتي بووة لة عةرةب، كورد، توركمان، ئاشوري و كلدان و بةضةند زماني جياوازيش دواون و قسةيان كردووة، بؤئةوةيش بيكةن بة وولآتيَكي عةرةبي هةم دةولَةتيان لةسةر بنةماي عةرةبي ثيَناسة كردووةو هةم سياسةتي تةعريبيان بةدريَذايي زياتر لة 80سالَي رِابردوو ثةيرةو كردووة، وةئةطةر دةولَةتي عيَراق دةولَةتيَكي عةرةبي بووة ض ثيَويستي بةوة بووة سياسةتي تةعريب بةدةستةوة بطرن؟هاوكات لةكويَي دنيا و بةثيَ ي كام كام ستاندارد بةكارهيَناني زمان لة وولآتيَكدا كراوةتة ثيَناسةي تةعريفي دةولَةت، ئةطةر ئةمة ستانداردبواية ئيَستا نة بة ثيَوانةي هاولآتي بوون، بةلَكو ئةبوو بة ثيَوانةي زمان دةولَةتةكان ثيَكهاتبان و ئيَستا وولآتيَكي وةكو ئوستراليا ئةبوو بكراية بةدةيان وولآت لةسةر بنةماي بووني زمانة جياوازةكاني، خؤئةطةر بةو ثيَوانةيةش كة بةشيَك لة هاوزمانةكان كة لةوولآتي جياواز جياوازدا ئةذين وةكو ئينطليز زمانةكان، يان فةرةنسي زمان و ئيسثاني زمان. . . . ئةبواية ئيَستا هةموويان بةتةعريفي زمانيةوة تةعريفي وولآتي كرابان و ئةمكاتة دنيا ئةبوو بة وولآت و دةولَةتي زمانة جياوازةكان. شتي وا لة هيض شويَنيَكي دنياي متةمةديندا نييةو رِيَطاي ثيَنادريَت، لةهةموو وولآتيَكي دنيادا ئةطةر سةرةتايي ترين مافي فةردي و مةدةني هةبيَت ئةوا بيَطويدانة زماني جياواز و نةتةوةي جياواز و ديني جياواز هةموو تاكيَكي ئةم كؤمةلَطايانة وةكو هاولآتي يةكسان لةبةرامبةر ماف و ياساو ئةركدا ثيَناسة ئةكريَن و هيَنان و بةدةستةوةطرتني ناسنامةي قةومي و نةذادثةرستي ئيتر دةميَكة بووة بة فاشيزم. ناكريَ ئينطليز زمانةكاني بةرينانيا و كةنداو ئوسترالياو ئةمريكا. . . . هةركامةيان بلَيَن بةشيَكين لة نيشتماني ئينطليز و جيهاني ئينطليزو كؤمةلَةي وولآتة ئينطليزيةكان ثيَكبهيَنن و هةكام لةو ولآتانة بةئينطليزو لةسةر بنةماي زمان ثيَناسةي دةولَةت و حكومةتةكانيان بكةن.

 ئةوة كة وةزيري دةرةوةي حكومةتي كاتي ئيَستاي عيَراق، دةلَيَت عيَراق وولآتيَكي عةرةبية، هيض بناغةيةكي واقعي نية، جطة لةوةي هةولَيَكي ناسيونالستي و ديدطايةكي فاشستي ثشت بةستووة بة رِةطةزثةرستي لةسةر بنةماي نةتةوةيي و زماني زوربة، بة مةبةستي شةرعيةت وةرطرتن لة دةزطاي بالآي ناسيوناليزمي دةسةلآت بةدةست و ريَكخراوي دنياي عةرةب.

ئةمةش بةكورتيةكةي ياني دامةزراندنةوةي حكومةت و دةولَةتي شيَوة بةعسي عيَراق، بةلآم لةذيرناويَكي ترو بة طويَ رِايةلَبوون بؤ ئةمريكا، و هاوكات ثةياميَكة بة بةعسيةكان بؤ خاوكردنةوةي شةرِيان لةدذي هةلومةرجي ئيَستاو حكومةتي كاتي و حزوري هيَزةكاني ئةمريكا، ئةمةش جطة لة زةنطيَكي خةتةر لةدذي خةلَكي عيَراق هيضي ترنييةو هاوكات ماهيةتي كؤنةثةرستانةي هيَزو لايةنة بورذوازيةكاني عيَراق، بةعةرةب و كوردو رةوتة ئيسلاميةكانةوة نيشان ئةدات، لةدذي خةلَكي عيَراق و ناوضةكة.

13/9/2003

abdulla_m64@hotmail. com