لةباشوري كوردستاندا دةنط و نيشانةي طيَرةشيَويَني

جةمال جاف

لةم رِؤذانةي دوواييدا هةولَةكاني بةشةرِهيَنان و رِوبةرِوكردنةوةي هيَزةكاني ئةمريكا و KADEK، دروستكردني كةشو هةواي نائارامي و جيَبةجيَكردني ياساي ثةشيماني كة لةلايةن دةولَةتي توركيا بة مةبةستي ثوضةلَكردنةوة و بلاَوةثيَكردني رِيَكخستني كوردستاني لةباكوري كوردستان و شةرِي ئةتنيكي تا دةضيَت فراوانتر دةبيَت.

بةثيَي سةرضاوةكاني هةوالَ لة هةريَمةكة هةنديَ كةسي بةكريَ طيراو و نؤكةري تورك كة لة رِيزةكاني YNK-PDKدا جيَدةطرن تا ئيَستاش سةرباري ئةوةي رِؤلي توركيا لة هةريَمةكة زؤر كةم بؤتةوة و نرخي نةماوة دريَذة بة كردار و ضالاكيةكانيان دةدةن كةبة ضالاكي كونتر طةريلاKontr gerila ناوزةد دةكريَت. بةثيَي ئةوة ئةو ضين و تويَذةي نيَو هةردوو دةسةلاَت بة ئاطاداري و بيَ ئاطاداري ثارتةكانيان رِؤذانة رِاثؤرتي ضةوت و ثرِ لة هةلَة دةربارةي جموجؤلَةكاني هيَزةكاني KADEK بة ئةمريكا دةدةن لةلايةك، شان بةشاني ئةوة هيَزةكاني ميتي توركيش لة باشوري كوردستاندا، بة هةمان شيَوة دريَذة بة هةلَويَستي طيَرةشيَويَني خؤيان دةدةن.

دةوروبةراني YNK-PDK بة ئامانجي جاسوسي كردن و هانداني ئةمريكا رِؤذانة زانياري بة هةلَة كة طواية هيَزةكاني KADEK لة ئاكامي شةرِي ئةمريكا دذ بة سةدام 600دانة ضةكي موشةكيان بةدةست كةوتوة و لةطةلَ رِيَكخراوي (كؤمةلَةي ئيسلامي) كؤدةبنةوة دةدةن بة ئةمريكا، ئةم كردارةي ئةو دةوروبةرانةش وا نيشان دةدةن كة ضالاكيةكانيان لةطةلَ رِيَنماييةكاني ميتي تورك بةهةمان مةبةست تيَك دةكةنةوة و هاوتةريبن. بةثيَي خةلَكي هةريَمي بادينان بؤيان رِونبؤتةوة كة رِوداوي تةقينةوةكةي ئةو دواييةي سةر رِيَطاي دهؤك دةستي ئةو ضين و تويَذانة و توركياي تيَدا بووة، كة ئامانجيان ئةوةبوة لة دذي هيَزةكاني ثاراستني طةل ضالاكي طيَرةشيَويَنانة ئةنجام بدةن. هةروةها لةو رِؤذانةي دواييدا شؤفيَريَك بةناوي خزمةت لةزطين رِيَكاني كاتيَ بةمةبةستي كاركردني ئؤتؤمبيَلةكةي دةباتة دةرةوة رِوبةرِوي مينيَك دةبيَتةوة كة لةبةردةم ئؤتؤمبيَلةكةي ناوبراوياندا ضاندبوو، ناوبراو بؤ ئةوة مةبةستة تيَم و يةكينةكاني سوثاي توركياي كة لة شارؤضكةي بامةرِنيَي ذيَر دةسةلاَتي PDK نيشتةجيَن بةرثرسيار بينيبو و لة دذي ئةوان دةستي بةكردنةوةي دؤزيَك كردبوو، بةلاَم كاربةدةستاني سوثاي توركيا بانطي موختاري طوندةكان و رِيشسثيةكان دةكةن و ئاطاداريان دةكةنةوة كة ئةوان هيض هيَزيَك ناناسن لةويَ دادطايان بكات و بةوشيَوةية هيَزي خؤيان نيشاني جةماوةر داوة بةلاَم جةماوةري هةريَمةكة دواي ئةوةي لة مينةكة دةكؤلَنةوة بؤيان دةردةكةويَت كة ئةو مادةييةي مينةكةي ثيَ دروست كراوة هةمان ئةو مادةيةية كة لةشاري سليَماني لة بارةطاي ميتي توركي لة لايةن سةربازاني ئةمريكا دؤزرابوةوة.

لةلايةكي ديكةشةوة زانرا كة دةولَةتي توركيا بة مةبةستي جيَ بةجيَ كردني ياساي ثةشيمان بونةوة يان ياساي طةرِانةوة بؤ مالَةوة، دوا بة دواي ئةوةي بينيان كة هيض طةريلايةك خؤي رِادةست ناكات، بةمةبةستي هانداني هاولاَتياني توركياي بةرِةطةز كورد كة لةباشوري كوردستاندا نيشتةجيَن، دةستيان بة ناردني تيم كردووة. كةسانيَكي بةرِةطةز كورد لة رِاستيدا خؤفرؤش و بةكريَطيراو ماوةيةكة بةرِيَنماييةكاني توركيا بة ئارةزوي خؤيان لة ناوشارةكاني باديناندا دةسورِيَنةوة، كةضي دةسةلاَتي ثارتي ديموكراتي كوردستان وةكو بلَيَي نايان بينن، لةبةرضاوي ئةوان دةضن ئةو خةلَكانة هان دةدةن كة بةسالاَنة طوندو ديَهاتةكاني خؤيان بة جيَ هيَشتوةو ضونةتة باشوري كوردستان تاكو سود لة ياساي ثةشيماني وةربطرن و بطةرِيَنةوة بؤ باوةشي كةماليزم، ثارتي ديموكراتي كوردسانيش نةك بةتةنيا ضاوثؤشيان ليَ دةكات و رِيَطايان نيشان دةدات بةلَكو لةهةر كاتيَك زياتر هيَزاني لةو ناوضانة زياد دةكان كة طةريلاكاني ليَ نيشتةجيَ بونة، ئةمةش ئةو واتاية دةطةيةنيَت كة ثارتي ديموكراتي كوردستان دةيةويَت رِةفتارةكاني سالَي 1995-1997دوبارة بكاتةوة، زؤرسةيرة! ئايا ناكاكي نية هيَزيَكي كوردي وةك ثارتي لةلايةك باس لة فدراليزم و كوردستان دةكات لةلايةكي ديكة لةبةرامبةر تورك بةوشيَوةية هةلَسوكةوتي يارمةتيدةرانة بكات، ئايا PDKدةزانيَت ئةو نرخةي كة تورك ثيَي دةدات بةتةنيا لةبةرضاوةرِةشةكاني دوطةريلاية جا ضؤن دةبن و ض دةبيَت باببيَ، لةهةمان كاتدا ئةمرِؤ طةريلا لةنيَوضو بةياني نؤرةي ئيَوةية.

ثيَويستة ثارتي ديموكراتي كوردستان و يةكيَتي نيشتيماني كوردستان لةهةر كاتيَك زياتر ئاطاداري هةلَسوكةوتي دةولَةتي تورك بن ضونكة دؤستايةتي ئةورِؤي توركيا لة دوذمنايةتي دويَنيَي سةدام ترسناكترة بؤ كورد و ضارةنوسي كوردستان، ئةورِؤ توركيا جاريَكي تر هةولَي نزيكخستنةوةي PDK دةيةويَت YNK يش تةنطةتاو بكات، ئةو رِوداوةي كةركوك بؤ ئةوة ديَتة ئاراوة بؤ ئةوةي رِيَكخستني ناوبراويش ئيتر وةك PDK ض هيوايةكي بة ئةمريكا نةميَنيَت و بضيَتة لاي ماري سةر رِةشي تورك، بةلاَم يةهيواي سةرنةكةوتني ئةم جارةتان ئةي دةولَةتي توركيا. هةروةها ثيَويستة رِؤشةنبيراني وولاَتةكةمان بة ئاقلاَنةتر جموجؤلَ بكةن، نةكةونة نيَو تةلَةكاني دةولَةتي توركيا ئةمرِؤ توركيا حزبةكةي سةنعان قةساب كة حزبي كؤنترا و ميتن لة دذي كورد هان دةدان بةلاَم توركمانةكان بةرِاستي شتيَكي ترن واتة توركمانةكان زياتر كوردستانين و دةيانةويَت لةناو جوطرافيا و هةستي كوردستاني ناسنامةي توركماني خؤيان بثاريَزن ئةوةش مافي خؤيانة، بةلاَم ئيَمةي كورديش دةبيَت واز لة دةمارطيري نةتةوةيي بيَنين، نابيَ هيض كات ئةو زةمينةية بؤ توركيا خؤش بكةن، نابيَ توركمان رِوبةرِوي خؤمان بكةينةوة و بةثيَضةوانة نزيكي توركيايان بكةينةوة، بةلاَم دةبيَ بة ئاشكرا دذي ثارتي بةناو جةبهةي توركماني تيَبكؤشين كة لةرِاستيدا جةبهةي ميتن، هةروةها دةبيَ ثرسيارةكةش ئاراستةي YNK-PDK بكةينةوة ئةريَ ئيَوة بؤ دويَنيَ ئةوانةتان لة دذي هيَزةكاني PKK طةورة كرد و ئةمرِؤش نقةتان ليَوة ناية.