طفتوطؤيةك لةمةر وةلآمةكةي فرسةد رؤذبةياني لةسةر فاروق رةفيق

كاتصك رؤشنبير دةبصتة ثؤليسي ثاكس ئةمريكانا

محةمةد هةريري / لةندةن 

 

                                                                                     hariri66@yahoo.com

 

بةرِاي من ئةطةر هةفتةنامةي هاولآتي هيض خيَريَكي نةبوبيَت بؤ نيَوةندي فةرهةنطي كوردي، تةنها ناساندني بةريَز فاروق رةفيق بيَت بة خويَنةري كورد، ئةوة ئةو كارة بارتةقاي هةموو لايةنة سةلبيةكانيةتي.

من فاروق رةفيق م لة ريَطاي كتيَبي (ماليَكي ليَك ترازاو و ويذدانيَكي بيمار. . .) ناسي، كة لة سايتي هاولآتي داونلؤدم كرد وخويَندمةوة. نازانم ضؤن وةسفي هةستم بكةم ثاش خويَندنةوةي ئةو كتيَبة، زؤر لةو بيرة ناويَزة وجوانانةي ناو كتيَبةكة مذدةيان بة لةدايك بووني بيرمةنديَكي طةورة وقوولَ ورِةسةنيان دةدا.

ئةطةر بيرمةندي ناوداري كورد مةسعود محةمةدي ليَ بةدةر بيَت، ئةوة باوةرِ ناكةم لة وةتي ثةنجا سالَي رِابردودا كتيَبخانةي كوردي لة بواري فيكريدا، كتيَبيَكي وا رِةسةن وقولَ ونايابي بة خؤوة ديبيَت.

بةلآم بةداخةوة لةبةر سةتحييةت ولايةنطيري وتةحيزي "رؤشنبيري" كورد ونيَوةندةكةي دذي هةر خيتابيَكي ناتةقليدي (بة ثيَوةري خودي نيَوةندةكة) كةسانيَكي زؤري نابةلَةد وناحالَي، خاكةناسي زةبةلاحي بيريان بة رِاست وضؤث دةخةنة ناو ئةو دورِ ومرواريانةي بيري كاك فاروق رةفيق.

 شتانيَكي وا بيَتام وبؤم خويَندةوة لةسةر نوسينةكةي كاك فاروق رةفيق، زؤربةيان مايةي فةرامؤش كردن وبيَزاري بوون. طومانم نية ئةطةر فاروق رةفيق لة نةتةوةيةكي تردا هةلَكةوتبا، ئةوا دةبوة دياردةيةكي فةرهةنطي بةرضاو، نةك لةبةر بوغزي رِؤشنبيراني كورد ببيَتة فةنديميَنتالَ، وهاندةري خويَنرِصذي وئسولَيةت. . . تؤمةتي تري بص ناوةرؤك.

مامؤستا فاروق رةفيق زؤربةي جولآنةوة ئيسلاميةكان بة تيَكدةر لة ناوةوة بؤ بةها ئيسلاميةكان دةزانيَت وتاليبان وئوسامة بن لادن بة دروستكراوي CIA دةزانيَت– هةرضةندة من هاورِا نيم لةطةلَي – ضؤن يةكيَك خاوةن ئةو رةخنة رِاديكالآنة بيَت لة جولآنةوة ئيسلاميةكان بة طشتي، طروثة توندرِؤكان بة تايبةتي، ضؤن دةكريَت هةتا بير لةو تؤمةتانة بكةيتةوة دةرهةق بةو كةسة؟‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍

فاروق رةفيق خاوةن ثرؤذةيةكي رِةخنةيي زؤر طةورةية، بؤ سيستمي عةقلَي كورد، وبؤ دارِشتنةوةي ئةو عةقلَيةتة ياخي بوو ونامؤية بة خودي كورد، لةسةر بنضينةيةكي هاوسةنط بة رِةضاوكردني هةموو موفرةداتةكاني كة ثيَويستة رؤلَيان هةبيَت لةو دارِشتنةوةيةدا.

من خؤم خةريك بوو شتيَك بنوسم لةسةر كتيَبي (ماليَكي ليَك ترازاو و ويذدانيَكي بيمار) بةلآم لةوة ترسام نةتوانم حةقي خؤي ثيَبدةم، بؤية بيَدةنطيم ليَكرد، لة بارةي كتيَبي ناوبراو، جاريَكيان شتيَكي زؤر كالَ وكرضم خويَندةوة لةلايةن ضةثرةويَكي بير ميكانيك لة كوردستان نيَت، خةريك بوو وةلآميَكي بؤ بنوسم، بةلآم ديسان ترسام ئةطةر وةلآمي ئةو نوسينة لاوازة بدةمةوة لة نرخي كتيَبةكةي فاروق رةفيق كةم كةمةوة، ئةو "رؤشنبيرة" ثرِ لة بوغزة لةسةروبةري ئةو كتيَبة ثرِ لة ثةند وبةهاية بةس هيَندةي بةرضاو كةوتبوو كة كاك فاروق رةفيق باسي خةلَكانيَكي كورديكردوة لة خؤرئاوا داواي ثةناهةندةيي دةكةن بة بيانووي ئيسلاميةكان!

من لةطةلَ ئةو سةرساميةشم بة نوسينةكاني كاك فاروق رةفيق، ماناي ئةوة نية رؤلَي دةرويَش وازي بكةم، ضونكة هةرطيز نازانم ئةو رؤلَة وازي بكةم لةطةلَ هيض كةسص، مةرجيش نية سةد دةرسةد تةبةنناي هةموو بيرورِاكاني كاك فاروق رةفيق بكةم.

وةك نمونةش هةروةك لة ثيَشودا باسم كرد، من هاورِاي مامؤستا فاروق رةفيق نيم كةوا زؤربةي جولآنةوة ئيسلاميةكان بة تيَكدةر لة ناوةوة بؤ بةها ئيسلاميةكان دةزانيَت وتاليبان وئوسامة بن لادن بة دروستكراوي CIA دةزانيَت، من ثيَمواية ئةو جولآنةوة ئيسلاميانة وةك ضؤن لة ضةند لايةنيَكةوة دريَذكراوةي خراثترين لايةنةكاني ميَذووي ئيسلامين، وةك روحيةتي ئيستبداد ثةرةستي، ونةبووني بةهاكاني شوراي ئيسلامي وتةركيز كردن لةسةر طوصرِايةلَي بؤ ئةمير وطزيير، كاركردن لةسةر رؤلَي تاكة كةس لة جياتي رؤلَي دةزطايي. . . هتد. بةلآم طومانم لةوةشدا نية ئةطةر ئةو جولآنةوة ئيسلاميانة مةسةلةي ئيسلامييان نةوروذاندبا، ئيمرِؤ جيهاني ئيسلامي ببوة مةملةكةتي بصديني ودارِماني رِةوشتي وطؤرِةثاني ثيادةكردني توندترين شيَوةكاني عةلمانيةت ومؤدرصنيتي كة خودي مامؤستا فاروق رةفيق ثيَيواية برتين لة سةرلةنوص بةربةريكردنةوةي rebarbarisation

 لةوانةيشة زؤر سةرنجي ترم هةبن لة سةر نوسينةكاني، بةلآم شتيَكي زؤر زؤرتر فيَربوم لةو سةرنجانة، سوثاس بؤ خواش فيَري ئةوة بووم كة رِيز لة فيكر وعةقلَي رِةسةن بطرم لة هةر لايةك بيَت وهي هةر كةسيَك بيَت، نةك خؤم لة هةموو شتيَك هةلَقورتيَنم بص ئةوةي، سةرم ليَي دةربضيَت.

ئةطةر بيَينة سةر نوسينةكةي فرسةد رؤذبةياني، يان رةخنةكةي، دةبينين تيَكةلَيَكة لة ناحالَي بوون وتيَطةيشتني سةقةت ومةرامدار، وسادةطيري، وباركردني ئةو مانايانةي كة دةقةكاني فاروق رةفيق هةلَيناطرن، ودذايةتي وثيَضةوانةكردني هةتا ئةطةر ئةو كارة بةدذي هةموو مةنتقيَك وهةموو كورديَكيش بيَت، وةك هةولَي فرسةد رؤذبةياني، بؤ ماكياذ كردني روخساري دزيَوي عةلمانيةتي توركي عةسكةري، طواية محمد ئةركؤن ستايشي كردوة، ئةركؤن ستايشي هةموو ثرؤذةيةكي ناحةز بة ئيسلام دةكات، با خاوةنةكةشي جةنطيزخان بيَت يان نةوةكاني بيَت لة ذةنةرِالَةكاني تورك. ضونكة ئةركؤن خؤي نةخؤشة بة مؤدرةنايزكردن وعةلمةنةكردني ئيسلام، بؤية ئةو هةلويَستة ضاوةروانكراوة ليَي، بةلآم ناكريَت ببيَتة ثيَوةر. ئةطةر لةبةر هيض نةبص لةبةر كورد بووني كاك فرسةد رؤذبةياني، نةدةبوا بؤ ناسيني ئةتاتؤرك وستايش كردني، ثشت بة بةلَطةي كابرايةكي بةرِةسةن جةزايري موتةفةرنةس يان فةرِةنطي ببةستيَت، ضونكة مةسةلةكة وةك طويَدريَذةكةي مةلا مةشهوري ليَديَت، كاتص هاوسيَيةكي هات بؤ خواستني طوييَدريَذةكةي، ئةويش طوتي طويَدريَذةكة لةمالَةوة نية، كةضي لةو كاتةدا طويَدريَذةكة زةرِي، هاوسيَكةي طوتي : ئةي ئةوة نية دةزةرِص؟! مةلاي مةشهور طوتي: بةمن باوةرِ ناكةيت، بةطويَدريَذيَك باوةرِ دةكةيت؟! باوةرِناكةم كةس لة كورد ضاكتر كةماليزمي توركيا بناسيَت!

جارص بةر لةوةي باسي هيض بكةين، ثيَويستة باسي ئةو هةلَةية طةورةيةي كاك فرسةد رؤذبةياني بكةين لة دياريكردني سةرضاوةي ئةو نوسينةي كة وةلآمي دةداتةوة، كة بةرِاستي ئةو ثةرِي نابةلَةدي ئةكاديمي ثيَوة ديارة:

"لة هةفتةنامةي (هاولآتي) ئازيزدا ضاوثيَكةوتنيَكي دوور ودريَذ لةطةلَ مامؤستا (فاروق رةفيق) دا كراوة لة لايةن خاتوو (ناسك قادر) ةوة لة بةرواري 18/3/2002. . . . . "

جارص با لةوة طةرِيَين كة وشةي (بةروار) بة هةلَة كةوتؤتة ناو نوسيني كوردي بةماناي date ي ئينطليزي، يان تاريخ ي عةرةبي.

من ثاش طةرِانيَكي زؤر نةمتواني ئةو نوسينة بدؤزمةوة لةكام ذمارةي هاولآتي بلآوكراوةتةوة؟!

ئينجا ذمارةي رؤذي 18/3/2002 م دؤزييةوة لة هاولآتي كة ذمارة (64) ة، كةضي لةو ذمارةيةش نةبوو، تةنها لة هةوالَيَك باسي رةفيق هاتبوو كة دةلَيَت:" رةفيق حزبييةكي رذيَم دةكوذريَت"!!

لةوةش سةيرتر كاك فرسةد رؤذبةياني لةكاتي وةلآمةكةي ئاماذة بة ذمارةي لاثةرةكاني هاولآتي دةكات لة ل1 وة تا دةطاتة لاثةرِة 27 يان ل27، كةضي هاولآتي خؤي لة 12 لاثةرِة دةردةضيَت!!

بلَيَي ئةو نوسينة هاولآتي لة بةرطي كتيَبيَك دةري كردبيَت؟! نازانم!

نازانم بؤ هةتا لة ثةرِاويَزةكانيش ئاماذةي بة سةرضاوة نوسينةكةي نةكردوة، لة كاتيَكدا ئاماذةي بة زؤر شتي نا ثيَويست كردوة! بلَيَي كاك فرسةد رؤذبةياني ويستبيَتي كةس بةئاساني نةضيَتةوة سةر نوسينةكةي بةرِيَز فاروق رةفيق، تا خويَندنةوةي خؤيمان بؤ نوسينةكةي فاروق رةفيق ثص بفرؤشي؟!

سةيرة يةكيَك ثاش زياتر لة سالَيَك وةلآميَك بنوسص، كةضي وا بص سةروبةر ولةو ئاستةدا بيَت! خؤ خةلَكانيَك هةن بةسالَيَكي فولتايم ماستةريَك وةدةست ديَنن! وةلحاسل تا نزيكي تةواو كردني ئةو وةلآمةش هةر ئةو دةقةم دةست نةكةوت، بةلآم لة سايةي خوا وداهيَنةراني سايتي www. google. com كة بؤ دؤزينةوةي بابةت وناوةكانة، كة ناوي مامؤستا فاروق رةفيقم خستة ناو، ضاوثيَكةوتنةكةيم دؤزيةوة لة سايتي كوردبوون.

ثاش خويَندنةوةي ضاوثيَكةوتنةكة، زانيم كة وةلآمةكةم ضاو ثيَخشاندنةوةيةكي تري دةويَت. با ئيَستا كةميَك لةو بيروبؤضونانةي كاك فرسةد رؤذبةياني تاوتوص بكةين كة لة وةلآمةكةي بة نيَوي "ثاكس[1] ئةمريكانا يان ئةنتي ئةمريكانا" كة لة سايتي كوردستان نيَت وسايتي تريش بلآوي كردؤتةوة لة مانطي جولاي 2003:

ئةمرِؤ ئةمريكا، سةرةرِاي ئةو هةموو ئةزموونة تالَةي كورد لاي رؤشنبيري كورد وطةلي كورد بة طشتي زؤر نازدارة، ناكريَت هيض طومان بخريَتة كارةكاني، ضونكة لةو جومطة ميَذوويية بةرذةوةندييةكاني لةطةلَ بةرذةوةنديةكاني كورد يةكتريان طرتؤتةوة، بؤية رؤشنبيري كورد زؤر هةلَدةضص ئةطةر رةخنةيةكي دذي ئةمريكا ببيستص لة كورديَك، با ئةو كةسةش لة ئاستي خاوةن بيريَكي رِةسةني وةك فاروق رةفيق بيَت. كاك فرسةد رؤذبةياني يش وةك نمونةي رؤشنبيري كوردي بةنجكراو بة نةشئةي ئةو رؤذطارة زؤر بة توندي لةسةر ئةمريكا هةلَدةداتص، تاوانباري كاك فاروق رةفيق دةكات بة جويَندان وسوكة ئامؤذطاري يشي دةكات كة "تؤزص لةئسلووبي خيتابي خؤي بطؤرِص وجنيَو ئاميَز قسة نةكات نةوةك ئةمريكيةكان طويَي لي نةطرن" با كاك فرسةد رؤذبةياني نةترسيَت ضونكة نة كاك فاروق رةفيق جنيَوفرؤشة، ونة ئةمريكييةكان هيَندة دةم ثاكن دلَيان بةو قسانةي فاروق رةفيق طةرد هةلَطريَت! بةرِاستي مخابنة ئةو شيكردنةوة قولَ وفةلسةفيانة بةو تةرازوة لا سةنطة بثيَورص، من داوا لة هةموو خويَنةرصك دةكةم بةخؤي ضاوثيَكةوتنةكة وهةموو نوسينةكاني كاك فاروق رةفيق بخويَنيَتةوة، تا بة خؤي هةست بة ئاستي بالآي نوسين ورِةخنة وضيصذي خويَندنةوة بكات، وبزانيَت ئةو هةلَسةنطاندنانةي كاك فرسةد رؤذبةياني وكةساني تريش لة مةراميَكي بابةتي وعيلميانة سةرضاوة ناطرن.

فاروق رةفيق لة شيكردنةوةي بؤ جةنط لة دذي تيرؤريزمي ئةمريكي دا ثيَي واية كة ئةو جةنطة تةواوكةري ثرؤسةي عةولةمةية، ضونكة ئةو ثرؤسيَسة فةرهةنطيية سةرمايةداريية، بةبص دةستيَكي ئاسنين كار ناكات، "بةمانايةكي تر عةولةمة دوو رِةهةندي هةية يةكصكيان ئابووريية وئةوي ديشيان سياسي وعةسكةريية كة ئةمرِؤ يةكتري تةواو دةكةن. . . IMF، WORLD BANK، WTO ناتوانن ئيش بكةن بةبص ثؤليسيَكي طلؤبالَ كة كةس نية جطة لة ئةمريكا، ليَرةوة دةبينين يةكيَك لةو رِةهةندانةي لةم رؤذانةدا دةبص سةرنجي بدةينص بودجةي ثنتاطؤنة، وةزارةتي ديفاعي ئةمريكي يان وةزارةتي شةرِي ئةمريكي. بودجةي ئةم وةزارةتة طةيشتؤتة ضوار سةد بليؤن دؤلار. . . "

مامؤستا فاروق رةفيق ثصيواية كة ئةوةي ناودةنريت بة جةنط دذي تيرؤريزم ئةجيندايةكي ثيَش 11 سصثتةمبةري 2001 نةخشةي بؤ كصشراوة بؤية "جؤرج بؤش ضةند جارصك ئةوةي دووبارة كردؤتةوة كة ئةوةي لة يانزةي ئةيلولدا رِوويدا هةلصكي ئالَتووني بوو. . . ديارة هةلصك بوو بؤ ئةوةي ئةم ئةجينداية ئةم جارة بص هيض ثرسيار وموناقةشةيةك ض لةسةر ئاستي ناوخؤ وض لةسةر ئاستي دةرةوةدا ثيادة بكرصت"

هةروةها كاك فاروق رةفيق وبيرمةندانيَكي زؤري تري دنياي ئيسلام ودةرةوةش ثيَيان واية ئةو جةنطةي دذي بةناو تيرؤريزم، دذي سةرلةبةري ئيسلامة، نةك دذي ضةند دةستة وطروهيَكي توندرِةو، هةروةها دةربارةي ئةوةي كة ئةو جةنطة تةنها دذي ئسولَيةتي ئيسلامة نةك ئسولَيةتي مةسيحي وجولةكة، كاك فرسةد رؤذبةياني بة حةماسةتي جةنطاوةريَك دذي ئةو بؤضونة دةجةنطيَت، طواية وانية، بةلآم زؤر بةلَطة هةية كة ئةو رِاية دةسةلميَنن.

لة رؤشنايي ثاشينةي ئاييني حيزبي كؤماري بة طشتي ودةبليو جؤرج بؤش بة تايبةتي كة لة "تازة لة دايكبو"[2]ةكانة يةكةم ئةو هةموو ريَكخراوة دينييةي مةسيحييةي ئةمريكا، كة زؤربةيان توندرِؤ ودةولَةمةندن. ئةو ئةفكارانةي ئةوان مذدةي ثيَدةدةن لة توندرِؤيي ونا ماقولَي ونامرؤييدا، هةر بةراورد ناكريَت لةطةلَ ئةوةي لة قوتابخانة ئيسلاميةكان دةخويَنريَت.

ئةو دياردةية نوص نيية لة حيزبي كؤماري ئةمريكي، بةلَكو زؤربةي سةرؤكة كؤمارييةكان كةسانيَكي ئسولي ئينجيلي بوون، ئةو ئسولَيةتةي ثيَيواية ثالَثشتي كردني ئيسرائيل واجيبيَكي دييني ية، وجيَبةجيَكردني نوقلآنةيةكي تةوراتة. تا ئةو شةرِة طةورةيةي بةناوي (هةرماطيدؤن) لة قودس رِوبدات كةتيَيدا سي مليار مرؤظ دةكوذريَت، لةنيَو ئةوانيشدا 8 مليؤن جولةكة دةبيَت!، هةروها بة ثيَي برِواي ئةوان، مةسيح لة دواي ئةو شةرِة ديَتة خوارةوة بؤ حوكم كردني دونيا بؤ ماوةي هةزار سال millennium (ميلانيؤم) !

لة نيَو سةرؤكةكان جيمي كارتةر ورؤنالَد ريَطان، تا ئةو ثةرِي برِوايان بةو خورافاتانة هةبوو، هةتا ريَطان وا خةرةفاو ببوو، ثيَي وابوو خؤي شةرِي هةرماطيدؤن دةبينيَت!! ثرؤفيسؤري ئةمريكي جؤن طرين ثيَيواية كة زياتر لة 62 مليؤن ئةمريكي برِوايان بةو ئسولَيةتة ئينجيلية هةية، كة زةمينة خؤش دةكةن بةرةو ئةو شةرِة قرِكةرة!

200 مليؤنيش بةطشتي برِوايان بةو بيروبؤضوونة دينييانة هةية! بةرِاي من هةموو ئسولَيةكاني دونياي ئيسلام تيَكرِا ناطةنة 5% ي ذمارةي ئسولَيةكاني مةسيحيةتي بايبلي زايؤني! ئةي بؤ ئةو جةنطة طةورةية بةرثا كراوة دذي ئسولَيةتي ئيسلامي، لةكاتيَكدا هةموو ئسولَيةتةكاني تر مةسيحي وزايؤني جولةكة وهيندؤسي فةرامؤش كراوة؟!

طوماني تيَدا نيية كة جؤرج بؤشي (كورِ) لة هةموو سةرؤكةكان زياتر برِواي بةو تورِةهاتانةية، لةطةلَ ئةوةشدا جارِي شةرِةشي داوة لة دذي تيرؤريزم وئسولَيةت، كةضي خؤي سةرؤكايةتي ثان وبةرينترين ئسولَيةتي جيهان دةكات. ضونكة وةك حةزرةتي طارؤدي فةيلةسوف دةلَيَت:"ئسولَيةتي رؤذئاوايي هؤي يةكةمينة، كة بوة هؤي سةرهةلَداني هةموو ئسولَيةتةكاني تر، وةك وةلآميَك بؤ ئسولَيةتي خؤرئاوايي"[3]

ئةطةر ئةمرِؤ ئسولَيةتي ئيسلامي كةمينةيةكن لة نيَو ئةو زؤربة ميانرِؤيةي كة ثةردةثؤش دةكريَن بة مةرامي شيَواندني ئيسلام، يان جاروبار فشاريان دةخريَتة سةر بةرةو توندوتيذي، ئةطةر ئسولَيةتي ئيسلامي ئةمرِؤ لة هيض ولآتيَكي ئيسلامي ئازادي كاركردنيان نيية، ئةمرِؤ ئسولَيةتي مةسيحي زايؤني طةورةترين دةولَةتي جيهان وبةهيَزترين ضةك وتةكنؤلؤذياي ئةو سةردةمةي لةبةر دةستداية.

بة هةزاران كةنالَي تةلةفزيؤني ئاسماني وئةرزيان لةبةردةست داية، طرؤثي مةسيحي ئسولَي وا هةية بودجةي رؤذانةي يةك مليؤن دؤلارة!

سةركردةيةكي ئسولَي مةسيحي وةك جيَري فالويَل كة باوكي رؤحي جؤرج بؤشي (بضوكة) وسةرؤكي ريَكخراوي "زؤربةي رِةوشتي"ية، شويَن كةوتواني بة 40 مليؤن مةزةندة دةكريَن، ئةو جؤرة كةسة بص ثةردة جويَن وقسةي ناشرين ئارِاستةي ئيسلام وقورئان دةكات، داواي لةناوبردنيان دةكات!

دةربارةي ثيَغةمبةري ئيسلام دةلَيَت:" من ثيَمواية محةمةد تيرؤرست و ثياوي شةرِ وتوندوتيذي بوو" كةضي لة لايةكي تر دةلَيَت" جولةكة طليَنةي ضاوي خوان، ئةوةي ئازاريان ثيَبطةيةنيَت، وةك واية ثةنجة ئةخاتة ضاوي خواوة"!!

سةركردةيةكي تري ئسولَيةتي مةسيحي (بات روبرتسن) لةسةر سكريني تةلةفزيؤني فؤكس طوتي :"محةمةد رِيَطر وجةردةية"

قةشةي بةناوبانط فرانكلين طراهام طوتي"ثيَويستة بةرِوي ئةو دينة بوةستين كة لةسةر توندوتيذي بنيات نراوة. . خواكةي ئيسلام هةمان خواي ئيَمة نيية، ئيسلام دينيَكي شةرِانطيَذ وبص ئةرزشة"

كاك فرسةد رؤذبةياني وادةزانيَت ئةطةر ئةمريكا يةك دوو رِيَكخراوي نا ئيسلامي تيَكةلَ كرد بة ليستةكةي بؤ ليَلَ كردني راستيةكة، ماناي بةرائةتي دةطةيةنيَت، طرفت لةو طروثة توندرِؤيانة نيية، بةلَكو طرفتةكة لةوةية ئةو طروثانة بكريَنة بيانو بؤ ليَداني خودي ئيسلام لة نيَو مالَي خؤي، لة ثيَناو بةرذةوةنديية ئابورييةكاني ئةمريكا لةو جيهانة دةولَةمةندة.

نيكسؤن سةرؤكي ثيَشووي ئةمريكا، ثيَش زياتر لة 15 سالَ لة رِوداني 11 سيَثتةمبةري 2001، بةو شيَوةية طوزارش لةو هةقيقةتة دةكات:"خةلكيَكي زؤر لة ئةمريكا بة ضاوي دوذمن دةرِواننة هةموو موسلَمانان، زؤر لة ئةمريكيةكان ثيَيان واية كة موسلَمانان طةلاني نا شارستانين، وخويَن رِيَذن، وبص عةقلَن، باوةرِ ناكةم هةتا ويَنةي ضيني كؤمةنستيش لة زيهني هاولآتي ئةمريكي هيَندةي ويَنةي جيهاني ئيسلام خراثتر بيَت. . . ئيسلام وخؤرئاوا دذ بةيةكن بةرِاي هةندص لة ضاوديَران، كة ثيَيان واية ئيسلام دةبيَتة هيَزيَكي جيؤثؤلَةتيكي توندرِؤ، وبةهؤي زيادبووني رِيَذةي دانيشتوان وتوانا مادييةكاني، موسلَمانان دةبن بة هيَزيَكي ترسناكي زةبةلاح، ودةيانةويَت هيَزيان يةك بخةن لة دذي خؤرئاوا، كة خؤرئاوا ناضار دةبيَت لةطةلَ مؤسكؤ يةك بطريَت بؤ بةرةنطار بوونةوةي مةترسي دوذمنكارانةي جيهاني ئيسلام"

كةوابوو مةسةلةكة بةو سادةيية نيية كة كاك فرسةد رؤذبةياني توتي ئاسا دوبارةي دةكاتةوة، طواية ثرؤطرامةكاني قوتابخانة قورئاني وئيسلاميةكان بةرثرسيارن لة دروست كردني تيرؤرستان، لةوانةية ئةو قسةية بةشيَك لة هةقيقةتي تيَدا بيَت، بةلآم هةموو هةقيقةت نيية، وة ذمارةيةكي زؤر لة بيرمةنداني ئيسلام ثيَيان واية كة دةبيَت ضاوثيَداخشانةوةيةكي جيدي بكريَت بو مةناهجي قوتابخانة دينيةكان، بةلآم ئةو كارة بة ئةوامري ئةمريكا جيَبةجص ناكريَت، بة تةنهاش بة ئةنجامداني لةناو جيهاني ئيسلام ناكريَت، دةبيَت يةكةم جار لة خودي ئةمريكا وجيهانةكاني تر ئةنجام بدريَت، لةطةلَ نةهيَشتني هؤكاني تري دروست بووني تيرؤريزم وةك دذةكردار.

كةوابوو مامؤستا فاروق رةفيق (تةزيفي وةعي) خةلَك ناكات، كاتيَك تةفسيري جيهانبيني ئةمريكي قبولَ ناكات، بةلَكو كاك فرسةد رؤذبةياني ئةو تةزيفة دةكات كاتص بةو ثةرِي ساويلكةيي موفرةداتي خيتابي ستريؤتايثي [4]stereotyped ئةمريكا دوبارة دةكاتةوة، كة وةك مةحفوزاتيَكي رِةزا قورسي سةردةمي خويَندني ناوةندي ليَهاتوة.

تاوانباركردني فاروق رةفيق بة عوزر هينانةوة بؤ تيرؤرزم، وفةندةمينتالَيتي وئسولَيةت غةلَةتيَكي تري كوشندةي فرسةد رؤذبةياني ية، ضونكة بةراستي زؤر ناشياوة ئاستي طفتوطؤي فاروق رةفيق بؤ ئةو نشيَوة دابةزيَنيت، ئةمرِؤ زؤر لة ياراني ئةمريكا ونةيارانشي، لة ناحةزاني هةر شتيَكي ئيسلام وئيسلامي، زؤر ثةلةيانة مؤري تيرؤرستي وثالَثشتي تيرؤريزم بنيَن بةنيَوضةواني هةر كةسيَك قسةكانيان ثةستيان بكات، نازانم رؤشنبيري كورد كةي دةزانيَت طؤرِةثاني نوسين جياوازة لة ذورةكاني موخابةرات!

ئةوانةم وةك ماستاوضيةكاني حيزب ورذيَمة ئيستبداديةكان ديَتة بةرضاو، كة دروشمةكانيان دةكرد بة قةلَغان بؤ دةروون نزمي خؤيان، بةرامبةر ئةوانةي ناتوانن وةك ئةوان دةروون نزم بن.

مامؤستا فاروق رةفيق يش زؤر جوان باس لةو خالَة دةكات:"

"رؤذانة لة رؤذنامة وطؤظارةكاني دةستةلآتي كورديدا نوسيني ئةو كةسانة دةخويَنينةوة كة وةك ثؤليسي ئةمريكي قسة دةكةن وبةشان وباهؤي ئةم ئيمثراتؤريةتة هةلَدةدةن. . . "

0 هانداني ئيسلام بؤ مقاومة نةكردني ستةم وتةنزيركردني

كاك فرسةد رؤذبةياني طوماني نيية لة بووني عةدالةت لة دةقةكاني ئيسلام، بةلآم ثيَي واية كة ئةو دةقانة لة واقيع ثيادة نةكراون، ئيَمة زؤر كؤكين لةسةر ئةو بابةتة، بةلآم وةك نمونة ستةمي ئةمةوييةكان دةهيَنيَتةوة، وابزانم نمونةي عةدالةتي زؤريش هةية بؤ هيَنانةوة لة ميَذووي ئيسلامدا، بةلآم ئةوةي زياتر سةيرم ثص هات ئةو قسةيةي كاك فرسةد رؤذبةياني ية كة دةلَيَت"ميَذووي فيكري سياسي ئيسلامي دةلَص: هةر كةسص حوكمت بكات تؤ نابص بةرهةلَستي بكةي ضونكة ئةوة قةدةرتة وخوا واي داناوة وفوقةهاي ئيسلام تةنزيري ئةم مةسةلةيان كردوة كة بؤضي نابص تؤ بةرهةلَستكاري مستبد وزالَم بكةيت ضونكة دةبيَتة مايةي فيتنة لة ناو كؤمةلَطاي موسلَماندا"

جارص هةلَةيةكي طةورةية بةو موتلَةقية بلَيَين "ميَذووي فيكري سياسي ئيسلامي دةلَص: هةر كةسص حوكمت بكات تؤ نابص بةرهةلَستي بكةي. . . "

ضونكة مةشروعيةتي شؤرش كردن وةك رِيَطايةك بؤ طؤرِان وطؤرِيني رذيَمة ستةمكارةكان، مةسةلةيةكي خيلافيية لة نيَو زاناياني ئيسلام، خيلافةكةشيان لةسةر مةشروعيةتي بةرةنطاريكردني ستةم وستةمكاران نيية، بةو قةدةرييةتةش "ضونكة ئةوة قةدةرتة وخوا واي داناوة" كة ئاماذةي ثيَدةكةيت، بيانووي بؤ ناهيَننةوة، نازانم ئةو رايةت لة كوص هيَناوة؟!

هةموو زاناياني ئيسلام يةك رِان لةسةر مةشروعيةتي بةرةنطاري ستةمكاران كة بةشيَكة لة ثرؤسةي (ئةمر كردن بة ضاكة ودةستطرتنةوة لة خراثة) ، خيلافةكةيان لةسةر بةكارهيَناني هيَز وضةك وشؤرشة لة ثرؤسةي طؤرِيني خراثة، ئةو جياوازييةش لة ئةنجامي هاوسةنطي كردنيان بوو لة نيَوان خالَة ثؤزةتيظةكان ونيَطةتيظةكاني ئةو شؤرش كردنة، لة رؤشنايي روداوةكاني ئةو رؤذطارانة كة مةترسي ية دةرةكييةكان هةردةم ئامادةيي هةبوو لة دواوةي سنورةكان.

ئةوانةي زؤر ثةيوةست بوون بةو رِاية مةدرةسةي ئةهلي حةديس بوون بة ثيَشةوايةتي ئةحمةدي كورِي حةنبةل (164 – 241 هـ) ولة دوايشدا ابن التيمية (661-728هـ) كة ثيَي واية "شيَست سالَ لة سايةي ثيَشةوايةكي ستةمكار بذيت ضاكترة لة شةويَك لة سايةي ثاشاطةرداني"

ئةوةش تةوجوهيَكي شارستانيية، زياتر جةخت كردني زاناياني ئيسلام لةسةر ئاشتي وئاساييشي ناوخؤي كؤمةلَطاي ئيسلامي دةسةلميَنيَت.

 ئيمامي غةزاليش (450-505 هـ) ضاكتر طوزارشي ليَدةكات"ئيَمة رِامان واية كة دةبيَت بطؤرِدريَت (ثيَشةواي ستةمكار) ، بة يةكيَك كة هةموو مةرجةكاني تيَدا بوو، بةبص ورؤذاندني طؤبةند وفيتنة، يان شةرِوشؤرِ. ئةطةر ئةو كارة بةبص شةرِ نةكرا، ثيَويستة طويَرِايةلَي بكريَت. . . ضونكة ئةطةر هيَز وشةوكةت لة بةرذةوةندي سولَتاني ستةمكاري نةفامدا بوو، لابردني زةحمةت بوو، ببيَتة هؤي ئاذاوةيةكي بي سنور، ثيَويستة وازي ليَبيَنين، وطويَرِايةلَي بكريَت"[5]

ئةوةش بةلَطةيةكي ترة لةسةر تةقديس كردني زاناياني ئيسلام بؤ ذياني مةدةني، وهاوسةنطي كردنيان، نةك تةنزير كردنيان بؤ قبولَكردني ستةمكاري وةك كاك فرسةد رؤذبةياني بؤي ضوة.

 لة ئايةتطةليَكي قورئاني ثيرؤز باسي سيفاتةكاني ئيمانداران دةكات ودةفةرمويَت:

 (والذين يجتنبون كبائر الاثم والفواحش وإذا ما غضبوا هم يغفرون0 والذين استجابوا لربهم واقاموا الصلاة وامرهم شوري بينهم ومما رزقناهم ينفقون0 والذين إذا أصابهم البغي هم ينتصرون) (الشورى)

لة نيَو ئةو سيفةتة جوان وبةرزانةي كة ثيَويستة مرؤظي ئيماندار ثيَوةي ثةيوةست بيَت، (ئةوانةي كة ستةميان ليَكرا بةرةنطاري دةبنةوة وتؤلَي خؤيان دةسةننةوة بةبص زيادةرِؤيي وستةم كردن)

ئةوة جطة لة سةدان دةقي تري قورئان وفةرمودةكان، بةلآم باسةكة هةر هيَندة هةلَدةطريَت.

0 ئيسلام وسةرمايةداري

وةك زؤربةي شيكردنةوة سادةطيرةكاني كاك فرسةد رؤذبةياني، لة وةلآمي ئةو تيَرِوانينة فةلسةفية قولَ وجوانةي مامؤستا فاروق رةفيق بؤ سةرمايةداري كة، بة شارةزايي فةيلةسوفيَك ئةو كارة دةكات، بيَطومان ئةو رِايانةش هةر هي مامؤستا فاروق رةفيق نيية، بةلَكو زؤر لةوانةي رِةخنةيان لة ثرؤذةي مؤدريَنيتي وسةرمايةداري طرتوة، لةوةش زياتريان طوتوة، بابزانين مامؤستا فاروق رةفيق ضؤن لة سةرمايةداري ثاش عةولةمة دةرِوانيَت:

"يةكيَك لة رِةهةندةكاني تري ئةم مةسةلةية كة ثيَويستة سةرنجي بدةينص ئةوةية كة ئةم هيَزة ئيمثرياليستية لة رِةهةندي موتةعالي دةدات لة ذياني ئينسانةكاندا وئينسان كورت دةكاتةوة بؤ يةك رِةهةند ئةويش كردنيةتي بة بوونةوةريَكي ئيقتيسادي وليَدانة لة هةموو رِةهةندة رِووحيةكان وهيَشتنةوةي تةنها رِةهةندي حيسسي. سةرمايةداري ثيَويستي بة ئينساني رِووحاني نيية و بؤ ئةوةي سةرمايةداري ثايةدار بيَت ثيَويستي بة ئينساني حيسسي هةية، واتة ئةو ئينسانةي كة تةنها بؤ ئةم ضركة ساتة دةذي وكاريش دةكات بؤ ئةم ضركة ساتة ولة ثيَناو ئارةزوة ضركة ساتيةكان وئارةزوة جةسةدييةكاندا دةذي وسةرمايةداريش ئارةزوي تري بؤ دروست دةكات، ئاروزووةكان دةبص تيَر بكريَن وبؤ ئةوةي ئارةزووةكان تيَر بكريَن دةبص ئيش بكريَت ئةمة ئةو دةوامةية ية (الدوامة) كة من ناوي دةنيَم بة بةربةري كردنةوةي واتة كردنةوةي ئينسان بة بةربةري وكوشتني موتلَةق وحةقيقةت وخودا. بيهيَنة بةر ضاو سةرمايةداري ضؤن دةتوانص لة ناوضةيةكدا بذي كة ئينسانةكان رِةهةندي متعاليان هةبيَت وبةشي ئةوة ئيش بكةن كة بتوانن ذياني روحيشيان مسؤطةر بكةن، ليَرةوة ليَدان لة ئيسلام كة رِوحانيةت يةكيَكة لة رِةهةندة طرنطةكاني، ليَدانة لة هةموو ئةو ئةطةرانةي كة رؤذيَك هيَزيَك بيَت وئةم رِةهةندانة زيندوو بكاتةوة كة باوةرِي من ئةمرِؤ لة دونياي ئيسلامدا ئةو هيَزة نيية، بةلآم ئينساني سادةي موسلَمان بة شيَوةيةك لة شيَوةكان تا ئةو جيَطةية قودرةتي هةية توانيويةتي ئةم رِةهةندة بثاريَزيَت"

رؤذص طارودي يش كة كاك فرسةد رؤذبةياني نمونةي بة قسةكاني دةهيَنيَتةوة، هةمان رِاي هةية، كة دةلَيَت:" "زالَبووني خؤرئاوا بؤ ماوةي ثيَنج سةدة، بؤتة هؤي هةلَسورِاندنيَكي تيَكشكيَنةري طؤي زةوي. . . ديمةني دارِماوي جيهانيَكي وا بص مانا، وبص رِةهةنديَكي مرؤيانةي رِاستةقينة، جيهانيَكي ملكةض كردوو تةنها بؤ ياساكاني ئابوري بازارِ، كة شويَني ذيانيَكي روحي تيَدا نةماوة تةنها لة ثةنهاني دةرونةكاندا، بص ئةوةي هيض رؤلَيَك بيبينيَت لة ريَكخستني ثةيوةنديية كؤمةلآيةتيةكان، وئارِاستة كردني زانست وتةكنؤلؤذياكان لة ثيَناو يارمةتي دان بؤ طةشةكردني ئادةميزاد، نةك تيَكشكاندني. . . "[6]

خؤشةكة لةوةداية كاك فرسةد رؤذبةياني ثيَي واية ئيسلام نةك ناسازي نية لةطةلَ سةرمايةداري، بةلَكو ثشتطيريشي دةكات!! ئةوةش هةمان تةقسيماتي مادي وميسالي كؤن وتةقليدي كةسانيَكة كة هيَشتا جيهان لة ضاويلكةي فةيلةسوفةكاني سةدةي حةظدة وهةذدةي زاييني دةبينن. ئةطينا ضؤن ليَكؤلَةريَكي جيدي ئةو جؤرة حوكمانة دةدات بةبص وردبونةوة؟! وبةثشت بةستن لةسةر هةوالأ طةليَكي لاواز وساختة؟!

سةرمايةدار وسةرمايةداري لة جةزيرة وبيابانيَكي وا وشك وبص ثيشةسازي ضي دةكرد؟!

ئةطةر لةو كاتةوة سةمايةداري لة جةزيرة هةبواية، ئصستا ئصمة قؤناغي ثؤست مؤدرينيزميشمان برِيبوو!

ئينجا كاك فرسةد رؤذبةياني دةيةويَت بيسةلميَنيَت كةوا ئيسلاميش هةمان حيسسيةتي سةرمايةداري تيَداية بة بيانوي (رةهبةنة) لة ئيسلامدا نية، يان بة باسكردني لايةنيَك لة ذياني كؤمةلآيةتي موسلَمانان.

رِاستة ئيسلام رِةهبةنةتي تيَدا نية، بةلآم دينيَكي سةرتاثا حيسسيش نيية، تا بة سةرمايةداري بشوبهيَنيت، رِاستييةكةي ئيسلام تاكة دينيَكة كة هاوسةنطي مادي ورِوحي ئادةميزادي ثاراستوة، نةك وةك جؤرة دينيَك كة لايةني رؤحي ثةيرِةو دةكات لةسةر حيسابي لايةني ماددي، نةك وةك سةرمايةداري كة هةموو ئارِاستةي بةرةو قةبةكردني ذيان وبةها ماديةكانة، ولة جةنطيَكي جارِنةدراو داية لة دذي رةهةندي بالآي ئادةميزاد.

0 مةخلووقاتة بووغزاويةكاني فاروق رةفيق

"ئةو مةخلووقة نةخويَندةوار ثرِ لة بووغزةي ثيَي دةلَيَن (رؤشنبير) بة هةر ضوارلا هيَرش دةكاتة سةر موقةدةساتي ئيسلام وئةدةبياتي ئيسلامي وخودي خواوةند. . . "

مامؤستا فاروق رةفيق واديارة لةو ضاوثيَكةوتنة وكتيَبةكةشي (مالَيَكي ليَك ترازاو. .) بةو ثةرِي وردكاريةوة ويَنةي هةقيقي رِوالَةتي ودةرووني ئةو كةرتة فراوانةي ئةم مةخلووقاتة ثرِ لة بوغزانةي كوردمان بؤ دةكيَشيَت، كة ثيَيان دةلَيَن (رؤشنبير) كة "سةرقالَي نووسينن يا سمينار ثيَشكةش كردن لة مالَثةرِةكاندا سص كةلَكةلَةي ترسناك بةدي دةكريَت، رةطةزثةرستي وبانطةشة بؤ زةردةشتي بووني كورد، دذايةتي كردني ئيسلام، فيمينيزم. " "لة (خؤرئاوا) تا ئيَستا هةر مةفتوني ماركسيزمن"[7]

كاك فرسةد رؤذبةياني ثيَيواية ئةو ثارةطرافةي سةرةوة رِاست نيية بة تايبةتي ئةوةي"شارةزاي دونياي رؤشنبيري كوردي نةبيَ وا دةزانص كورد لةسةرةتاي حةرف فيَر بوونةوة بة دذي ئيسلام طؤشكراون كة لةراستيدا وانيية. . . "

"يةكطرتوو دةبواية لة سةرةتاوة ئةوةي دياري بكرداية كة ئةم مةخلوقة مةخلوقيَكي زؤلَة، نة "باوكي" هةية ونةرابردوو، نة "ئةسلَ وفةسلَ" دةبواية بيزانياية ئةم "رؤشنبير"ة دريَذكراوةي مةولانا خاليدي نةقشبةندي ومةحوي ومةلا عةبدول كةريمي مودةريس نية بةلَكو ئةم مةخلوقة لة دنياي كةرددا باوكي نية، ئةم مةخلوقة زادةي ثرؤسةي ثةروةردةي جةماعيية (mass education) (زادةي ئةم ثرؤذةيةية كة ساتع حةسري ثيادةي كرد) . . . " ل 24.

"ئةم مةخلوقة نة لة مؤدصرنيتي دةطات ونة لة يةك حةرفي شارستانيةتي ئيسلام دةطات، زؤربةي قسةكاني ئةم "رؤشنبيرانة" دووثات كردنةوةيةكي بص تامي رؤشنبيراني عةرةبة كة ئةوانيش طروثصكي بص باوك وئةسلَ وفةسلَن، يا خود لةم سالآنةي دواييدا وةرطرتن ودووبارة كردنةوةي ئايديا وبيرؤكةي فلانة رؤشنبيري ذمارة ثيَنج وفيسارة رِؤذنامةنووسي خؤرئاوا، بةلآم ئةو رِؤذنامة نووسانةي كةلةو رِيذنامانةدا دةنووسن كةلةسةر ئاستي (الراصد) ي عيَراقيدان بةلآم يةكطرتوو وةكو غؤل سةيري ئةم مةخلوقة دةكةن ولة ئيهانةكانيان بص دةنطن، ياخوود خةريكي خؤجوانكردنن لةبةردةم ئةم سياسةت مةدارانةي كة رابردوويةكي ثرِ شةرم وناثاكي يان هةية لة مصذووي نزيكي كورددا. . . " ل24

شيكردنةوةي مامؤستا فاروق رةفيق بؤ ئةو "رؤشنبير"انةي، كة طؤرِيثاني فةرهةنطي كوردي دوضاري هاتوة ثيَويستي بة كتصبصكة، ضونكة لةو باوةرِةدام كة كةسي تر بةو قولَيية وبةو بوصريية ئةو كارةي نةكردوة.

باوةرِيش ناكةم مامؤستا فاروق رةفيق ئةو هةلَسةنطاندنانةي لة هيض مةرامصكي ئايديؤلؤذييةوة سةرضاوةي طرتبيَت، هيوادارم هةرضةندة تةقيمةكاني كةمصك قاسي بن لة لةفزدا، ببنة هاندةرصك بؤ بةخؤداضوونةوةي رؤشنبيري كورد بة طشتي.

بةلآم كاك فرسةد رؤذبةياني لة بيرة خؤي دةباتةوة كة ئةو مةخلوقاتة بوغزاويانة وةسف نية بؤ كورد بة رِةهايي، ضونكة رِؤلَي كورد لة ذياري ئيسلامدا هيضي كةمتر نيية لة رؤلَي نةتةوةكاني تري ئيسلام، هةرضةندة دةخوازريَت ئةو هةقيقةتة ون بكريَت لةسةر دةستي ئةو مةخلوقاتة ثرِ لة بوغزانة.

تؤ بلَيَي كاك فرسةد رؤذبةياني كة ماوةيةكي بة ئيسلامي بوون بردؤتة سةر، خؤشي نةكةويَتة خانةي ئةو مةخلوقاتة بوغزاويانة؟!

لةوةتي نوسينة كالَةكاني فرسةد رؤذبةياني م بةرضاو دةكةويَت، لةملا ولةولا، هةر هيَرشكردنة بؤ سةر ئيسلاميةكان ولةثةناشةوة بؤ خودي ئيسلامة.

هةر لةو وةلآمةشي هيض كةمتةرخةمي نةكردوة لة هيَرش كردنة سةر ئيسلام، جاروبار لة قالَبي ديفاعيشةوة. ! سةيرة بلَيَي هيض بابةتصكي تر نةبصت سةرنجي رابكصشصت، يان رِاستة كة دةلَصن يا خوا مةلاي نةزان هةلَنةطةرِصتةوة، ضونكة لةو ئةزموونة سةقةتةي ثرِاوثرِ بة بوغزي ئيسلام دةرضوة، ثصشي وادةبصت كةس لةو زياتر لة ئيسلام نةطةيشتوة وناطات!

لةو هيَرشانة ئةوةية كة كاك فرسةد رؤذبةياني ثيَي وانيية"ضونكة زياتر لة 1400 سالَة ئيسلام وجودي هةية وهةر لة سةردةمي ثيَغةمبةرةوة تا ئةمرِؤ كؤمةلَطاي مةدةني لة ميَذووي ئيسلامدا وجودي نةبوة" داواش دةكات مامؤستا فاروق رةفيق نمونةي بؤ بيَنيَتةوة (ئاي لةو كلَؤلَي وبةستةزمانيية!!) لةسةر بواري مةدةني لة ئيسلامدا!!

سوتةمةني بوغزةكةشي هيَشتا تةواو نابيَت، تا دةطاتة ضرِكردنةوةيةكي سادةلةوحيانة بؤ سةرتاثاي ئيسلام لة ئةنفالدا، كة ماناكةشي بؤ خويَنةر بةجص دةهيَلَيَت!!

كة نمونةش دةهيَنيَتةوة تةنها حامد ئةبو زةيدي خاوةن مةنهةجي تةفسيري ماركسي بؤ ئيسلام، ئامادةية، طواية ئيجتيهاد دةكات لة ئيسلامدا!!

سةيرة كةسانيَك ناحةز بة ئيسلام بن وئيجتيهاديشي تيَدا بكةن؟!

بةرِاستي مةنتيقي ثيرةذنيَكي لاي خؤمان بةبير دةهيَنيَتةوة، كة ضةندة لة مةنتيقي كاك فرسةد رؤذبةياني وهةموو برا عةلمانيةكان ومؤدرينةكان رِاسترة.

كاتيَك ثرسياري لة دكتؤريَكي ضيني كردبوو ئايا بة رِؤذوو بيَت يان نا؟ كابراي دوكتؤر زؤر بة ئاساني طوتبووي با بة رِؤذوو نةبيَت، بةلآم ثيرةذنةكة كة هاتة دةرةوة، طوتي:"بة خواي نايشكيَنم بة قسةي نا موسلَمانيَكي نة شارةزا بة ئيسلام، ئةطةر بمريشم، تا دكتؤريَكي ئيسلامم بؤ نةدؤزنةوة"

ئةمةو تانج وتةشةري تري زؤر لة كاك فرسةد رؤذبةياني دةرضوة لةو وتارة هةمووي شايةني وةلآمدانةوة نين، ئةوةشي ثةستي كردوة ئةو نةفةسة ئيسلاميية ذيارييةي مامؤستا فاروق رةفيقة، كة هيض ئاسةواري تةسكي حيزبايةتي ثيَوة ديار نيية، بةلَكو ئةستةمة خودي مامؤستا فاروق رةفيق يش بخةينة ناو بازنةي ئيسلامييةكي تةقليدي!!

ئيتر هيوادارم كةمصك لةو رةخنة شصوصنةرانةم بؤ كاك فرسةد رؤذبةياني وخوصنةران رِاست كردبصتةوة.

هيواداريشم مامؤستا فاروق رةفيق لة قةلأةمة بة ثصز ودةطمةنةكةيمان بص بةشمان نةكات.

                                                                                    محةمةد هةريري / لةندةن

                                                                                    27/8/2003

 

 

تيَبينى كوردستان نيَت:

ئةم نووسينة بيروبؤضونى نووسةرةكةيةتى، كوردستان نيَت لة ناوةرِؤكةكةى بةرثرسيار نيية.


 


[1] لة  The new oxford dictionary of English   وزياتر لة ثيَنج فةرهةنطي تايبةتمةندي ئينطليزي بةو جؤرة ماناي ئةم وشةية دةكةن:

pax t noun 1 [as EXCLAMATION] Brit. informal, dated a call for a truce, used especially by schoolchildren when playing: Pax! No offence meant, honest old chum. دةنطدانة بؤ مندالَان لة قوتابخانة  بةكار ديَت بةتايبةتي لةكاتي ياريدا: بة واتاي وريا بة خراثة نةكةيت

2 chiefly historical (in the Christian Church) the kissing by all the participants at a mass of a tablet depicting the Crucifixion or other sacred object; the kiss of peace.لة كةنيسةكاني مةسيحي بةماناي ماض كردني شتة ثيرؤزةكان ديَت وةك ئةيقونة وخاض وهتد... يان ماضي ئاشتي.

—ORIGIN Latin, literally 'peace'.لة لاتينيدا بةماناي  ئاشتي ديَتPax romana t noun [MASS NOUN] historical the peace which existed between nationalities within the Roman Empire.

—ORIGIN Latin, literally 'Roman peace'.ثاكس رؤماناش لة ميَذودا بة ئاشتي نيَوان نةتةوةكاني نيَو ئيمثراتؤريةتي رؤمانيدا ديَت. يان بة "ئاشتي رؤماني" ديَت

Pax Roman Mythology :the goddess of peace. Greek equivalent EIRENE. بةماناي خوداوةندي ئاشتيش ديَت لة ميسؤلؤذياي رؤمانيدا. كة لة بةرامبةري خوداوةند ئيَريني طريكي ديَت

بةلآم مامؤستا فاروق رةفيق  بةماناي (سةردةمي هةيمةني ئةمريكي) بةكاري دةهيَنيَت.

[2]  زاراوةيةكة لة نيَوةندي مةسيحي توندرِؤ بؤ ئةو كةسانة بةكار ديَت، كة بةتوندي دةطةرِيَنةوة بؤ ئايين.

[3] غارودي، الاصوليات المعاصرة، دار عام الفين 1992، ص12.

[4]  بؤضونيَكي دةق طرتووي دوبارة كراوة

[5] موسوعة العلوم السياسية، الجزء 1، جامعة الكويت 1993-1994، ص131.

[6] غارودي، الاصوليات المعاصرة...دار الفين1992، ص64.

[7] مالَيَكي ليَك ترازاو ويذدانيَكي بيمار...ل15.