شــؤرش دذي جـيهانطـيري؟ ... نوسيني/د. شةفيق نازم ئةلغةبرة وةرطيَراني بؤكوردي ئةحمةد فاتيح محةمةد

23-12-2003 00:46



 
ئةو جيهانةي كةثيَيدا طوزةردةكةين بةدةست كؤمةلَيَك كيَشةوة
دةنالَيَنيَت كةلة ناورؤكي خؤيدا ثةرضةكردارة لةبةرامبةر جيهانطيريدا وةك ضؤن
لة دةيةي رابردوودا وةدياركةوت، جيهانطيري وةك ئاشنايبووين :كةوتني سنورةكان
وكرانةوةي نيَوان شارستانيةتةكان و ثيَشكةوتنة لة هاتوضؤدا وهاتنة ناوةوةي
خةلَكة بةكؤمةلَ لة جيهانطيرييةكدا كةشويَنةكان دةسريَتةوة وثةيوةندييةكان
توندوتؤلَدةكات، ثاش ئةوةي بةريَطايةكي ناخؤش طةيشتووة وئيمرؤش بةدةست
كؤمةلَيَك سلبيات و بزوتنةوةي دذةو دةنالَيَنيَت، هةروةها جةنطة ئاينيةكان
وململاني جيهانيةكان لةبةريةكيهةلَدةوةشيَنيَت، لةفةلةستين ديواريَكي طةورة
دوو طةل لةيةكتري جيادةكاتةوة وجيهان لة جيهان دادةبريَت، لةئةوروثا
ثةرضةكرداريَكي سلبي لةبةرامبةر يةكيَتي ئةوروثادا هةية، ضونكة رؤلَي هةبووة
لةزيان طةياندن بة ضينة ناوةندةكاني ئةوروثا هةروةها ئؤثؤزسيؤني ئةوروثي بؤ
رؤلَي ئةمريكي لة جيهانطيريدا، لة ولاَتة يةكطرتووةكاني ئةمريكا تةنطةبةرييةكي
طةورة دةستي ثيَكردووة توشي كةرتي ميللي ئةمريكا بووة لةبةرامبةر كرانةوة بة
جيهاندا وسةرةتاي طةرانةوة بؤ بيناكردني بةنداوةكان وديوارةكان وثاريَزطاري
ئابوري لؤكةلَي بةرووي جيهانطيريدا، بةلاَم لةعيَراقدا هةلا هةلابونيَك هةية
لة ريَتميَكةوة بؤ ريَتميَكي تر، وةلَي روداوةكاني 11ي سيَبتةمبةر بةم
ئارستةيةدا بةشداربووة.
ئيَستا جيهانطيري تووشي بةرةنطاري دةبيَت ضونكة تويَذة ميللي و حكومية
فةرميةكان ونافةرميةكان لةزؤريَك لةولاَتةكاندا سلَي ليَدةكةنةوة
ولةئةنجامةكاني دةترسن هةست ناكات كةئةوانيش دةطريَتةوة، هةروةها دةبينين
هاوولاَتي ئةمريكي هةست دةكات كةوا كريَكاري هيندي وضينيلة كارةكةيدا ململانيَي
دةكةن و كاريطةري لةسةر بةرذةوةندي دةبيَت، بةلاَم طةلاني موسولَمان هةست دةكات
كةوا ثيَطةكةي لةجيهاندا لةسةرئاستي ئابوري وسايكؤلؤذي ورؤشنبيري تووشي لةرزين
هاتووة، بؤية ثالَيثيَوةناوة مومارةسةي جؤريَك لةثاشةكشي بوون بكات، بةلاَم
لةضين وئاسيا ويَناكردني ئيجابي لةمةر جيهانطيريدا هةية وثةيوةندي بةو
دةسكةوتةوة هةية كةئةو طةلانة بةهؤيةوة دةستةبةريان كردووة.
ئايا جيهانطيري دةوةستيَت ؟ مةرج نية جيهانطيري بووةستيَت، بةلاَم دةتوانيَت
ريَرةوي خؤي راست بكاتةوة وتةنانةت بضيَتة قةيراني طةورةوة وةك ئيَستا
كيَشمةكيَشةكاني دةوروبةرمان تةئكيدي ليَدةكةنةوة، وةلَي جيهانطيري كؤتايي
ميَذوو نية وسةرةتاي ميَذووش نية، بةلَكو قؤناغيَكي نيَوان قؤناغة
يةكبةدواييةكةكاني ميَذووة، وجيهانطيري بةرزكةرةوةي ئايندة نية بةلَكو بةشيَكة
لةروبةروبوونةوة نويَيةكان، ئيَستا ئاشكراية جيهانطيري داواكاري رةوشيَكي
خؤشطوزةرانية لةريَطاي كيشوةرةكاني زةوي ولةناو طةلةكانيشيدا، هةروةها
ثيَويستي بةئاراميةكي راستةقينة هةية تا ريَطا بةبوون وبلاَوبوونةوةي بدةين
،
ضونكة جيهانطيري سةركةوتوو نابيَت وبةردةوام نابيَت لةناو كرذبوون و قةيراني
ئابوري ياخود مةترسي ئةمني، هةذاري لةبةشيَكي طةورةي جيهاندا خؤي لةخؤيدا
بانطيَشةية بؤ شؤرش بةسةر جيهانطيريدا ويةكيَكة لةفاكتةرةكاني بةربةستبووني.
لةجيهاني نويَدا كؤمةلَيَك ئاراستة ثيَكدادةدةن لةنيَوان ئةوانةي ئازادي
كارليَكردنيان لةريَطاي سنوري جيهانيدا هةية وئةوانةي سوريَكي طةورةيان دةويَت
بةدةوري نيشتمانيانةوة وريَطري هةموو كاريَكي قورس بكات، لةنيَوان ئةم
ئاراستةيةو ئةو ئاراستةيةدا ولةنيَوان جةنطة نويَيةكاني سةدةدا جيهانطيري تووشي
ريَطري دةبيَت وكاريطةري لةسةر ثيَشكةوتني دةبيَت. .

سةرضاوة /ســايتــي ئــــيلاف

ahmad_dokan@hotmail. com