نيَطةراني و نارِةحةتييةكاني ميللةتيَكلة ثةراويَزي وتاري سةروَك مةسعوود بارزاني، دةربارةي يةكطرتني ئارةزوومةندانة لة عيرِاقدا   ... خةسرةو ثيربالَ

 

22-12-2003 23:35

هاوشان لَةطةلَ ئازادكردني عيرِاق و سةرجةم شارو شاروَضكةكاني كوردستان، لة ناوةوةو لة دةرةوةي كوردستاندا، وة بة شيَوازي جوَراوجؤر، نيَطةراني و دلَةرِاوكي و نارِةحةتي، لة لايان رِؤشنفكران و سياسةتمةداراني ميللةتةكةمان بوونةتة خةم وبابةتي رِوَذانةي كوَرِو كوَبوونةوةكان، طفتووطوَكردن و نووسين لةسةر رِةوشي ئيَستاي كوردستاني باشوور و ضارةنووسي ميللةتي كورد لة عيٍرِاقدا، بونةتة بابةتيَكي طةرم و بؤضوونيَكي تايبةت و بةكؤمةلَيان لةسةر بلآوكراوةتةوة، . لةو كةسايةتيانةدا جةنابي سةرؤك مةسعوود بارزاني رؤذي ثيَنج شةممةي رِيَكةوتي (18/12/ 2003) وتاريَكي لة رِؤذنامةي خةباتي ذمارة (1321) دا بلآوكردوَتةوة، بةناونيشاني: (يةكطرتني ئارةزوومةندانة لة عيَرِاقيَكي فيدرالَي يةكطرتوودا، ضارةسةرة نةك بؤ كيَشةي كورد، بةلَكو بؤ كيَشةي عيرِاقيش) . (1)

ديارة ثيَشنياري يةكطرتني ئارةزوومةندانة وةكوو ثيَويستيةك و ئةلَتةرناتيفيَكي طونجاو، ثاش ئازادكردني عيرِاق، هةروةها هاتنة كايةيي ئةو رِةوشة نويَيةدا سةري هةلَداوة، لَةطةلَ ئةوةش، هةويَني ئةم بيروَكةية لة برِياريَكي ثةرلةماني كوردستاندا سالَي 1992 سةري هةلَداوة، لةو كاتةوةش، سةروَك بارزاني هةميشة وةكوو برِياريَك و خواستيَكي ميللي و نةتةوةيي جةختي لةسةر كردوَتةوة و داكوَكي ليَوة دةكات، هةر كاتيَك، لايانيَك و هيَزي سياسي كوردي و عيرِاقي بيةويَت لة بيرماني بباتةوة، خوَشبةختانة ثيَشمةرطةيةكمان هةية لة كوردستان بةبيرمان بيَنيَتةوة و داكوَكي ليَوة دةكات.

 

بوَ ئةوةي بابةتيانة لةسةر ئةم مةسةلةية بدويَم، دةبيَت ئاماذة بةوة بكةم كة بيروَكةي سازداني ثرِؤسةي رِيَفراندؤميش، بة قةناعةتي من، بةشيَكي زيندووي ئةم نيَطةرانيةو و ئةو دلَة رِاوكيَيانةية، كة ماوةيةكة لة كوردستان و ولآتاني تريش كار و كؤرِوكؤبوونةوةي لةسةر دةكريَت، هةموو ئةو هةولآنة و ثرِوَذانةي هاتوونةتة ئاراوة، يةك سةرضاوةو يةك مةبةست و ضارةسةرن بؤ ئةو بارودؤخة ناهةموارو مةترسيانةي رِووبةرِووي كوردستاني عيرِاقدا دةبنةوة.

 ئةو وتارةي سةروَك بارزاني زةنطيَكي مةترسي بوو، لةهةمان كاتيش هةولَيَكي ثيروَزو جيدية بوَ:

- بةشداريكردن و ئاطاداركردنةوةي ثتري هاولآتياني كوردستان، لة شيَوازو ضؤنيةتي رِيَكةوتن لةسةر مةسةلةكاني ثةيوةست بة ضارةنووسي كوردستان، لةبةر ئةوةي يةكيَك لةو

رِةخنانةي ئاراستةي سةرجةم دةزطاكاني رِاطةياندني حيزبة كورديةكاني نيَو ئةنجومةني حوكم دةكريَن، ئةوةية، كة بة شيَوةيةكي رِاستةوخؤ و رِوون، هةوالَةكان و مةسةلةكان بؤ ميللةت رِوون ناكريَنةوة.

هاولآتياني كورد، مافي ئةوةيان هةية، رِؤذانة وبة شيَوةيةكي بةردةوام و ئاشكرا، ئاطاداري هةموو رِيَكةوتن و طيروطرفتةكان و دانووساندنةكاني نيَو ئةنجومةني حوكمي عيرِاقي بن، وة بة شيَوةيةكي تايبةت، ئةوةي ثةيوةست بيَت بة ضارةنووسي ميللةتي كورد لة كوردستاني باشووردا.

 ئةو وتارةي سةروَك مةسعوود بارزاني، هةولَيَكي نويَية بوَ ئةوةي، مةسةلةي ضارةنوسي ئيَمة لة عيرِاقدا، ببيَتة بابةتيَكي زانراو لةلايان هةموو هاولآتيان، هةروةكوو لة ثيَشةكي وتارةكةدا هاتووة، سةروَك بارزاني داوا لةهةموو لايانةكان دةكات : (كة هةموويان بيروبؤضووني خؤياني لةسةر بلآوبكريَتةوة، بوَ مةبةستي طةيشتن بة قةناعةتي هاوبةش.) .

ليَرةدا بارزاني، هةولَي ئةوةي داوة، كة بوَ هةر كيَشةيةك بطةرِييَنةوة بوَ سةرضاوةي هيَزو قةناعةت و رِاستطوَيي، ئةويش طةرِانةوةية بوَ دةنطي ميللةت، كة لاي خوَي بة سةرضاوةيةكي هيَزو توانا مةزةندة دةكات. .

-                      هةروةها ماوةيةكة لة كوردستاندا، بة ثيَشنياريَكي ثةسةندكراوي طةليَك لايان و بةشيَكي بةرضاوي نووسةرو رِوَشنبيراني كورد، لة ناوةوةو لة دةرةوةي كوردستاندا، ضةندين كامثين و خوَسازكردن و كؤرِوكؤبوونةوة سازدةكريَن، هةمويان هةمان ناوةرِوَك و مةبةستيان هةية، هةموو ئةوانةي كاري بؤ دةكةن، هةمان نيَطةراني و نارِةحةتيان هةية وةكوو جةنابي سةروَك بارزاني، بةرامبةر بة مةسةلةي فيدرِاليةت و ئايندةي كوردستان، من هيض جياوازيةكيان لة نيَواندا نابينم. ، ئةمرِؤكة زياتر لةهةر كاتيَكي تر، دةسةلآتي كوردي و تويَذي رِوَشنفكران لةيةكترةوة نزيكن، لةبةر ئةوةي مةترسيةكاني سةر ضارةنووسي ميللةتي كورد هيَندة طةورةن، ثيَتظية، هةموومان لةيةك بةرةدا كار بكةين، بوَ يةك مةبةست و يةك ثرِؤذةو يةك ئاذاندامان هةبيَت، كاتي ئةوة هاتووة بوَ مةسةلةي رِيَفراندوَميش سةرجةم هيَزة سياسيةكاني كورد، بة تايبةتي ثارتي ديموكراتي كوردستان، قةناعةتيَك و بوَضوونيَكي نوي هةبيَت لةسةر ثرِوَذةي رِيَفراندوَم و فوورسةتيَكيشة بوَ ئاشتبوونةوةيةكي سةرتاسةري.

-                      .

نارِةحةتييةكان و دلَة رِاوكيَيةكاني سةروَك مةسعوود بارزاني و تويَذي نووسةرو رِوَشنفيكران. هةمان سةرضاوةيان وةرطرتووة. .

كاتي ئةوةش هاتووة، تويَذي رِؤشنبيراني كورد، لة دوورةثةريَزيةوة بيَنة دةرةوة و هاوشان لَةطةلَ هيزَة سياسيةكاني كوردستاندا كار بكةن، ئةمرِوَكة كوردستان و ضارةنووس و ئةزموونةكةمان، بةرامبةر تاقيكردنةوةيةكي طةورةدان، جطة لةوةي كة ثرِؤسةي ئازادكردني شارو شارؤضكةكاني كوردستان، مةسةلةي يةكطرتنةوةي هةموو داموودةزطاكاني حكومةتي كوردستان بةرِيَوةن، لةبةر ئةوةشة، ئةم ئةركة، ئةركي بة تةنهاي حيزب و رِيَكخراوة سياسيةكاني كوردي نين، ئةركي خةلَكاني تريشن، ئةركي تويَذي رِؤشنبيران و خةلَكي سادةشن.

ئةوةي بة دريَذايي سالآني رِابردوودا، سةرؤك بارزاني بة شيَوازي جياجياو نارِاستةوخؤ دةيةويَت بة خةلَكاني كوردستان رِابطةينيَت، وة بةتايبةتي، ثاش رِووداوة دلَتةزيَنةكاني كوردستان و شةرِي ناخؤدا، ئةوةية كة دةبيَت هاولآتياني كوردستان، تويَذي رِؤشنفكران و هةروةهاش خةلَكاني سادةي كؤمةلَطاي كوردستان، بؤضوون و تيَرِوانيني خؤيان بةيان بكةن، ضيتر لة بيَدةنطيدا نةميَننةوة و قسة بكةن، هةلَويَستيان هةبيَت بةرامبةر هةر مةسةلةيةكي ضارةنووسسازدا، دةبيَت ئيتر خةلَك بيَنة قسةو بؤضووني خؤيان دياري بكةن. .

ثاش ثرِؤسةي ئازادكردني عيرِاق و سةرةوذيَركردني سةرجةم دارودةستةي رِذيَمي ثيَشوويي عيرِاق، بةشداريكردني هيَزة كورديةكاني عيرِاق، وةكوو فاكتةريَكي بةهيَزو زيندوو لة طؤرِةثاني سياسي عيرِاقدا، لة كاتيَكدا، بةشي هةرة زؤري ئةو حيزب و لايانة سياسيانةي عةرةبي لة دةرةوةي عيرِاقدا كاريان دةكرد، كوردةكاني عيرِاق بؤ ماوةي 12 سالَة، لة ئةزموونيَكي ناخؤشداو، لة نزيكةوة لة سنووريَكي زؤر مةترسيداردا طوزةرانيان دةكرد و سياسةتيان دةكرد لَةطةلَ درِندةترين رِذيَمي ناوضةكةدا.

. لةبةر ئةوةشة ئةمرِوَكة وة بؤ يةكةميين جار لة ميَذووي كوردو بزاظي رِزطاريخوازي كوردستانيدا، كوردةكان، باشترين و بةهيَزترين كارتي فشارو رِوَلَيَكي ئيَجطار طةورةيان هةية، نةوةكوو لة ضةسثاندني سنوورو ناسنامةي سةرجةم شارو شارؤضكةكاني كوردستاني باشووردا، بةلَكوو دةكري، ئةزمووني خؤبةرِيَوةبردني كوردستان بكريَتة نموونةيةك و مؤديَليَك بؤ بنياتنانةوةي دةولَةتي عيرِاق و حكومةتيَكي نوي لة بةغدادا. .

 

ليَرةشدا دةبيَت نويَنةراني كورد لة بةغدا، ميَذووي دريَذو ئةزمووني تالَي ميللةتةكةمانيان لةبيربيَت، هةرطيز نةهيَلَن ديسانةوة، بة بيانووي جياجياوة، ديسانةوة بمانخةنةوة ذيَر رِكيَف و ضةتري خؤيان و ديسانةوة بةناوي عيرِاقيَكي نويوة، فةرهةنط و ناسنامةي كورد ثيَشيَل بكريَنةوة.

شاياني ئاماذة ثيَكردنة، باس لةو هةلة ميَذووييانة بكريَت كة بؤ يةكةمين جار لة ميَذووي ميللةتي كورد، كورديَك وةزيري دةرةوة بيَت ونةخشةو سياسةتي دةرةوةي عيرِاق بكيَشيَت، هةروةهاش سةركردةيةكي سياسي كورد، حوكمي سةرجةم عيرِاق بكات، بيَطومان ئةم ثيَشهاتانة هةموويان باشن و بنياتنةرن بوَ كوردو كوردستان.

ديارة ئةم ماوةية بوو كة بةرِيَز جةلال تالَةباني، لة بةغدا سةرؤكايةتي ئةنجوومةني حوكمي دةكرد، لة (15/12/2003) رِيَكةوتنامةيةكي ئيمزا كردووة وةكوو سةروَكي ئةنجوومةني حوكمي عيرِاقي، لَةطةلَ ثوَلَ بريمةردا حاكمي عةسكةري ئةمريكي لة عيرِاقدا. (2)

بة خويَندنةوةيةكي ووردي ئةم رِيَكةوتنامةية، زوَر ديارة، جؤريَك لة (ثةلة ثةلي سياسي) ثيَوة ديارة، لَةطةلَ ئةوةش دلَنيام، كة جؤريَك لة فشاري طةورةي هيَزة عةرةبيةكاني عيرِاقي ثيَوة ديارة، ئيمزا كردني سةرؤكي ئةنجوومةني حوكمي عيرِاقي لةسةر رِيَكةوتننامةيةكي هيَندة طرينط، دةبوواية ثيَشتر، سةرجةم ئةندامان و لايانة سياسيةكاني كورد، لة ئةنجوومةني حوكم ماوةيةكي دريَذو ثيَويستيان زانيباية، رِيَكةوتننامةكةيان بطوازيبايةوة ثةرلةماني كوردستان، بوَ ئةوةي ثيَش ئةوةي ئيمزا بكريَت، دةبواية بة ووردي و بة هةستياري، برِطة بة برِطةي ئةو رِيَكةوتننامة قسةو باسي لةسةر بكراباية، بؤ ئةوةي ئةطةر لة داهاتوودا، ئةطةر دةرئانجاميَكي خراثيشي ليَوة بةرهةم بيَت، ئةوة ئةو بةرثرسياريةتة نةخريَتة سةر خوودي جةنابي بةرِيَز جةلال تالَةبانيةوة، وة بةرِيَطاي ئةويشةوة بخريَتة ثالَ يةكييَتي نيشتيماني كوردستانةوة. . . .

ئةوةي زؤر بة زةقي لة دةقي ئةو رِيَكةوتننامةيةدا هاتووة، بةداخةوة، تةواو دذي برِيارو بةرذةوةندني ميللةتي كوردة لة كوردستاني باشووردا، ديارة وةكوو لةو رِيَكةوتننامةيةدا هاتووة، بوَ نموونة : لة برِطةي دووهةمدا :

 (رِيَطاضارةي فيدرِالَي بؤ عيرِاق كة بريتي ية لة ثاريَزطاكان و دةستنيشانكردن ولةيةك جياكردنةوةي ئةو دةسةلآتانةي حكوومةتي ناوةندي و ناوضةيي كاري ثيَدةكةن)

ليَرةدا بة ئاشكرا، وة بة طويَرةي ئةو رِيَكةوتننامةية، مةسةلةي فيدرِالَي لةسةر بنضينةي ثاريَزطاكاني عيرِاق و كوردستاندا، بةمةش تةواو بة ثيَضةوانةي برِياري ثةرلةماني كوردستانداية سالَي 1992، كة تيَيدا باشترين و طونجاوترين ثةيوةندي داموودةزطاكاني كوردستان لَةطةلَ حكومةتي ناوةندي عيرِاقدا دةستنيشان كراوة. .

 بة طويَرةي ئةو برِيارةش، هةروةكوو ئةمرِوَكةش ميللةتي كورد ئاواتي ئةوة دةخوازن و داواكاريان بؤ سيستةمي فيدرِالَي ئةو فيدرِالَيةية كة لةسةر بنضينةي جوطرافي ونةتةوةيي بيَت، نةوةكوو لةسةر ثارضةثارضةكردني خاكي كوردستان و سةثاندني بةرِيَوةبةرايةتيةكي مةركةزي لةلايان حكومةتي ناوةندي لةَطةلَ شارة كورديةكان. .

هيض رِيَكةوتننامةيةكي لةو جؤرةدا ناتوانيَت كاري ثيَبكريَت، ضونكة شةقامي كوردستان و هاولآتياني، بة هيض شيَوةيةك ناتوانن ديسانةوة بةم شيَوة دواكةتووة ناديموكراتيةي كوَن و بةم شيَوازةي كة بةشيَكي طةورةي هيَزة عةرةبيةكاني عيرِاقي، دةيانةويَت مةسةلةي كورد و ضارةنووسي ميللةتي كوردستان، ساكارانة، بكةنة كيَشةي هاولآتياني سي ثاريَزطاي باكووري عيرِاق !!. بةمةش ئةطةر هةتاوةكوو ئيَستا، رِذيَمي ثيشوي عيرِاق و سةددام و حوسيَن و دامودةزطاني، مرؤظي كورديان دةخستة ضالَةوة، ئةمرِؤكة، بة داخةوة، وا ثيَدةضي مةترسي ئةوةمان هةبيَت، هةنديَك لةو هيَزة عةرةبيانةي عيرِاق، خةون و خواستةكاني ئيَمة ديسانةوة لة كوردستاني باشووردا بخةنة هةمان ضالَةوة، بة ثةيرِةو كردني سيستةمي فيدرِالَي لةسةر بنضينةي ثاريَزطاكاني عيرِاق و سرِينةوةو ثشتطوي خستني برِياري يةكطرتووي ميللةتي كورد و ثةرلةماني كوردستان، لة كؤبوونةوةي خويَدا، بة طويَرةي برِياري ذمارة (1) ، كؤبونةوةي ذمارة (38) ي سالَي (1992) .

لةم برِيارةدا، خواستي ميللةتي كورد زوَر بة ئاشكرا دياريكراوة، كة لة سةر بنضينةي جوطرافي و نةتةوةيي ميللةتي كورد دةيةويَت ثةيوةندي وناسنامةي خؤي بثاريَزيَت وبةرِيَوةبةرايةتي خؤي بكات، لةسةر ئاخ و نيشتيماني خؤيدا، هةر لةو كاتةوةش بوو، يةكةمين حكومةتي هةريَمي كوردستانيان ثيَكهيَنا و تاوةكوو ئةمرِوَكة، هةتا ئاستيَكي طونجاو و شياو توانيان بةرِيَوةبةرايةتي خؤيان بكةن، ناسنامةيةكي سياسي و نةتةوةييان بؤ ميللةتي كورد لة باشووري كوردستاندا باشتر ضةسثاندووة. (3)

ليَرةشدا نامةويَت ثرِوثاطةندة بؤ ئةزمونةكةمان بكةم، بيَطومان لةم رِيَطايةشدا كةمتةرخةمي و طرفتمان هةبووة، دةكرا زؤر شتي باشتريش بكرابان، طةليَك رِوداوي ناخؤشيش رِويان نةداباية، بةلآم بة شيَوةيةكي طشتي، ئةوةي لة ماوةي ئةو 12 سالَةدا كرا، لة ئاستي نةتةوةيي خراث نةبوو، بةلَكوو زؤر ثؤزةتيظ و ضاك بووة. .

 

ئةوةي ميللةتي كورد بة باش و ثةسةندي دةزانيَت، ئةوةية هةروةكوو جةنابي سةروَك بارزاني بة بةردةوام و بة هيَز جةختي لةسةر دةكاتةوة، وة دلَنياشم، هاتا دواساتةكاني خةبات و رِوَلَ و ئةركي نيشتيماني خؤي بةرطري ليَدةكات، ئةوةية كة ئةركي ضةسثاندني سيستةمي فيدرِالَية لةسةر بنضينةيي نةتةويي كورد و هةرطيز ثاشةكشةي سياسي ناكات لةسةر مةسةلة ضارةنووسسازةكاندا، هةرطيز بوار نادات، كة ضارةنووس و خةبات و تيَكؤشاني ميللةت بكريَنة ياريةكي سياسي كوردي نة لة كوردستان و نة لة بةغدا.

ئةطةر كورد ئةمرِوَكة رِوَلَيَكيان هةبيَت لة بةغدا، لووتكةي خوَشحالَي نةتةوةييمانة بةلآم، ئةوة لةبير نةكةيين، كة نويَنةرانمان بةرثرسياريةتيةكي طةورةيان لةسةر شانة، بة تايبةتي لة برِياردان و رِيَكةوتنةكانياندا لَةطةلَ هةر لايانيَكدا، هيض ئيمزايةك نةكةن بيَ طةرِانةوة بؤ ثةرلةماني كوردستان، هةروةهاش كاتيَكي طونجاويش تةرخان بكةن بوَ طفتوطوَكردن لةسةر برِطةكاني هةر رِيَكةوتننامةيةك لةطةلَ بيروَو بةرِيَوةبةرايةتي سياسي و عةسكةري ئةمريكي و لايانة نيَو دةولَةتيةكاني تر لة عيرِاقدا.

ئةمرِوَكة هيَزة كورديةكاني نيَو ئةنجومةني حوكمي عيرِاقيدا، بةرثرسياريةتيةكي ميَذوويي طةورةيان لةئةستؤداية، هاولآتياني كورد، ضاوةرِواني ئةوةيان ليَدةكةن زؤر بةرثرسانةو ولة ئاستي طرينطي و مةترسية نةتةوةييةكانماندا هةلَسوكةوت بكةن، هيض ئيمزايةك نةكةن، ئةطةر لةبةرذةوةندي نةتةوةييمان دا نةبيَت، لةسةرةوةي هةموشيانةوة، ثيَش ئةوةي ئيمزاكانيان بخةنة سةر هةر رِيَكةوتننامةيةكدا دةبيَت برِطةكاني رِوون و ئاشكرا بن بوَ ميللةت، بةمةش ثتر و باشتر خزمةت بة طوتاري سياسي يةكطرتووي كوردي دةكات.

ئةمرِوَكة طةليَك بؤضووني جياجيا و شيكردنةوةي جياواز هةية دةربارةي شيَوةي ئةو فيدرِالَيةي كة ثيَشنيازة لة كوردستاندا ثةيرِةو بكريَت. ، بة بؤضووني من، هيض لةو مؤديَل و نموونانةي ولآتاني جيهان ناكريَت وةكوو خؤي كاري ثيَبكريَت، نموونةي هيض ولآتيَك نابيَتة سيستةميَكي ثةسةندكراو لة كوردستاندا، دةبيَت ثةرلةماني كوردستان و كةساني ثسثؤرِ لة بوواري سياسةت و ياسا، بير لة داهيَناني بنضينةكاني سيستةميَكي تايبةت بة كوردستان و عيرِاقدا بكةنةوة، بةمةرجيَك طونجاو بيَت لَةطةلَ تايبةتمةندي و سروشتي سياسي و ميَذوويي نةتةوةي كورد و ناوضةي رِؤذهةلآتي ناوةرِاست.

هةر ولآتيَك، بارودؤخيَكي تايبةت بة خؤي هةبووة، بةو شيَوةيةش شيَوازيَك و سيستةميَكي طونجاوي بةرِيَوةبردنيان ثةسةند كردووة، كوردستانيش و عيرِاقيش ثيَويستيان بةهةمان ميَتؤد هةية، نةوةكوو كؤثيكردني نموونةي ولآتاني ئةمريكاو ئةلَمانيا.

لة رؤذهةلآتي ناوةرِاستدا، هيض ولآتيَك نية هةتاوةكوو ئيَستا سيستةمي فيدرألَي تيَدا ثةيرِةو بكريَت، ئةو طوَرِاكارييةي كة لةسةر دةستي كوردةكاندا سةري هةلَداوة، ثاش رِاثةرِيني سالَي 1991 و ليَكترازاني كوردستاني باشوور و دروستبووني يةكةمين حكومةتي هةريَمي كوردستان، بؤ طةليَك لةو رِذيَم و ولآتانةي ناوضةكة مايةيي سةر هيَشان و طيروطرفتن و، هةتاوةكوو ئيَستاش، ئةو ولآتانة هيض هةولَيَكيان نةداوة، طؤرِانكاري سياسي لة ناوةخؤدا ئةنجام بدريَن و سةرجةم ناوضةكةمان لة كيَشةي نةبووني ديموكراسيدا دةذي. .

لةبةر ئةوةشة، تايبةتمةندي كوردستان و ناوضةكة، ثيَويستي ئةوة دةخوازن، كة خؤمان لة كوردستاندا، شيَوازيَكي طونجاو بؤ ئةو ثةيوةنديانةو ئةو سيستةمة دياري بكةين كة دةمانةويَت لةطةلَ حكومةتي ناوةندي بةغدادا هةمان بيَت.

ئةمرِوَكةش بؤ ئةو ئامانجانةي سةرةوةش، هيَزة كورديةكاني عيرِاق، ثيَويستيان بةوة هةية، ضالاكانة، لة دانووساندن و طفتووطؤبن بؤ يةكخستنةوةي مالَي كورد و ضارةسةركردني طيروطرفتة سياسي و فيكريةكاني خؤيان وزةمينةيةكي نويي سياسي بيَتة ئاراوة، ضيتر مةبدةئي يةكتر سرِينةوة و ثيلان طيَرِان دذ بةيةكتر نةبيَتة مةنهةنجيَكي بةردةوام دذ بةيةكتر.

لة كؤتايشدا، دةمةويَت مةسةلةي ئاشكراكردني طيروطرفتةكاني نيَو ئةنجوومةني حوكمي عيرِاقي لة لايان جةنابي سةرؤك بارزانيةوة بة ثيَويست و طرينط بنرخيَنم، دةبيَت لةمةوثاش ميللةت ئاطاداري هةموو مةسةلةكان بكريَتةوة، باشتر و رِوونتر ضارةنووسي خؤيان بزانن.

لةوة دلَنيام قؤناغي داهاتوو، قؤناغيَكة، كوردةكان ثيَويستيان بةوة هةية، باشتر و طونجاوتر كاري هاوبةشيان هةبيَت و يةكطرتوو بن، ثيَشةكي لة كوردستاندا، يةك حكومةتي هةريَمي كوردستانيان هةبيَت و خاوةني يةك هةلَويَست و طوتاري سياسي بن، هةروةهاش لة بةغدادا، بة يةك هةلَويَست و وةكوو وةفديَكي يةكطرتوو كار بكةن، بكةونة ديالؤط و دانووساندن لةطةلَ هيَزة عةرةبةكان و ئيدارةي عةسكةري و سياسي ئةمريكي لة عيرِاق، بؤ ئةوةي لة دةستوري نويدا و لة ثاشةرِوَذي نزيكي عيرِاق و ناوضةكةدا، ميللةتي كورد، ديسانةوة ناسنامةو ضارةنووسيان نةخريَتة ذيَر مةترسيةوة.

خةسرةو ثيربالَ

Pirbal@hotmail. com

 

سةرضاوةكان:

1- وتاري سةروَك مةسعوود بارزاني: (يةكطرتني ئارةزوومةندانة لة عيرِاقيَكي فيدرِالَي يةكطرتوودا ضارةسةرة نةك بؤ كيَشةي كورد، بةلَكو بؤ كيَشةي عيرِاقيش.) رِؤذنامةي خةبات، ذمارة 1321 / ثيَنج شةممة 18/12/2003، لةم وتارةيدا جةنابي سةرؤك بارزاني سياسةتيَكي زؤر ذيرانةي خؤي رِوون دةكاتةوة، كة دةبيَت داخوازيةكاني كورد لة ئةنجوومةني حوكمي عيرِاقيدا بة ثةيرِةوكردني سيستةمي فيدرِالَي بيَت، ئةويش لةسةر بنضينةي نةتةوةيي بيَت و هةرطيز جاريَكي تر وةكوو كورد، ضارةنووسي خؤمان نةدةينةوة دةست با و لة دةستوريَكي ضةسثاودا مافةكاني خؤمان بضةسثيَنين. .

2- بةريَز جةلال تالَةباني، سةرؤكي ئةنجومةني حوكمي عيرِاقي، (15/11/2003) لة بةغدا، رِيَكةوتننامةيةكي ئيمزا كردووة، دةقي ئةم رِيَكةوتننامةية كراوةتة كوردي، لة رِوَذنامةي هاولآتي، ذمارة (153) ، 17/12/2003، لاثةرِة (2) لة سولةيماني بلآوكراوةتةوة، بة طويَرةي ئةو رِيَكةوتننامةية، سيستةمي فيدرِالَي لةسةر بنضينةي ثاريَزطاكان دياري دةكريَن. : ناونيشان:

http://www. hawlati. com/pdf/2001-153_2. pdf

3-دكتؤر مونزير ئةبوالفةزلَ، وتاريَكي بة زماني عةرةبي بلآوكردوَتةوة (الاتحاد الاختياري رؤية سياسية- قانونية لبناء الديمقراطية في العراق

 لة مالَثةرِي هةوالَي (KDP. info) : ناونيشان:

 http://www.kurdnet.net/

www.kdp.info/reports/reports_detail.asp?strLanguage=Arabic&intReportNr=1123