يةكطرتني ئارةزوومةندانة يا سةثاندني يةكطرتن . . . . . . شاخةوان شؤأش

 

01-11-2003 01:35

 

وةك ئاشكراية هةردوو ثارتي دةسةلآتدار هةولَ بؤ دامةزراندني سيستةمصكي فيدرالي لةعصراقدا دةدةن، هةردوولايان بانطاشةي طونجاوي و لةباري ئةم سيستةمة دةكةن و باس لةيةكطرتنصكي ئارةزوومةندانةي كوردستان و عصراق دةكةن. ئةوةي جصطاي طرنطي ثصدانة، لةلايةن طةلص لةسةران و بةرثرساني هةردوو ثارتةكة، يةكطرتني ئارةزوومةندانة جةغتي لةسةر كراوةتةوة و دةكرصتةوة. هةروةها د. مةحمود عوسمان وةكو ئةندامي ئةنجومةن و كةسصكي بصلايةن، ئةويش هةمان هةلَوصستي دةربأي و ثصيواية ئةم يةكطرتنةي كوردستان لةطةل عصراق، يةكطرتنصكي ئارةزوومةندانةية، ضونكة ئةم هةلَوصستة بةثصي بأيار و أصكةوتنصكة كة لةلايةن ثةرلةماني كوردستان و زياتر لة 30 سي ثارتي أامياري ئيمزا كراوة.

بةلآم ئايا ئةوان أاست دةكةن، ئةم يةكطرتنة ئارةزوومةندانةية؟ ئةطةر يةكطرتنةكة ئارةزوومةندانة نيية، بؤ ئارةزوومةندانة نيية؟ ئايا تةنها ثشتطيري ثارتةكان أةوايةتية بؤ ثةيأةوكردني ئةم بأيارة؟ أؤلَي خةلَكي كوردستان لةم بأيارة ضارةنووس سازةدا ضيية؟

ثصش هةر شتصك دةبص ئةوة بطوترص، طةر بهاتبا ئةو فاكتةرة ناوةكي و دةرةكيانةي كةدذي دامةزراندني ستاتي سةربةخؤي كوردستانن لةطؤأصدا نةبووناية، ئةوا بةئةطةري زؤر كوردستان سةربةخؤيي خؤي أادةطةياند و يةكطرتنصكي "ئارةزوومةندانةي" لةطةلَ عصراقي عةرةبيدا نةدةكرد. بؤية لةم أوانطةيةوة ئةم يةكطرتنة سةثصندراوي فاكتةرة دذةكاني ثةيوةستدار بةكصشةي كوردة.

 وةك ثصشتر ئاماذةمان بؤكرد، ئةم بأيارة لةلايةن ثةرلةماني كوردستانةوة دةرضووة و زؤربةي ثارتةكان ئيمزايان كردووة. سةرةتا طونجاوة بثرسين ئايا ثةرلةماني كوردستان أةوايةتي هةية و بةأاستي نوصنةرايةتي خةلًكي كوردستان دةكات؟ ديارة لةلايةك ثةرلةماني كوردستان ماوةي أةوايةتي خؤي حةوت سالَة تصثةأاندوة (ئةمة طةر كاتي نصوان هةلَبذاردن ضوار سالَ بصت) ، لةلايةكي ديكة درصذكردنةوةي ماوةي ثةرلةمان و ئةندامةكاني دةكرص بؤ ماوةي ضةند مانطصك ثةسند بكرصت، بةلآم كةلةسالًًَ تصثةأي ئةوا مؤركة ديموكراسيةكةي خؤي دةدؤأصنص و ئةنداماني ضيتر ناتوانن خؤيان بةنوصنةري هةلًبذصردراوي خةلَك دابنصن. بؤية لةم أووةوة ثةرلةماني كوردستان أةوايةتي نوصنةرايةتيكردني خةلَكي كوردستاني لةدةستداوة. هةروةها ئةزمووني سالآني أابردوو، ئةوةيان سةلَماندووة كةثةرلةمانةكة دةزطايةكي مؤركردني بأيارةكاني هةردوو ثارتي دةسةلآتدارة و لةئاست بأيارةكاني سةركردايةتي ئةم دوو ثارتة هيض دةسةلآتصكي نيية. بؤية ئةطةر ثةرلةمانةكة ماوةي هةلَبذاردنيشي تصنةثةأاندباية، دةكرا أةخةنة لةبصدةسةلآتيةكةي بطيرص و بةمشصوةية طومان لةنوصنةرايةتيكردنةكةي بكرابوواية.

ديارة زؤربةي ثارتةكاني كوردستان ئيمزاي فيدراليزمةكةيان كردووة، بةلآم ئايا ئيمزاي زؤربةي يا هةموو ثارتةكان أةوايةتي دةداتة ثةيأةوكردني ئةم بأيارة ضارةنووس سازة؟ طةر ئامارصك سةبارةت بةذمارةي ئةنداماني هةموو ثارتةكاني كةئيمزاي ئةم بأيارةيان كردووة هةبوواية، ئةوا بةئاساني دةمانزاني كةوا ئةم ثارتانة لةسةدا ضةندي ذمارةي دانيشتواناني كوردستان ثصك دةهصنن. بةمجؤرة دةمانزاني ئةم ثارتانة تا ض أادةيةك نوصنةرايةتي خةلَك دةكةن. بةلآم لةبةرئةوةي هيض ئامارصك لةمبارةيةوة نيية، دةكرص مةزةندةي ذمارةي ئةنداماني سةربة ثارتةكان بكرصت. لةولآتصكي وةك دانيمارك سةرجةمي ذمارةي ئةنداماني سةربة ثارتة أامياريةكان خؤيان لةدةوروبةري 5% ثصنج لةسةداي سةرجةمي ذمارةي دانيشتواناني ولآت دةدةن. ديارة كوردستان زؤر جياية لةدانيمارك و طريمان ذمارةي ئةنداماني سةربة ثارتةكان زؤر بةرزترة، بةلآم واثصناضص ذمارةي ئةنداماني سةر بةم ثارتانةي كوردستان لة 30% سي لةسةداي سةرجةمي ذمارةي دانيشتوانان تصثةأصنص. ئةمة واتاي ئةوةية دةكرص ئةم ثارتانة نوصنةري 30% سي لةسةداي سةرجةمي دانيشتوانان (ئةوانةي مافي دةنطدانيان هةية) بن. ئايا نوصنةرايةتيكردني سي لةسةداي خةلًَك أةوايةتي دةداتة نوصنةرايةتيكردني هةموو خةلًكي كوردستان؟ بصطومان نا! بؤية مؤركردني هةموو ئةوثارتانة يةكسان نيية بةمؤركردني هةموو خةلَكي كوردستان. ئةمة بأيارصكة ثارتة أامياريةكاني كوردستان لةسةري تةبان نةك خةلًكي كوردستان. نموونةيةكي طونجاو لةمبارةيةوة، لةسالًي 1992 دا ثةرلةماني دانيماركي بةزؤربةي دةنط ثةسندي أصككةوتنامةي ماسترصختيان كرد، بةلآم لةبةر ئةوةي بابةتةكة ضارةنووس سازبوو و ثةيوةندي بةسةروةري ولآتةوة هةبوو دةبواية بأيارةكة بخرصتة بةردةم أاثرسي طشتي واتة أيفةراندؤم، لةأاثرسيةكةدا زؤربةي خةلًك ثةسندي أصككةوتنامةكةيان نةكرد، بؤية بأيارةكةي ثةرلةمان أةتكرايةوة. طومان لةوةدا نيية كة بأياردان لةسةر يةكطرتن لةطةلَ عصراق، بأيارصكي ضارةنووس سازة و ثةيوةستدارة بة سةروةري باشووري كوردستان، بؤية ئةم بأيارة بةبص طةأانةوة بؤ خةلَكي كوردستان هيض أةوايةتيةكي نيية. طةر ثةرلةمانةكةي كوردستان زؤر أةوا و زؤر بةدةسةلآتيش بواية، لةبأيارصكي ئاوا ضارةنووس سازدا و بؤ ثةسندكردني بأيارةكة لةلايةن خةلَكةوة و أةوايةتيدان بةبأيارةكة، هةر دةبوواية ثةنا بؤ أيفةراندؤم ببات. لةبةر أؤشنايي ئةمةي سةرةوةدا ثةيأةوكردني بأياري يكطرتن لةطةلَ عصراقدا و بةبص طةأانةوة بؤ خةلَكي كوردستان، واتاي يةكطرتني ئارةزوومةندانةي خةلَكي كوردستان لةطةلَ عصراقدا نيية، بةلَكو ئةمة سةثاندني يةكطرتنة بةسةر خةلَكي كوردستاندا. بةهةمان شصوة، ئةم يةكطرتنة ئارةزوومةندانةيةي نوصنةراني ثارتي و يةكصتي و ئةوانيتر بانطاشةي بؤ دةكةن، يةكطرتني ئارةزوومةندانةي ئةوان خؤيانة نةك خةلَكي كوردستان.

دانيمارك. . 2003. 10. 5

Shaxauan@hotmail. com

Hit Counter ميوان ئةم بابةتةي خوصندؤتةوة