بةر لةوةي جادووطةرةكان بةئاطابصنةوة .... سيروان كارواني

 

07-10-2003 01:27

 

مصذوويةكي دوور بوو طةلي كورد شةأصكي مالَوصرانانةي ضةكدارانةي لةطةلَ دةكرا و كةأةت دواي كةأةت، ياخود أاثةأين دواي أاثةأين تصك دةشكصنرا و ئارةزووة طةورةكاني ذصر طلَ دةنرا. ئةوةي لة سةردةمي ئةمأؤدا جياوازة، ئةوةية كة هةمان شةأي لةطةلَ دةكرص بةلآم بة شصوةيةكي تر، واتة شةأصكي سياسيي وصرانتر لةطةلَ ضارةنووسيدا دةكرص.

طةلي كورد نة لة شةأي ضةكداري لةطةلَ داطيركةرةكانيدا سةركةوتني وةدةست هصناوة و، نة بةم شةأة سياسييةي بة حيسابي خؤيان لةو أصطايةوة مافةكاني كورد دةستةبةر دةكةن، سةركةوتن وةدةست دصنن، بةلَكوو ئةمة دةبصتة هؤي كاركردن بؤ توانةوةي دؤزي كورد لةناو طصذاوي لصخني نةتةوةأةطةزثةرستةكاندا. ئةم هةموو نةهامةتييانةش هةموو بؤ ئةوة دةطةأصنةوة، كة كورد هيض وةخت نةيتوانيوة كةلَك لة دةرفةت وةربطرص.

درةنط يان زوو، هصزة هاوثةيمانةكاني كة كورد ثصيان ثشتئةستوورة، ثشتي تص دةكةن و دووريش نيية تةنيا جصي بهصصن و كؤضي طةأانةوةيان بكةنةوة. هةلَبةتة ئةوان مافي خؤيانة هةر كاتص بةرذةوةندييان بة جؤرصكي تر سووأا، ئةوا أصضكةيةكي تر بطرنة بةر. ضؤنيةتي و هةلومةرجي باري ئابووري ناوخؤي ولآتان كاري طةورة دةكاتة سةر هلَصي سياسيي دةرةوةي ولآتةكان و لةو كاتانةشدا تةنها شتصك كة دةبصتة هؤي دةمةتةقصي دةستةلآتداران لةناوخؤدا، بةرذةوةنديي ولآتةكةيان و أازيكردني خةلَكةكانيانة.

لة ثاش ئةو ئالَوطؤأييةي بة دةوروبةري ناوضة كوردييةكاندا هات، كؤمةلَصك كصشةي سياسي أووبةأووي نةياراني كورد بووةوة. لة زؤربةي هةلَسوكةوتةكاني كة كورد دةينواند و دةبوواية زياتريش بنوصنص، داطيركةراني كورد بؤ ئةوةي باريان طرانتر نةبص، بصدةنطييان هةلَدةبأارد. ئةوان لةو حالَةتةدا، وةكوو جادووطةرةكاني يةكشةمووان لةخةودا بوون، بةلآم بةر لةوةي ئةوان بةئاطا بصنةوة و كة هةل بوو، بةختي كورديش هةر لة ثالَ ئةوان خةوي خؤش بردييةوة.

 (كؤشكي "ويك" كة كؤنترين كؤشكي "سوصد"ة و بؤ سالآني 1300 دةطةأصتةوة، بة ضةندميلصك دةكةوصتة أؤذئاواي شاري "ئوثسالا"ي ولآتةكةوة. خانمةبصوةذنصك كة لة سةردةمصكي زؤر كؤندا خاوةني "ويك" بووة، ناوي "أامبوري" بووة و خزمةتكارةكةشي ناوي "ئصليسيف" بووة. دةلَصن واباوبووة، كة لةو سةردةمةدا جادووطةر لةو نزيكانةدا ذياون. لة نزيكي كؤشكةكةدا، ضيايةكي لصية كة ناوي "ضياي كوملا"ية. ثشكنةرةكان كة جاروبار لةو ضيايةدا طةأاون، بؤيان دةركةوتووة كة ضيايةكة ئةشكةوتي لصية. ئةوسا لة سالآني 1300دا، جادووطةرصكي زؤر لة يةكصك لة ئةشكةوتةكاندا ذياون. ئةو جادووطةرانة دةولَةمةند بوونة و خاوةني زصأ و زيوصكي زؤري خةلَكةكة بوونة. خانمةكةي كة خاوةني كؤشكي "ويكس"يش بووة بةمةي زانيوة. ئةو لةبيري ئةوةدا بووة كلَصسايةكي نوص دروست بكات، بةلآم ثارةكةي بةشي نةكردووة. لةبةر ئةوة بأياري داوة، كة زصأ و زيوي جادووطةرةكان بةرصتةوة بؤ ئةوةي بتواني ئةو كلَصسا نوصية دروست بكات. لة سالآني 1300دا، هةموو خةلَك بةوةيان زانيوة كة جادووطةر أقيان لة قةشة و كلَصسا دةبصتةوة. لاي هةمووانيش ئاشكرا بووة كة جادووطةران هةميشة لة كاتي طوتاري ئايينيي يةكشةمماندا دةخةون. لةبةر ئةوة "أامبوري"ي خانمي كؤشكةكة هصندة ذير بووة و بيري كردؤتةوة كة بة هؤي ثياوةكانييةوة دةتوانص يةكشةممةيةك، كاتصك قةشةكان خةريكي خوصندنةوةي طوتاري ئاييني دةبن و جادووطةرةكانيش خةويان لص دةكةوص، ساماني جادووطةرةكان بةرصتةوة. خانمةكة، ئةو فرسةتة لةدةست نادات و بةو شصوةية أؤذصكي يةكشةممة ثياوةكاني دةخزصنصتة ناو ئةشكةوتةكةي جادووطةرةكاني تصدا ذياون و دةبصتةوة خاوةني سةروةت و سامانيان و كلَصسايةكي نوص دروست دةكات و بةرةنطاري هةموو هصزصكي نةيار و جن و جانةوةري ترسناك دةبصتةوة) .

جادووطةري ئةشكةوتةكاني دةوروبةري كورد هصشتا بةتةواوي بةئاطا نةهاتوونةتةوة، بةلآم ئةطةر كورديش لةم خةوة خؤشة نةبصتةوة، ئةوا طوماني تصدا نيية كة كةس شتصكي بة دياري ثص نابةخشص. ئةطةر دةستةلآتي سياسيي كورد بة وردي تصنةأوانص و لة ثصشهاتةكان نةكؤلَصتةوة و كارةساتةكان نةهصنصتة ثصش ضاوي خؤي، ئةوا ئةمجارةيان كورد بةبص ئةوةي وةكوو جاران لصي بكوذرص، تووشي زيانصكي طةورةي نةتةوايةتي دصت.

يةكنةطرتووييي بالَ و كةسايةتيية كوردييةكان بة هةموو ضين و توصذةكانييةوة كة تا ئصستاش بة زةقي لةناو خةلَكدا دركي ثص دةكرص، دةبصتة هؤي ئةوةي هصزة طةورةكاني سةر طؤأةثانةكة باوةأيان بة هصزي كوردي لاوازتر بصت و ئةنجام بة ولآتاني دراوسصيان بطؤأنةوة. لةم حالَةتةشدا، دةنطي كورد لة جيهاني دةرةوةدا نابيسترص، ضونكة تا ئصستا هيض ولآتصك بة تةواوي و ئاشكرا ثشتيوانيي خؤي بؤ كصشةي كورد دةرنةبأيوة.

لة كاتصكدا، هصزي كوردي وا بير بكاتةوة كة ديمؤكراتي دةبةخشص و مافي طةلاني تر دةدات، كة خؤي هيضي ثص نيية و هيضي لةدةستدا نيية، لة هةلَةي سياسي بةولاوة هيضي تري تصدا نابينرص. ئاخر نة تورك ثصويستيي بةوة هةية كورد ديمؤكراتيي بؤ بنيات بنص و نة توركمان مافي لة طيرفاني دأاوي كوردداية و نة شصخلعةشيرةكان ليستي ئةنفالكراوةكانيان و برينداري خةستي دةستي خةردةليان لاي كوردةكانة.

2003. 10. 06

 (ئةوةي ناو كةوانةكة، لةسةر زاري بةسالآضووةكاني سوصددا دةطصأنةوة)  

Hit Counter