طرتني عةلي كيميايي موذدةي شادي كوردة

 ئةحمةد دةشتي

 طرتني حةسةن عةلي مةجيد ناودار بة عةلي كيميايي تاوانبار سةركةوتنيَكي ديكةي طةلي كوردة بؤ بة يةكجاري تةفرو تونا كردني هةموو ئةوانةي كةدةستي تاوانيان بؤ طةلي كوردو تةواوي طةلي عيَراق دريَذ كردووةو ئةو هةموو كارةسات و ويَراني و كوشت و كوشتارةيان بؤ طةلي كورد لة سةر خاكي كوردستاني باشور وعيَراق دا وةدي هيََناوة. هةر لةو ساتةوة كة رِذيَمي دكتاتؤرو فاشية بةعسيةكان لة بةغدا هاتؤنةتة سةركارو نةزيكةي ضل سالي رةبةق دةبيَت كة بة زؤري زؤرداري دةستي خويَن رشتنيان دريَذ كردؤتة سةر طياني ثاكي هةزاران هةزار رؤلةي كوردو لة هيض تاوانيَكيان نة ثةنطاونةتةوةو هةتا توانيويانة دةستيان بة خويَني طةلي كورد و تةواوي طةلي عيَراق سور كردووة و هةموو جنايةتيَكيان بة رامبةر بة مرؤظايةتي بة تابةت بةرامبةر بة كوردوكوردستان كردووة، دةبينين ئةمرؤكة ئةم تاونبارانة جيَيان ثيَ جـيَ نيةو كونةميشكيان ليَ بووة بة قةيسةريو جيًيان ثيَ جيَ نية، ئةو درندانة ثيَيان وابوو كة دةتوانن بةو هةموو كوشت و كوشتارو درندةيي و لة ناو بردن و ئةنفال و بؤمباراني كيميايي و تاقي كردنةوةي طياني مرؤظ لة كارخانة كيمياكانيان دا بؤ دروست كردني ضةكي كؤمةل كوذي و ئةو هةموو زةبرو زةنط و بة خاك يةكسان كردني هةزاران هةزار طوندي كوردستان و داثلؤسينيان و ئاوارةو دةربةدةر كردن و هةستي جينؤ ساييد كردني طةلي كورد دةتوانن بؤ هةميشة فةرمانرةوايي عيَراق بكةن و طةلي كوردو تةواوي طةلي عيَراق بؤ هةتاية توش بةو هةموو كارةسات و نةهامةتي و مال ويَراني بكةن، سةدامي خويَن رِيَذو دارو دةستةكةي هةرطيز بيريان لةوة نةكردؤتةوة كة ئاطري زؤر ليَكراوان زؤر بيَ ئةمانة و رِؤذيَ هةرديَتن كة ئةو ئاطرة بة تينة جةستةي طلاويان دةسوتيَنيَ و دةكةونة بةر طرِي تؤلةو ئةو هةموو جنايةت و كوشت و كوشتارو مال ويَرنيانةيان لة كةثوو ديَتةدةرةوةو دةكةونة بةر شالاوي زؤر ليَ كراوان و لة ناو دةضن و بة رِورِةشي و سةر شؤري تاونبارانة لة بةر ضاوي جيهانيان دا دادطايي دةكرين و ياخود بةر طوللةي تؤلةي ئةو هةموو لاوو ثيرو ذن و مندال و مرؤظانةي كة بة هةزاران هةزارانن دةكةون و ئيتر دةبن بة ثةند بؤ هةموو داطيركةرو جنايةتكاريَ كة بة سةر ميللةتان دا زال دةبن و ئةو هةموو جنايةتانة ديَننة كايةوة.

 ئيمرِؤكة دةبينين سةدامي دكتاتؤرو داو دةستةكةي ئةوانةي كة تا ئيَستا ماون بة دةرديَ ضوونة كة كونة ميشكيان ليَ بووة بة قةيسةري و لة هيض شويَنيَ دا ئؤقرةيان نةماوةو لةسةر ئةم خاكة ثان و بةرينةدا جيَطةيةكيان نيةكة تيَدا بحةويَنةوةو بليَن ئؤخةى، رؤذ لة دواي رؤِذيش جنايةتكاريَكيان دةستطير دةكريَت و وا وردة وردة ئةو كونة ميشكةي كة سةدام و ياراني خؤي تيادا حةشار دةدةن و دةبيندريَنةوةو ئةوسا جةذني ئازادي و رزطاري هةموو طةلي كوردو طةلي عيَراق بة تةواوي وةدي ديَت، سا با سةدام و دارو دةستةكةي بة تايبةتي عةلي كيميايي زؤر بة باش بيَننةوة ياديان كة ضؤن كورديان ئةنفال كرد و ضؤن برِياري جينؤ سايدي كورديان داو ضؤن لة 16و17ي هةشتي 1988دا بة هةزاران كورديان بة طازي شيميايي شةهيد كرد و ضيان وةسةركورد كوردستان هيَناوةو ضون شاري هةلةبجةي قارةمانيان بة هةموو بونةوةريَكةوةشةهيد كردو ضؤن طياني ثاكي هةزاران رؤلةي كورديان بة غازي سيانيدو خةردةل و سارين لة ناو بردو ضؤن تةواوي كوضةو كؤلاناني شاري هةلةبجةي شةهيديان ثر لة تةرمي بيَطوناهي هةزاران ذن و مندال و لاوي ثيري كورد كردو ضؤن كوردستانييان كردبووة يةكثارضة ئاطرداني طرِو ضؤن لة شيَخ وةسان و بادينان و دؤلي جافةتي و باليسان و طةرميان و تةواوي ناوضة ئازد كراوةكاني كوردستاني شيرينمان هةواي ثاكييان لةم طةلة كوردة هةذارة برِيبوو ضؤن هةرضي بونةوةر بوو لةم كوردستانة هةواي هةلمذينييان ليَ خنكيَندراوو ذةهراوي كردبوو، با عةلي كيميايي ضاك بزانيَ كة تؤلةي ئةو هةموو جنايةتانة لةو درندةية دةكريَتةوة، وا ئةمرؤ كةوتؤتة بةر دةستانةوةهاكا كةوتة بةر ياساي دادثةروةري وهةموو جنايةتةكاني كيميايي باران و ئةنفال و كوشت و كوشتاري طةلي كوردي ليَ بثرسريَتةوة، شتيَكي زؤر رةواية كة دليَن ثاشي هةر ناخؤشيةك شادي ديَتن ئيَستاش طةلي كورد بة رزطار بووني و طرتني عةلي كيميايي شادي دةطيَريَ كة لة دةست ئةو جنايةتكارانة رِزطاري بووةو هةموو رِؤذيَش بة هةزاران كورد كؤمةل بة كؤمةل بؤ طولباراني طلكؤي شةهيداني هةلةبجةو تةواوي شةهيداني كوردو كوردستان دةرؤن و لة سةرتا سةري نيشتمان دا سةري نةوازش و رِيَز بؤ شةهيدان دادةنةويَنن و ثر بة دل جةذن و شادي دةطرَن و هةزاران تفو نةفرين لة رِووي ئةو تاوانبارانة دةكةن، كةساني وةك سةدام و دارو دةستةكةي عةلي كيمياييش بؤ هةميشة بةرةو مةرط و نةمان دةرون و رِؤذي نية كة هةزاران هةزار نةفرينيان بؤ نةضيَت وتؤلةي ئةو هةموو كوشت و كوشتارو ئةنفال و بة كؤمةل كوذي و بؤمباراني كيميايشي و برياري جينؤ سايد كردني كوديان وا ليَ دةبيَتةوةو بةرةو دؤزةخ و طولخةني مةرط و نةمان دةرِؤن، ئةوان تا دويَنيَ شاديان بة رشتني خويَني هةزاران هةزار مرؤظي كورددةطيَراو وا ئةمرؤش خاوةن شةهيدان و كوردي سالةها سال بة دةستي ئةو درندانةوة، وا شادي و جةذن دةطيَرن و هةر رؤذة يةكيَ لةو تاوانبارانةش دةستطير دةكريَن و بةرةو دادطايي كردينيان دةبةن.

شتيَكي ئاشكراية كة زؤرداري و ستةم كةي كة زؤر ئةستوور ببيَ ئةوسا دةثسيَتن و زؤرداران و ستةمكاران بةرةو مةرط و نةمان دةرِؤن، سةدامي دكتاتؤرو مشكة تؤثيوةكةش بة ناو عيزةت دوودريةوة كة تا ئيَستا نةطيراون هاكا كوذران و يان طيران و كةوتنة بةر هيَرشي لة بن نةهاتووي زولم ليَ كراوان و ئةوانيش وةك عةلي كيميايي وتاها ياسين رةمةزان و هةموو بةعسية تاونبارةكاني دارو دةستةيان ضاوةريَي مةرط و دادطايي كردن دةكةن و هةموو تاوانباريَ دةكةويَتة بةر دةستي دادثةروةريةوة، دويَنيَ عةلي كيمياييش طيراو سبةش نؤرةي سةدام و ئةواني ترة بؤ كويَ دةرِؤن، طيراني ئةوانيش يان كوشتنيانمسؤطةرة و موذدةيةكي تري طةلي كورد و طةلي عيَراقة بة تيَكرايي.