كةركوك ليَمان تورِةيية .... كاويَزمةلاثةرويَز

 

بةداخةوة ضة كةس و لايةنيَك بةدةم ئازارةكاني كةركوكةوة نةهات،تا لةبةربريني هةناسةي دةبي كةس ئامادة بيَت؟!

ثيَش ثرؤسةي ئازادي ئيراق ودواي ثرؤسةكةش زؤربوون ئةو كةسانة مةترسيةكاني ئايندةي كةركوك و ناوضة بةعةرةبكراوةكان بة تايبةت كةركوك دةرك ثي دةكرد لي ئةو كةسانة لةوانة بوون كة دوور لة دروستكردني برياري سياسي بارودؤخةكةيان شرؤظة دةكرد،دةسةلاَتي سياسيش طويَي لة دةنطي كةس نةبوو،دةسةلاَت لة حالَةتي غرووري و رامان دابوو،ضاوةنواري نيشتنةوةي ئةو تةمة بوو كة بةخةستي بةري وولاَتي طرتبوو،طةر بيَت و ئةو هةلاَنةي ماوةي سال وثتري دةسةلاَت وةياد هيَنينةوة طةليَك زؤرن لةوان:

ئيَمة لة ضوار ضيَوةي ئيَراقدا دةميَنينةوة،كوردوعةرةب بران واها دةطوترا عةرةب برا طةورةن،كيَشةي كةركوك و ناوضة بةعةرةبكراوةكان دواخرا كورد كة نةدةبوو طفتوطؤ لةسةر كةركوك بكات ئيمزاي ئةو ديكؤميَنتةي كرد ولة خةلكي ترمكورترة كة نةتةوة يةكطرتوةكانيش تةزديقي بكات؟سةركردةكانمان دةيانطوت:

ئيَمة بةشيَكين لةو هاوثةيمانةيتة كة ئةمةريكا سةركردايةتي دةكات،هاوثةيمانةتيةكي بي فايدة بوو نةتوانرا بؤ بةرذةوةندي طةلةكةمان سودي ليَوةربطيَردريَت،بةلكو بة ثيَضةوانةوة ئةوةندة هاوثةيماني هاوثةيمانانمان كرد تا تةحقيقكردني ئامانجةكاني ئةمةريكا،ئةو هةلة زيَرينة كة وةضةنط كةوت بةداخةوة بؤ بنياتنانةوةي ئيراق بة فيرؤماندا،نكؤلي ناكري كورد هيَزيَكي كاريطةر بووة ودةبيَت لة دروستكردنةوةي ئيَراقي ئيَستاو ئايندة،بي لةوةي يةك دةسكةوت بخريَتة سةر دةسكةوتةكانمان،ئةطةر هيضمان لة دةست نةدابيَت؟!.

نةماني سةدام بؤ كاتي خؤي دةسكةوت بو لي ئيَستا بة دةسكةوتي نابينم ضونكي لة شويَني ئةو سةدان بيري سةدامي سةري هةلَداوة طةر سةدام بة تاكرةوي و ديكتاتؤري دذي ماظةكاني كورد دةجةنطا،ئةمانة بةناوي ديموكراسيةوة دذي ماظةكانمان دةنط هةلَدةبرن.

ثيَش ثرؤسةكةو دواي ثرؤسةي ئازادي لة ضةند نوسينيَكمدا طوماني ئةوةم خستة روو كة ئايندةي كةركوك روون نية مةترسي لةسةرة،ئةميَستا دلَنيام ثارتةكانيش لة كةركوك هةمان بؤضونيان هةبيَت،سةيرلةوةداية زؤر جار سياسةتي سةركردةكان لةطةل بؤضوني نوسبنطةكانيان لة كةركوك تيَك ناكاتةوة وا زةند دةكةم نا حالي بون لة سةر رةوشي كةركوك هةبيَـت،ئةوةي لة رابردو نوسيمان لةو ئةطةرانةي كة راشكاوانة دةرمانبريبوو نيَزط بوينةتةوة،خةريَكة ئةو غوبارة دةنشيَتةوة بةر ضاوي سياسيةكان روون دةبيَتةوة لة ثلانطيَري دوذنمان و هاوثةيمانانمان،ضةندرؤذيَكي تر هةست بةو ترسناكية دةكةين كة بةشيَكي خاكةكةماني طرتوةتةوة.

لة دةرةوة كؤمةلي رؤشنبير مةشول بون بة كؤكردنةوةي ئيمزا كة كةركوك كرؤكي كيَشةكانة،لة ناو وولاَتيش ئةو دةنطانة نةدةبيستران كة ئاماذةبون بؤ ئايندةي نادياري ناوضة بةعةرةبكراوةكان،.

هةنوكةيش كةس دةنطمان نابيستي لي ئةركي نيشتماني و بةرثرسياريَتي ميَذووي لةسةر مان دةخوازي بنوسين و دةنط هةلَبرين.

ضي بكريَت بؤ ئةم قؤناغة لةو مةترسيانة طةلةكةمان رزطاري بيَت،دةسةلاَتي سياسي و ئيداري كورد تواناي خستة بةرضاو مةعلوم هةر ئةوةندةي لة بارة و ثي دةضي ئةوة تواناي بيَت،ناشبي ضاوةنواري دةسةلاَتي ئيداري و برياري سياسي ناوةند بين،.

ئاماذةكان ئةو دةردةخةن ئةم شارة هيَزي سياسي كورد دةستي لي بةردابيَت،بةو مانايا قةدةر ضارةنوسي دياري بكات نةك ئيرادةي كورد،. ضاوةري دةكرا كورد دواي خياري ئاشتي خياري توندوتيذي طةر بة نيهيَني يان بةريَكةوتن لةطةل ئةمةريكا بؤ تةحقيق كردني ئامانجةكاني لة كةركوك بة كار بةريَت،لي ئةم بؤضوونة وةكو زؤر موعادةلةي تر ثيَضةوانة بويةوة،ئيَستا عةرةب و ناحةزاني كورد لة كةركوك لة سةر ديواري مالة كوردان دةنوسن باربكةن،بةداخةوة ضةند مالَة كورديَك ضونة ذيَر باري ئةو هةرةشةيةوة.

كادراني كورد تيرؤردةكةن،هاوثةيمانان نويَنةر بؤ عةرةب و توركمان لة ئةنجومةني ثاريَزطا زياد دةكةن،ليَدواني ذهراوي ئةدةن،بةقةد ئةوةي ثشتيواني لة بةرةي بةناو توركماني دةكري لة كوردي ناكات.

لةم ماوةية كة هةستيارترين قؤناغ دةبرين طةرةكة بة هةلةكاني رابردوو بضينةوةو كار بةشيَوةزايَكي تر بكةين كةركوك ئةمرؤ ثيَويستي بة:

1-حزبةكان ( (مةبةستم لةو ثارتة كورديانةية كة نايةنة ذمارة) ) لةو طةرةكانة وةكو حي نةسرو قادسيةو دؤميزو شويَنةكاني تر بارةطا بكةنةوة كة كوردي بؤ طةراوةتةوةو عةرةبيشي لي نيشتةجيَية بةتايبةت عةرةبي هاوةردة دةزانن ئيَستا عةرةب بوةتة هةرةشة بؤ سةر سةلاَمةتي طياني هاولاَتي كورد لةو طةرةكانة.

2-دةبي ميديايي كوردي لة كةركوك ئةو ثةيامة بيَت بؤ كورد:

كوردان خؤراطربن،نةضنة ذيَرباري هةرةشةو طورةشةي عةرةب و لايةني تر،ئةركي ميديايي كورديية خةلكي كةركوك سازو ئامادة بكةن بؤ ثةرثةضدانةوةي هةر ئةطةريَكي ناكاو كة زةند دةكةم ثةيامي هاوثةيمانان لة كةركوك شةر فرؤشتن بيَت بة كورد.

3-بانطةشةي توندو تيذي ناكةم هيض كات و زةمانيَكيَش باوةريم بة ضةك نةبوة لي ئةمرؤ بؤ كةركوك حاجةتي ثيَويستة،راطرتني ئةو رةشة كوذيية لةوة دةبينم كة بةخستي كراوةتة سةر طياني كورد،خةلكي كةركوك بة ثشتيواني ثارتةكان هيَزيَكي نهيَني ضةند كةسي ثيَك بيَنن بؤ لة ناوبردني عةرةبي توندرةو لوت شكاندني ئةوانةي كة هةرةشةن بؤ سةر طياني كورد.

4-كاتي هاتوة كورد لة كةركوك راشكاو رايطةينيَت كة هاوثةيماني هيض هيَزيَك نية،دةبيَتة هاوثةيماني ئةو هيَزو لايةنانة كة بةرذةوةندي كورد لة بةر ضاو بطرن،بؤية كاتي هاتوة بةسياسةتماندا بضينةوة،ليَرا ئةو كةشتية راطرين كة نازانين دةيةوي بةرةو كؤي بمانبات.

5-دةبي خةلكي سةرئةم نيشتمانة ثارةداري نةبيَت،ئايا دةولَةمةنداني كورد خوا زياديانكات بة بيرياندا ناطوزري ئةمرؤ ئةركي ئةوانة هاوشاني سياسيةكان ثشكداري لة بةجي طةياندني ئةو ئةركة بكةن،لة خةزنة ثارةي خةوتويان وة ئاطابيَننةوة،بؤ بةرذةوةندي و ضارةسةركردنيكيَشةكانمان كة ثارة دةوري طةورة لة ضارةسةركردني دةبيَني.

طةر بيَت و هةنطاو بةو ئارةستية نةنيَن قوربانيةكانمان لة ئايندةطةورةتر دةبن، باشتر واية تيَكؤشانمان لةئاست دروشمةكانمان بيَت،.

طةشبينم و ئاسؤي روون بؤ ئايندةي طةلةكةم دةبينم،ضارةسةري ئةم دؤخة ثيَكهيَناني دةولةَتة بؤ كورد،ئاكاري عةرةب و ئاماذةكاني ناوضةكة بةرةو دةولَةتمان دةبات،لي داخةكةم سياستكاراني كورد لة طويَي طا خةوتوون،دةبي وةئاطا بهيَنريَنةوة.

K_mlaprwez@yahoop.com

كةركوك